ناتوانی اوپک برای تصمیم گیری درباره راهکاری برای کمک به ثبات بازار نفت سبب شد در پایان هفته گذشته، قیمت نفت برای نخستین بار در حدود یک ماه اخیر با افت هفتگی رو به رو باشد.
پس از نشستهای پر تنش اوپک در سالهای اخیر، در هفته گذشته این سازمان توانست نشستی مثبت داشته باشد و پس از سالها، دبیر کل جدیدی برای خود بر گزیند. با این همه، همانند روال نشست های اخیر اوپک، انفعال این سازمان در مدیریت بازارهای جهانی سبب شد قیمت نفت کاهش یابد.
در مجموع، قیمت شاخص نفت خام دبلیو تی آی آمریکا در هفته گذشته ١,٤ درصد نسبت به قیمت پایانی هفته پیش از آن کمتر بود که نخستین افت هفتگی قیمت این شاخص در حدود یک ماه اخیر به شمار می آید.
در پایان نخستین روز معاملاتی در هفته گذشته (دوشنبه ١٠ خرداد ماه) قیمت نفت اندکی به مرز ٥٠ دلار نزدیکتر شد، اگرچه ابهام درباره نتیجه احتمالی نشست روز پنجشنبه (١٣ خرداد ماه) اوپک در وین، سبب شد این رشد محدود باشد.
بیشتر کارشناسان انتظار نداشتند که نشست اوپک نتیجه مهمی برای بازارهای جهانی در بر داشته باشد.
اخبار منتشر شده در این روز نشان داد که عراق نیز به صف دیگر کشورهای عضو اوپک پیوست که صادرات نفت خام خود را پیش از برگزاری نشست این سازمان افزایش داده اند. این کشور اعلام کرد در ماه ژوئن سال جاری میلادی، به شریکان خود، پنج میلیون بشکه نفت بیشتر می فروشد.
قیمت هر بشکه نفت خام برنت با ٤٤ سنت افزایش، به ٤٩ دلار و ٧٦ سنت برای هر بشکه رسید و افت قیمت روزهای پیش را جبران کرد. با توجه به تعطیلی روز یادبود در آمریکا، بازار نفت این کشور قیمت نهایی نداشت، اما در ساعت ١٨ و ٣٩ دقیقه به وقت گرینویچ در معاملات الکترونیکی قیمت هر بشکه نفت خام این کشور با ٢٧ سنت رشد به ٤٩ دلار و ٦٠ سنت برای هر بشکه رسید.
تعطیلی رسمی در انگلستان و آمریکا سبب شد حجم معاملات در روز دوشنبه محدود باشد. روز یادبود، به طور سنتی به عنوان آغاز فصل مسافرت در این کشورها شناخته می شود.
مؤسسه مشاوره جی بی سی انرژی در اتریش اعلام کرد که در چهار ماه نخست سال ٢٠١٦ میلادی، تقاضای نفت خام جهان یک میلیون و ٥٠٠ هزار بشکه افزایش داشته است. این برآورد بیش از ارقام اعلام شده از سوی نهادهای دیگر بود و رشد تقاضای سوخت در آمریکا، چین و هند، مهمترین منبع آن بوده است.
استمرار روند کاهش آمار دکلهای حفاری در آمریکا و کاهش تولید نفت این کشور به پایین ترین حد از سپتامبر ٢٠١٤ تا کنون نیز از دیگر عوامل مؤثر در رشد قیمت نفت بود.
با این همه، احتمال دارد افزایش تولید نفت کانادا پس از راهندازی دوباره تأسیسات نفتی این کشور پس از آتش سوزی هفته های اخیر، می تواند جلوی رشد قیمت نفت را بگیرد.
در معاملات روز سه شنبه (١١ خرداد) قیمت نفت کاهش یافت زیرا رشد ارزش دلار و افت ارزش سهام سبب شد معامله گران به فروش نفت خام تشویق شوند.
با این همه، در آغاز معاملات این روز قیمت نفت افزایش داشت، زیرا معامله گران انتظار دارند که با آغاز فصل رانندگی، تقاضای نفت در آمریکا که بزرگترین مصرف کننده سوخت جهان است، افزایش یابد.
احتیاط معامله گران در آستانه انتشار آمار ذخیره سازی سوخت در آمریکا از رسیدن قیمت نفت به ٥٠ دلار جلوگیری کرد. در نهایت، نوسان قیمت دلار سبب شد روند قیمت نفت کاهشی شود.
قیمت هر بشکه نفت خام برنت با هفت سنت کاهش، به ٤٩ دلار و ٦٩ سنت برای هر بشکه رسید. قیمت شاخص نفت خام آمریکا نیز با ٢٣ سنت افت، در سطح ٤٩ دلار و ١٠ سنت تثبیت شد.
در مجموع، در پایان ماه مه سال جاری میلادی قیمت شاخص نفت خام برنت از سه درصد و قیمت شاخص نفت خام دبلیو تی آی آمریکا از هفت درصد رشد برخوردار شدند.
با توجه به بهبود آمار پرداخت مصرف کنندگان در آمریکا و پیش بینی رشد نرخ بهره در این کشور، روز سه شنبه ارزش دلار افزایش داشت.
