پیش بینی می شود در سه ماهه ابتدایی ۲۰۱۶، قیمت نفت وارد کانال ۲۰ دلاری شود، این در حالی است که تولیدکنندگان نفت به تولید خود ادامه میدهند و بسیاری از کشورها برای ذخیره نفت دیگر جایی نخواهند داشت.
به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از مارین تایمز، قیمتهای نفت تحت فشار شدید بوده و همه آن به عرضه برمیگردد. جهان در حال تجربه مازاد تولید نفت است، تولیدی که به نظر نمیآید تا پایان سال 2016 کاهش یابد. بازار به همین شکل در سه ماهه ابتدایی سال 2016 نیز به راه خود ادامه میدهد و قیمت های نفتی وارد کانال 20 دلاری میشوند، تولیدکنندگان نفت به تولید خود ادامه میدهند و بسیاری از مناطق دنیا برای ذخیره این نفت دیگر جایی نخواهند داشت. کارشناسان از احتمال بالای بروز پدیده ای صحبت میکنند که به ندرت رخ می دهد، پدیده ای به نام سر ریز.
این موضوع ربطی به زمستان گرم و بیرون آوردن لباسهای تابستانی از کمدها ندارد. تحلیلگران مسائل نفتی با دیدن اینکه منابع ذخیره نفت تا بالاترین سطح ممکن پر شدهاند، بسیار نگران کاهش بیشتر قیمت نفت میشوند. برای ماههای متمادی است که بازار در شرایط مازاد عرضه نفت قرار دارد. بر اساس ارزیابی کارشناسان سیتی بنک در ابتدای سال 2015 روزانه نزدیک به 1.2 میلیون بشکه نفت مازاد در بازارهای جهانی عرضه می شد. در این مدت تقاضای برای نفت در سطح 95 میلیون بشکه در روز و عرضه آن 96.2 میلیون بشکه در روز بود.
موسسه گلدمن نیز میزان مازاد عرضه نفت را در سه ماهه پایانی سال 2015 در حدود 1.5 میلیون بشکه در روز عنوان کرده است. در حالیکه چین و هند (و حتی آمریکا در گذشته) مقداری نفت اضافی را با اهداف استراتژیک ذخیره می کردند، اما اکنون مازاد عرضه نفت جهانی به آهستگی موجب پر شدن منابع ذخیره سازی نفت جهان شده است.
تاسیسات ذخیره سازی در همه جای دنیا قرار دارند، برخی از این تاسیسات در خشکی هستند و برخی روی دریا قرار گرفتهاند. در حالیکه آمریکا همچنان ظرفیت مناسبی برای ذخیره نفت بیشتر دارد اما تاسیسات ذخیره اروپا کاملا پر شدهاند. ظرفیت ذخیرهسازی اروپا 99 درصد پر شده است. سایر مناطق از این سطح هم بالاتر رفتهاند و کارشناسان احتمال میدهند که به زودی آسیا نیز در این زمینه به اروپا ملحق شود.
اما با پر شدن تاسیسات ذخیره نفت چه اتفاقی خواهد افتاد؟ اول اینکه تولیدکنندگان میتوانند از تاسیسات شناور ذخیره نفت که گرانتر هم هستند استفاده کنند به این شکل که نفتکش هایی را اجاره می کنند تا نفت مورد نظر را تا زمان بالا رفتن تقاضا در بازارها روی آب ذخیره کند. دوم، مناطقی که تاسیسات ذخیره سازیشان پر شده است می توانند نفت خود را به آمریکا که همچنان ظرفیت ذخیرهسازی دارد ارسال کنند، گرچه با در نظر گرفتن نرخ کنونی عرضه نفت به بازارها به نظر میرسد ظرفیت باقیمانده ذخیره سازی نفت آمریکا که در حدود 150 تا 200 میلیون بشکه است نیز در نیمه ابتدایی سال 2016 پر خواهد شد. بنابراین یکی از نتایج "سرریز" تاسیسات ذخیرهسازی نفت این خواهد بود که قیمت ها بیشتر کاهش مییابند تا تقاضا تقویت شوند و مازاد نفت از بازار خارج گردد.
به طور معمول در چنین شرایطی، تولیدکنندگان نفت برای آنکه بتوانند نفت خود را با قیمتهای بالاتری بفروشند، تولید نفت خود را کاهش می دهند. اینبار اما تمامی کشورهای صادرکننده نفت انگیزهای دارند تا به تولید خود ادامه دهند بدون اینکه به قیمتها توجهی بکنند. بسیاری از کشورها مانند عربستان بیشتر نگران سهم بازار خود هستند و حاضرند حتی با ضرر مالی، سهم خود را حفظ کنند. برخی کشورهای دیگر نیازهای مبرم مالی دارند و برای بقای دولتهای خود به شدت به درآمدهای نفتی وابستهاند. این کشورها برای پرداخت هزینههای کشور باید نفت بیشتری تولید کنند. بررسی ها نشان می دهد ایران به نفت 98 دلاری در بودجه خود نیاز دارد و لیبی به نفت 142 دلاری، در حالیکه قیمت کنونی نفت در سطح 30 دلار است.
نکته مهم برگشت نفت ایران به بازارها در سال 2016 با برداشته شدن تحریم هاست. تا پایان سه ماهه اول سال 2016 نفت ایران می تواند به آسیا و اروپا برسد. ارزیابیهای محافظه کارانه از افزایش 300 هزار بشکه در روز صادرات نفت ایران در سه ماهه اول سال خبر میدهند در حالیکه دولت ایران برنامهای برای افزایش 500 هزار بشکهای صادرات بلافاصله در ژانویه دارد.
پیش از آنکه تولیدکنندگان بتوانند خود را با بازارها تطبیق دهند، شرایط مازاد عرضه بسیار وخیم تر خواهد شد. در نهایت با رسیدن قیمت نفت به کمتر از هزینه تولید آن، برخی تولیدکنندهها مجبور به توقف تولید نفت میشوند زیرا قادر به تامین مالی تولید نیستند. برخی کشورها و شرکتهای نفتی اکنون به این سطح رسیده اند، برخی دیگر هزینههای جاری خود را کاهش داده اند و هنوز میتوانند به تولید ادامه دهند. تا زمانیکه تولید قطع نشود، زمان خرید نفت نرسیده است.