نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تصویب سه ماده از طرح وظایف و اختیارت وزارت نفت، وظایف و اختیارات این وزارتخانه را در امور حاکمیتی و سیاستگذاری، امور نظارتی، امور اجرایی، امور سرمایه گذاری و تامین منابع مالی، امور منابع انسانی ، علمی و فناوری ، امور بین الملل تعیین کردند.
به گزارش خبرنگار پارلمانی مهر ، وکلای ملت امروز چهارشنبه سه ماده از طرح قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت را به تصویب رساندند.
بر اساس ماده یک این طرح که به تصویب رسید، وزارت نفت به منظور تحقق سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران در بحث نفت و گاز، سیاستگذاری ، راهبری ، برنامه ریزی و نظارت بر کلیه عملیات بالادستی و پائین دستی صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی تشکیل شده است و به نمایندگی از طرف حکومت اسلامی بر منابع و ذخایر نفت و گاز اعمال حق حاکمیت و مالکیت عمومی می نماید.
همچنین بر اساس ماده 2 این طرح اصلاحات مندرج در ماده یک قانون اصلاح قانون نفت مصوب 90.3.23 در این قانون معتبر است.
ترکیب آرای نمایندگان در تصویب این مواد در صفحه نمایشگر مجلس به نمایش در نیامد.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی ماده 3 این لایحه را نیز به تصویب رساندند. طبق این ماده وظایف و اختیارات وزارت نفت تعیین شد.
این ماده با 141 رای موافق، 2 رای مخالف ، 4 رای ممتنع، از مجموع 196 نماینده حاضر در مجلس به تصویب رسید. 49 نماینده در رای گیری شرکت نکردند.
در ماده 3 در شرح وظایف و اختیارات وزارت نفت آمده است:
الف) امور حاکمیتی و سیاستگذاری
1- تعیین خط مشی ها و سیاست های راهبردی عملیات بالادستی و پایین دستی نفت؛
2- تهیه و تنظیم برنامه های راهبردی عملیات بالادستی و پائین دستی صنعت نفت و گاز، پتروشیمی و پالایشی مطابق خط مشی ها و سیاست های ابلاغی و نظارت بر حسن اجرای آنها؛
3- تعیین و بازنگری و نظارت بر حسن اجرای استانداردهای صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی با همکاری دستگاههای اجرایی ذیربط و صدور گواهینامه های لازم؛
4- تدوین رویه ها و دستورالعمل های اجرای جهت حفاظت، نگهداری و ارتقاء سطح سلامت، بهداشت، ایمنی و محیط زیست و پدافند غیرعامل در صنعت نفت، با هماهنگی دستگاههای اجرایی و نهادهای ذیربط و نظارت بر اجرای آنها؛
5- وضع مقررات و صدور دستورالعمل های لازم برای حسن انجام امور اکتشاف، توسعه، تولید، انتقال، حفظ حریم لوله و تاسیسات، ذخیره سازی، توزیع و مصرف فرآورده های نفت، گاز و محصولات پتروشیمی؛
6- تامین حفاظت و حراست از منابع، تاسیسات ، شبکه های خطوط لوله، برق و مخابرات، ابنیه، اموال و اسناد متعلق به وزارت نفت و شرکت های تابعه توسط سازمان حراست صنعت نفت با همکاری نهادهای امنیتی، نظامی، انتظامی و پدافندی؛
7- تعیین خط مشی موثر به منظورجایگزینی صادرات فرآورده های نفتی و گاز و محصولات نهائی پتروشیمی به جای صدور نفت خام و گاز طبیعی مبتنی بر شاخص های اقتصادی، مزیت های رقابتی و تکمیل زنجیره ارزش؛
8- تایید و اعلام رسمی آمار و اطلاعات میادین و ذخایر نفت و گاز کشور؛
9- تعیین و ابلاغ معیارها، مقررات و دستورالعمل های بهینه سازی مصرف انرژی در تجهیزات، فرآیندها و سامانه (سیستم) های مصرف کننده انرژی و نظارت بر حسن اجرای آنها با هماهنگی دستگاههای مربوطه؛
10- سیاست گذاری و مدیریت تقاضای سوخت به منظور بهینه سازی مصرف سوخت در چارچوب قانون اصلاح مصرف انرژی؛
ب- امور نظارتی:
1- نظارت بر بهره برداری بهینه و صیانتی از ذخایر و منابع نفت و گاز کشور؛
2- نظارت بر فرآیند نگهداری و اداره تاسیسات دولتی صنعت نفت، گاز ، پتروشیمی و پالایشی؛
