برخی اعضای اوپک فکر می کنند که تا رسیدن قیمت نفت به یک دلار برای هر بشکه، باید پدال گاز را رها نکنند.
به گزارش پایگاه خبری اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی ایران به نقل از شانا، نگاهی به نمودار حرکتی قیمت نفت برنت از آگوست ٢٠١٤ تا آگوست ٢٠١٥ نشان می دهد قیمت جهانی نفت در مقابل قیمتهای پایین تر از ٤٨ دلار تاب نمی آورد.
تغییر جهت حرکت قیمت نفت خام در دوره مورد بررسی نشان می دهد در این بازه زمانی سه بار و در ماههای ژانویه، مارس و آگوست ٢٠١٥ قیمتهای نفت خام پس از کاهش و رسیدن به محدوده قیمتی ٤٨ دلار، دوباره با افزایش روبرو شده است.
در ابتدا، نفت برنت در ١٢ آگوست ٢٠١٤ روند نزولی خود را از ١٠١,٨٧ دلار شروع کرده و بعد از رسیدن به ٤٦.٢٤ دلار در ٢٦ ژانویه ٢٠١٥ ، دوباره روند صعودی به خود گرفته است. این حرکت صعودی در ٢٧ فوریه و در قیمت ٦٢ دلار متوقف می شود.
دوباره طی یک روند کاهشی و تا ١٦ مارس ٢٠١٥ شاهدیم که قیمت نفت خام برنت به ٥١,٧٢ دلار تقلیل پیدا کرده و دوباره روند افزایشی به خود می گیرد. قیمت نفت در ادامه به ٦٦.٥٦ دلار برای هر بشکه در ١٣ مه ٢٠١٥ افزایش پیدا می کند.
از ١٣ مه دوباره قیمت نفت روند نزولی به خود گرفته و به ٤٢,٢٠ دلار در ٢٤ آگوست ٢٠١٥ کاهش پیدا می کند. از این نقطه به بعد قیمت نفت بازهم در کانال صعودی قرار گرفته و در ٢٨ آگوست قیمت نفت برنت به بیش از ٥٠ دلار برای هر بشکه افزایش پیدا می کند.
کاهش شدید قیمت نفت خام برنت در ٢٤ آگوست که به دلیل التهاب مالی چین و افزایش نگرانی در مورد رشد اقتصادی این کشور و همچنین مازاد بیش از حد عرضه نفت در بازار رخ داده بود با انتشار آمارهای مثبت از اقتصاد آمریکا، تغییرات نرخ بهره در چین و افزایش شاخص سهام در این کشور، حمله هوایی هواپیماهای جنگی ائتلاف عربستان به یمن که ١٠ کشته بر جای گذاشت، به همراه توفان گرمسیری اریکا که به خلیج فلوریدا نزدیک تر می شود و تاسیسات نفت و گاز این منطقه را تهدید می کند، جبران شد و صعود چشم افسایی را تجربه کرد.
البته کاهش قیمت جهانی نفت در طی یک سال گذشته از بالاتر از ١٠٠ دلار به زیر ٥٠ دلار هرگز نتوانسته تحت تاثیر عوامل غیربنیادی به سطوح قبلی خود باز گردد.
تحلیل آمار منتشره توسط آژانس بین المللی انرژی نشان می دهد، عرضه جهانی نفت در طی سه ماهه سوم ٢٠١٤ تا پایان آگوست ٢٠١٥ همچنان فاصله خود را از تقاضای جهانی نفت افزایش داده است. این موضوع، اصلی ترین عامل موثر در کاهش قیمت نفت به زیر ٥٠ دلار است.
در طی این دوره، با این که تقاضای جهانی نفت از ٩٣,١ میلیون بشکه در روز به ٩٤.٥ میلیون بشکه در روز افزایش یافته ولی در بخش عرضه شاهد افزایش بیش از ظرفیت بازار هستیم. عرضه نفت در طی این دوره از ٩٤.١ میلیون بشکه در روز به بیش از ٩٦.٥ میلیون بشکه در روز افزایش یافته است.
