عدم تمایل ایران به مشارکت در محدودیت تولید
کشمکش ایران و عربستان سعودی بر سر مشارکت در طرح محدود کردن تولید نفت خام به منظور افزایش قیمت این محصول در بازارهای جهانی سبب کاهش بهای آن شد. در این راستا، شاخص نفتی وست تگزاس اینترمدیت با 1 دلار و 9 سنت کاهش به قیمت هر بشکه 35 دلار و 70 سنت معامله شد. از سوی دیگر شاخص اروپایی برنت نیز کاهشی 98سنتی را تجریه کرد و با قیمت 37 دلار و 69 سنت در هر بشکه معامله شد. کاهش شدید قیمت نفت خام در بازارهای جهانی که از سال 2014 میلادی آغاز شده است تاکنون ادامه داشته و کشورهای تولید‌کننده نفت را بر آن داشته تا با ارائه طرح‌ها و راه حل‌های گوناگون به دنبال افزایش قیمت این محصول در بازار باشند.
در همین راستا چندی پیش مقامات عربستان سعودی به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده نفت خام عضو اوپک و روسیه به‌عنوان یکی از تولید‌کنندگان عمده غیر‌عضو طی مذاکرات خود در مسکو بر سر اعمال محدودیت در تولید نفت خام به منظور افزایش قیمت آن در بازارهای جهانی به توافق رسیدند و به منظور تحقق این امر قرار است کنفرانسی در تاریخ 17 آوریل سال جاری میلادی در دوحه برگزار شود.
با این همه بسیاری از کارشناسان معتقدند طرح مذکور تنها در شرایطی تحقق خواهد یافت که تمامی کشورهای تولید‌کننده در آن مشارکت داشته باشند. این در حالی است که ایران پس از رفع تحریم‌های بین‌المللی وضع شده بر صنعت انرژی خود، تولید خودش را به‌صورت قابل توجهی افزایش داده و بارها اعلام کرده است که قصد کاهش تولید و مشارکت در طرح عربستان و روسیه را ندارد.
در همین چارچوب شاهزاده محمد بن سلمان، معاون ولیعهد عربستان سعودی در گفت‌وگوی خود با رسانه‌ها اظهار داشت که ریاض تنها در شرایطی در طرح کاهش تولید شرکت می‌کند که ایران نیز در آن مشارکت داشته باشد. همچنین وی افزود: چنانچه کشورهای تولید‌کننده میزان تولید خود را افزایش دهند ریاض نیز رفتار مشابهی را در پیش خواهد گرفت. این موضوع سبب شده است تا تحقق طرح روسیه و عربستان در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته و بازارها شاهد ادامه یافتن روند نزولی قیمت نفت خام باشند.
با این حال الکساندر نوواک وزیر انرژی روسیه نیز در رابطه با نشست دوحه به خبرنگاران گفت: «ممکن است کنفرانس پیش رو در دوحه به این نتیجه برسد که با استفاده از ابزارهایی به نظارت بر میزان تولید کشورهای تولید‌کننده بپردازیم». اظهار نظر اخیر وزیر انرژی روسیه در شرایطی مطرح می‌شود که تحلیلگران معتقدند شرط عربستان برای کاهش تولید خود آخرین میخ بر تابوت طرح کاهش تولید نفت است.
اختلاف نظرهای اخیر بر سر شرکت در طرح کاهش تولید سبب بدبینی کارشناسان و فعالان بازار نسبت به این طرح شده است. به‌عنوان مثال «استفان شورک» مدیرعامل موسسه «SchorkGroup » در پنسیلوانیا که در زمینه ارائه مشاوره و تحلیل در حوزه انرژی فعالیت می‌کند، معتقد است: «ایده همکاری کشورهای تولید‌کننده عضو و غیر‌عضو اوپک در زمینه کاهش تولید بسیار غیر‌واقعی و دور از ذهن است.» وی ادامه داد: «تا زمانی که ایران تولید خود را افزایش می‌دهد سعودی‌ها هیچ اقدامی در جهت کاهش قیمت نفت نخواهند کرد. روس‌ها نیز اعلام کرده‌اند که تولید خود را افزایش داده و بعد از فروپاشی شوروی سابق به بالاترین سطح رسیده است.»
در این ارتباط کارشناسان و فعالان حوزه انرژی معتقدند اظهار نظرهای مقام‌های سعودی سبب توقف روند صعودی قیمت نفت از میانه ماه ژانویه سال جاری میلادی شده است. این در حالی است که سرمایه‌گذاران و فعالان بازار پیش‌بینی می‌کردند که در سال جاری همزمان با کاهش تولید نفت در آمریکا و کاهش تولید روسیه و عربستان سعودی از حجم نفت مازاد کاسته خواهد شد، اما تاکید ایران بر افزایش تولید و رساندن میزان آن به پیش از اعمال تحریم‌های بین‌المللی بر این کشور و تاکید عربستان بر حضور ایران در طرح کاهش تولید سبب افزایش بدبینی‌ها به تحقق طرح روسیه و عربستان شود.