3- نظارت بر فرآیند تجارت نفت، گاز، فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمی؛
4- نظارت بر فرآیند تامین، توزیع و تنظیم بازار نفت و فرآورده های نفتی و گازی در داخل کشور؛
5- نظارت بر فرآیند سرمایه گذاری صنعت نفت، گاز ، پتروشیمی و پالایشی در داخل کشور به منظور تحقق اهداف سرمایه گذاران و نیز نظارت بر سهم دولت در سرمایه گذاری های این صنایع در خارج از کشور بر اساس مقررات مربوط؛
6- اعمال نظارت و کنترل عملکرد شرکت های تابعه در زمینه های مالی، فنی، اداری، حقوقی ، بازرگانی ، پژوهشی، قراردادها و سایر امور؛
7- نظارت و پایش مجوزها و پروانه های صادره در عملیات بالادستی و پائین دستی نفت؛
8- نظارت بر فرآیند تهیه و تامین تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی.
پ- امور اجرایی
1- تلفیق برنامه های عملیاتی، مالی و بازرگانی شرکت های اصلی تابعه و تطبیق آن با خط مشی ها و سیاست های ابلاغی جهت تنظیم برنامه جامع صنعت نفت؛
2- تهیه و تنظیم و انتشار ترازنامه سالانه حامل های انرژی؛
3- تدوین نظام جامع بودجه ریزی عملیاتی و مدیریت منابع مالی؛
4- صدور مجوز فعالیت و پروانه بهره برداری برای اشخاص واجد شرایط بخش های غیر دولتی در عملیات پایین دستی صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی با رعایت قوانین و مقررات؛
5- صدور مجوز فعالیت و پروانه بهره برداری برای اشخاص حقوقی واجد صلاحیت برای اکتشاف، توسعه، استخراج و تولید از کلیه میادین نفت و گاز کشور؛
6- شناسایی، آمایش و پیشنهاد مکان های مناسب برای ایجاد و توسعه مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در حوزه نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی در چهارچوب برنامه های آمایش سرزمین و اعمال سیاست های حمایتی و نظارتی بر فرآیند توسعه و اداره هر یک از این مناطق در امور مرتبط با نفت و گاز؛
7- تایید صلاحیت تشکیل انجمن ها، تشکل های تولیدی، تجاری و خدماتی مهندسی در صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی به منظور صدور مجوز تشکیل و نظارت بر آنها با رعایت قوانین و مقررات؛
8- تهیه، تدوین و ابلاغ فهرست بهای تخصصی صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی کشور متناسب با نرخ عوامل مندرج در فهرست بهای عمومی منتشره از سوی مراجع رسمی ذی ربط؛
9- تهیه و تدوین فهرست و ارزیابی صلاحیت سازندگان، پیمانکاران و مشاوران در رشته های تخصصی صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی برابر قوانین و مقررات؛
10- تدوین و ابلاغ نظام جامع فناوری اطلاعات و ارتباطات منابع سازمانی و نظارت بر طراحی و استقرار زیر ساخت ها و سامانه های ذیربط در کلیه سطوح فعالیت صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی؛
11- ایجاد سازوکارهای لازم برای گسترش عرضه نفت خام، میعانات گازی، فرآورده هاین فتی و محصولات پتروشیمی اعم از مصرف داخلی و صادراتی از طریق بورس با رعایت الزامات قانونی و با مشارکت دستگاه ها و نهادهای ذیربط
ت - امور سرمایه گذاری و تامین منابع مالی
1- تایید طرح های توسعه ای و سرمایه گذاری صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی به منظور تکمیل زنجیره تولید و ایجاد ارزش افزوده بیشتر؛
2- ایجاد سازوکار موثر برای جذب منابع مالی مورد نیاز داخلی و خارجی به منظور اجرای طرح های توسعه ای و حفظ و نگهداشت توان تولید با رعایت قوانین و مقررات؛
3- جذب و هدایت سرمایه های داخلی و خارجی به منظور توسعه میادین هیدروکربوری میادین مشترک از طریق طراحی الگوهای جدید قراردادی از جمله مشارکت با سرمایه گذاران و پیمانکاران داخلی و خارجی
بدون انتقال مالکیت نفت و گاز موجود در مخازن و با رعایت موازین تولید صیانت شده.