مازاد عرضه در طی سپتامبر ٢٠١٤ تا سپتامبر ٢٠١٥ از یک میلیون بشکه در روز به دو میلیون بشکه در روز رسیده است و این امر دلیل اصلی افت شدید قیمت نفت و کاهش بیش از ٦٠ درصدی قیمت آن در طی یک سال گذشته است.
هم اکنون، بسیاری معتقدند این اوپک است که باید با کاهش ٢ میلیون بشکه ای از سهم ٣٠ میلیون بشکه ای خود در بازار، نسبت به کنترل قیمت نفت و افزایش دوباره آن اقدام کند. اما سئوال اینجاست که آیا اوپک عامل اصلی به وجود آورنده اختلال موجود در بازار و کاهش قیمتهای نفت است یا مانند سالهای گذشته این غیر اوپکی ها و شیلهای نفتی هستند که اختلال کنونی را به وجود آورده اند؟
نمودارهای آماری سازمان مطالعات انرژی نشان می دهد که در سه ماهه سوم سال ٢٠١٤ تولید نفت اوپک ٥٣٠ هزار بشکه در روز بیشتر از سقف تعیین شده ٣٠ میلیون بشکه ای بوده و این مازاد تا پایان سه ماهه نخست سال ٢٠١٥ هم ادامه داشته است. اما از سه ماهه دوم ٢٠١٥ تولید نفت اوپک به یکباره به ٣١,٥ میلیون بشکه در روز افزایش نشان می دهد.
این به معنای آن است که ١,٥ میلیون بشکه در روز از مازاد عرضه ٢ میلیون بشکه ای بازار نفت مربوط می شود به آن دسته از اعضای اوپک که به دنبال ایجاد اختلال در بازار و کاهش بیشتر قیمتها به بهانه کسب سهم بیشتر از بازار و بیرون راندن شیل نفتی از عرصه رقابت هستند.
با افزایش هر چه بیشتر مازاد عرضه توسط برخی اعضای اوپک مانند عربستان، با هر بار افت قیمت نفت به زیر ٤٨ دلار شیلهای نفتی و آن دسته از نفت خامی که از هزینه های تولید بالا برخوردارند به مخاطره افتاده و با کاهش تولید و یا سرمایه گذاری روبرو می شوند. این امر در ادامه منجر به افزایش مجدد قیمتها به بالای ٥٠ دلار در هر بشکه می شود ( گزارش منتشره در ١٣ ژانویه ٢٠١٥ با تیتر " نفت زیر ٤٨ دلار ٩٠ درصد شیلهای نفتی را غیر اقتصادی می کند ") .
نتیجه این که:
برخلاف سال ٢٠١٤ که شیلهای نفتی و نفت نامتعارف عامل افت قیمتها به کمتر از ١٠٠ دلار بودند، در سال ٢٠١٥، برخی اعضای اوپک مانند عربستان با عرضه بیشتر و عبور از سهمیه کلی ٣٠ میلیون بشکه ای تعیین شده توسط اوپک، به دنبال کاهش هرچه بیشتر قیمتها هستند.
این در حالی است که هم اکنون قیمتها به حداقل خود رسیده و افزایش مازاد عرضه اوپک از ٥٠٠ هزار بشکه به بیش از ١,٥ میلیون بشکه در روز در آن تاثیری ندارد!.
بیژن زنگنه وزیر نفت ایران به اوپک تاکید کرده است که ایران ٣٠ روز پس از لغو تحریمها روزانه ٥٠٠ هزار بشکه به تولید نفت خود می‌افزاید و ظرف ٦ تا ٧ ماه این افزایش تولید به روزانه یک میلیون بشکه خواهد رسید. براین اساس باید برای نفت ایران جا باز کنند و در غیر این صورت حتی با کاهش قیمت نفت هم ایران از سهم خود دفاع خواهد کرد.
با عملیاتی شدن این برنامه، میزان تولید روزانه نفت ایران به ٤ میلیون بشکه در روز نزدیک می شود و پس از آن دوباره به سقف تولید ٤,٥ میلیون بشکه در روز دست می‌یابد.
در اینجا، هم شیلهای نفتی کاملا به زیر کشیده می شوند و هم بودجه کشورهای تولید کننده عمده نفت مانند عربستان و روسیه که نفت، نقش اصلی را در اقتصاد آنها بازی می کند با چالشی بزرگ روبرو خواهد شد.