ث- امور منابع انسانی ، علمی و فناوری
1- حفظ و تقویت مراکز و موسسات آموزشی، دانشگاهی ، تحقیقاتی، پژوهشی و مطالعاتی جهت ارتقاء سطح علمی و عملیاتی و مهارتهای فنی و کاربردی مورد نیاز صنت نفت، گاز ، پتروشیمی و پالایشی با رعایت استانداردهای آموزش عالی کشور؛
2- تهیه و انتشار نشریه های علمی، فنی و تخصصی داخلی و بین المللی به منظور ارتقاء سطح دانش در صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی برابر قوانین و مقررات؛
3- تدوین نظام جامع سرمایه انسانی متناسب با نیازهای صنعت نفت، گاز، پتروشیمی، و پالایشی و نظارت بر حسن اجرای آن؛
4- تدوین نظام جامع کیفیت کالا و خدمات به منظور ارتقاء کیفیت تولیدات و خدمات داخلی و عماال سیاست های حمایتی از بومی سازی و طراحی و ساخت تجهیزات و تاسیسات مورد نیاز صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی با هماهنگی دستگاههای اجرائی ذیربط در داخل کشور؛
5- اتخاذ سیاست های حمایتی در مورد شرکتها و موسسات داخلی حوزه صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی به منظور توانمندسازی و افزایش توان رقابتی آنها جهت ساخت تجهیزات و صدور خدمات فنی و مهندسی در عرصه های بین المللی و در راستای ارتقاء شاخص های بهره وری در اقتصاد ملی؛
6- تدوین نظام جامع پژوهشی و برنامه ریزی و حمایت از فناوری ها و فعالیت های دانش بنیان برای استفاده از فناوری های پیشرفته و انتقال دانش در صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی با همکاری سایر وزارتخانه ها و دستگاههای ذیربط؛
7- یکپارچه سازی و همسو نمودن اولویت های پژوهشی و فناوری صنعت نفت با سیاست ها و برنامه های ملی در حوزه علم و فناوری؛
8 - فراهم کردن زیرساخت های نظام پژوهشی و فناوری با تقویت منابع انسانی ماهر و متخصص مورد نیاز صنعت نفت با هماهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛
9- حمایت از توسعه کاربرد فناوری های نوین تبدیل انرژی در بخشهای مختلف مصرف و جایگزینی اقتصادی حاملهای انرژی با استفاده از توسعه ظرفیتهای محلی انرژی.
ج- امور بین الملل
1- تعیین و تدوین دیپلماسی انرژی کشور و مشارکت در فرآیند توسعه امنیت ملی با استفاده از منابع انرژی با همکاری دستگاهها و نهادهای ذیربط در چارچوب سند ملی راهبرد انرژی کشور و سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران؛
2- برقراری روابط بین المللی ، مذاکره و انعقاد تفاهمنامه ها، موافقتنامه ها و مقاوله نامه های دو یا چند جانبه با دولت ها و موسسات بین المللی در زمینه های علمی، فنی، صنعتی، تجاری و سرمایه گذاری در صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی به نمایندگی از طرف دولت با رعایت قوانین؛
3- عضویت یا نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در کلیه سازمانها، مجامع و کنفرانسهای بین المللی ذیربط با رعایت قوانین.
مخالفت دولت با طرح وزارت نفت/ تاکید مجلس بر تاخیر 33ساله قوه مجریه
نماینده دولت برای مخالفت با طرح وزارت نفت در مجلس حضور یافت و گفت: پیچیدگی های صنعت نفت در طرح تهیه شده مجلس دیده نشده و نقشی برای وزارت خارجه در دیپلماسی خارجی در حوزه نفت در نظر گرفته نشده است.
به گزارش خبرنگار پارلمانی مهر نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز چهارشنبه بررسی طرح یک فوریتی قانون وزارت نفت را در دستور کار داشتند و با 124 رای موافق ، 18 رای مخالف و 16 رای ممتنع از 197 نماینده حاضر با کلیات آن موافقت کردند.
در آغاز بررسی کلیات این طرح نورالله حیدری دستنائی نماینده اردل و فارسان در مخالفت با کلیات این طرح گفت: نقش کشورهایی که از ظرفیت های محدودی در ذخایر نفت بهره مندند در بورس نفت از ما پررنگ تر است.
وی گفت: در طرح تهیه شده قانون وزارت نفت هیچ جایگاهی برای کشور ما در بورس جهانی نفت دیده نشده است. ما در بسترسازی بر ای کشف نفت و گاز در میادین مشترک با کشورهای همسایه دچار مشکل هستیم. میزان برداشت آنها 10 برابر ماست و این رقم خیلی نگران کننده است بهتر است سازوکاری برای جبران این عقب افتادگی اندیشیده شود.
حسن نوروزی نماینده رباط کریم نیز در موافق با کلیات این طرح گفت: طرح تهیه شده تکلیف مشخصی برای امور اجرایی، سرمایه گذاری و نظارتی در حوزه نفت دارد، همچنین در باب سرمایه گذاری و امورمنابع انسانی، علمی و فناوری ، سازوکار مناسبی برای مدیریت در صنعت نفت در نظر گرفته . همچنین در باره صندوق بازنشستگی و تامین اموال منقول و غیر منقول مواردی مشخص شده است و باید به تصویب برسد.
در ادامه جلسه علی اصغر یوسف نژاد نماینده ساری در مخالفت با کلیات این طرح گفت: باید دید آیا در عرصه دیپلماسی انرژی کشور که جنبه سیاسی و برون مرزی دارد، سایر دستگاهها و دولت نسبت به اجرایی شدن این طرح توافق دارند یا خیر.
وی ادامه داد: زوایای کارشناسی این موضوع باید به صورت لایحه به مجلس می آمد، نه اینکه طرح برای آن تهیه شود. اساسنامه شرکت های تابعه نفت باید به تصویب می رسید اما هنوز به تصویب نرسیده و این طرح از کنار آن عبور کرده است.
یوسف نژاد گفت: جنبه نظارتی مجلس کجا رفته؟ اگر در این طرح دولت همکاری نکند مجلس چه خواهد کرد. ما با این طرح به جایی نخواهیم رسید.
حسن کامران نماینده اصفهان در موافقت با کلیات این طرح گفت: از آقای یوسف نژاد بعید است. شما که سابقه مجلس دارید چرا این حرف را می زنید. هر دولتی که آمد برای اساسنامه عزا گرفتیم. از دوره چهارم روضه اساسنامه را بارها خواندیم اما نفتی ها حریف شدند. اینکه پشت پرده چه بود خدا می داند اینکه می گویید چرا نظارت ضعیف است، حرف درستی است. اگر نظارت ضعیف نبود تاکید می کردیم قانون را اجرا کنند ممکن است این قانون هم اجرا نشود باید آسیب شناسی کرد چرا اجرا نمی شود وقتی روغن مالی می شویم نظارتمان هم ضعیف می شود!
وی گفت: در کمیسیون تلفیق در برنامه پنجم سیاست های کلی نفت و گاز و فرآورده های نفتی مطرح شد اما در این بحث به صورت خاص گاز و نفت آورده شد و فرآورده ها را حذف کردند. به نظر بودار می آمد حال می گویید اساسنامه نیامده، خوب نیامده باشد.
وی با بیان اینکه ابتدا بهتر است به ستادهای کلی پرداخته شود، خاطرنشان کرد: در این طرح بر پیوند دانشگاه و صنعت نفت هم تاکید شده است.
پس از سخنان نمایندگان موافق و مخالف نماینده دولت که برای مخالفت با کلیات این طرح در صحن مجلس حضور داشت طی سخنانی گفت: دولت با کلیات این طرح مخالف است از جمله دلایل مخالفت هم جنبه های مختلف فنی، اقتصادی، بین المللی و تولید نفت است که تهیه طرح یا لایحه نسبت به آن نیازمند نگاه کلان دولت به این صنعت است.
وی افزود: پیچیدگی های قانون نفت موجب شده که چندین دولت نتوانند اساسنامه شرکت های ملی نفت و قانون شرکت نفت را تکمیل و ارائه کنند.
وی گفت: اگر این موضوع از طرف دولت و با نگاه جامع و کامل و با در نظر گرفتن نقش همه دستگاهها باشد مطمئنا به نفع نظام و صنعت نفت خواهد بود. نظام تصمیم گیری در صنعت نفت فراتر از یک وزارتخانه است. درطرحی که تهیه شده عجله و ناپختگی دیده می شود . عدم توجه به پیچیدگی های صنعت نفت باعث شده این طرح خیلی فوری تهیه شود.
نماینده دولت گفت: مواد گنجانده شده در طرح مواد خوبی است اما در کلیات نیازمند بازنگری مجدد است. تداخل وظیفه بین دستگاههای اجرایی را در طرح مشاهده می کنیم به صورتی که تداخل وظایف بین وزارت نیرو و خارجه و همچنین وزارتخانه های علوم، بازرگانی و نفت مشکل را مضاعف می کند.
وی ادامه داد: بحث دیگر مربوط به دیپلماسی خارجی است که در این طرح نقشی برای وزارت خارجه در نظر گرفته نشده و مغفول مانده است. معتقدیم اگر در این طرح بازنگری شود و به صورت لایحه از طرف دولت و با نگاه جامع به صنعت نفت تنظیم شود، مناسب تر است.
وی از نمایندگان خواست به کلیات این لایحه رای ندهند.
عماد حسینی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس در ادامه جلسه در موافقت با کلیات این طرح گفت: آنچه مخالفان مطرح کرده اند نکاتی است که مربوط به اساسنامه است و باید در اساسنامه دیده شود. بحثی که دولت مطرح می کند و تاکید دارد که باید بررسی بیشتری انجام گیرد و تهیه این طرح نیازمند نگاه کلان صنعت نفت است موضوعی است که ما هم به آن توجه کرده ایم. سئوال این است که چرا پس از 33 سال نتوانسته ایم به پیچیدگی های صنعت نفت دست پیدا کنیم پس چه زمانی می خواهیم مشکل را حل کنیم؟
وی ادامه داد: تمام دنیا قانون جامع در صنعت نفت دارند آیا هنوز جایش نیست که این موضوع به عنوان یک طرح در مجلس مطرح شود؟ هر ساله دولت در قانون بودجه مکلف می شود اساسنامه شرکت های تابعه نفت را به مجلس بیاورد اما تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده و آیا این به معنی این نیست که دولت نمی خواهد اساسنامه شرکت های تابعه وزارت نفت را تهیه کند؟
حسینی در باره نظر دولت مبنی بر اینکه نقشی برای وزارت خارجه در دیپلماسی انرژی در این طرح در نظر گرفته نشده است گفت: چنین چیزی صحت ندارد بلکه در این طرح به نقش وزارت خارجه و دیگر دستگاهها در بحث امور بین الملل اشاره شده است، تلاش ما این است دولت ساوزکار مشخصی در وزارت نفت برای اداره کشور داشته باشد.
به گزارش مهر ، طرح یک‌فوریتی قانون وزارت نفت ۱۷ ماده دارد و نمایندگان مجلس هم اکنون جزئیات این طرح را بررسی می کنند.