با پیش بینی رشد تقاضای سوخت در آمریکا به دلیل آغاز فصل مسافرت پس از تعطیلات روز یادبود در این کشور، معامله گران اکنون شمار قراردادهای خرید نفت خام را افزایش داده اند.
با وجود ناامیدی از اقدام اوپک برای بهبود وضعیت بازار در نشست روز پنجشنبه این سازمان، کارشناسان پیش بینی می کنند که روند افزایش قیمت نفت ادامه خواهد داشت.
در معاملات روز چهارشنبه (١٢ خرداد ماه) دلایل فنی معاملاتی و مقاومت بازار در برابر پیشروی قیمت به سوی ٥٠ دلار سبب شدند قیمت نفت کاهش یابد، اما افزایش امیدواری به تصمیم اوپک برای محدودیت تولید، سبب شد این کاهش قیمت شدید نباشد.
برخی منابع اوپکی اعلام کرده بودند این سازمان در نشست روز پنجشنبه خود، مسئله تعیین سقف تولید را مورد بررسی قرار می دهد، اما بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، مخالفت خود را با این کار اعلام کرد.
در ماه دسامبر سال ٢٠١٥ میلادی، اوپک برای نخستین بار در چند سال اخیر در تعیین سقف تولید ناکام ماند و در ماه آوریل سال جاری میلادی نیز تولیدکنندگان نفت عضو و غیر عضو اوپک نتوانستند برای محدود کردن عرضه به توافق دست یابند.
با این همه، در جریان معاملات روز چهارشنبه، احتمال بازگشت سقف تولید و یا حتی نظام سهمیه بندی به اوپک سبب شد بخشی از افت قیمت نفت جبران شود.
قیمت شاخص نفت خام دبلیو تی آی آمریکا با ٩ سنت کاهش، به ٤٩ دلار و یک سنت رسید. در معاملات میان روز، قیمت این شاخص تا سطح ٤٧ دلار و ٧٥ سنت نیز سقوط کرده بود.
قیمت شاخص نفت خام برنت نیز با ١٧ سنت کاهش قیمت رو به رو شد و به قیمت نهایی ٤٩ دلار و ٧٢ سنت رسید.
پس از پایان معاملات روز چهارشنبه، مؤسسه نفت آمریکا اعلام کرد که سطح ذخیره نفت خام این کشور از رشدی غافلگیر کننده برخوردار شده و دو میلیون و ٤٠٠ هزار بشکه افزایش داشته است. این در حالی است که کارشناسان پیش بینی می کردند این رقم با دو میلیون و ٥٠٠ هزار بشکه کاهش رو به رو باشد.
در معاملات روز پنجشنبه، قیمت شاخص نفت خام برنت برای نخستین بار در هفت ماه اخیر، بالای ٥٠ دلار برای هر بشکه تثبیت شد، زیرا کاهش سطح ذخیره سازی نفت آمریکا سبب شد تأثیر منفی ناکامی اوپک برای تصمیم گیری، خنثی شود.
طبق اعلام اداره اطلاعات انرژی آمریکا، در هفته منتهی به هفتم خرداد ماه سطح ذخیره سازی نفت این کشور با یک میلیون و ٤٠٠ هزار بشکه کاهش رو به رو شد.
قیمت هر بشکه نفت خام دبلیو تی آی آمریکا با ١٦ سنت افزایش، در سطح ٤٩ دلار و ١٧ سنت برای هر بشکه تثبیت شد. شاخص نفت خام برنت نیز از ٣٢ سنت رشد برخوردار شد و قیمت ٥٠ دلار و چهار سنت برای هر بشکه را تجربه کرد.
از ماه نوامبر سال ٢٠١٥ میلادی به این سو، شاخص نفت خام برنت قیمت نهایی بالای ٥٠ دلار را تجربه نکرده بود.
گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا همچنین از افت یک و نیم میلیون بشکه ای ذخیره سازی بنزین و افت یک میلیون و ٣٠٠ هزار بشکه ای فراورده های نفتی میانی (گازوئیل و سوخت حرارتی) حکایت داشت.
عدم اطمینان درباره تقاضای نفت در بازارهای جهانی و دلایل فنی معاملاتی سبب شده بود در هفته های گذشته، هیچ یک از دو شاخص برنت و دبلیو تی آی نتوانند بالای قیمت ٥٠ دلار باقی بمانند.
به دلیل اختلال در تولید نفت کانادا، نیجریه، ونزوئلا و عراق، بخشی از عرضه مازاد نفت مهار شده و قیمت این کالا نسبت به ماه ژانویه سال جاری میلادی حدود ٨٠ درصد افزایش داشته است، اما به گفته تحلیلگران اقدام مناسب از سوی تولیدکنندگان عمده، از جمله کشورهای عضو اوپک، مهمترین عامل برای حل دائمی مشکل عرضه مازاد نفت خواهد بود.
با توجه به نکته یاد شده، نشست روز پنجشنبه اوپک به شدت مورد توجه کارشناسان بود تا نتیجه گفت و گوی اعضای اوپک درباره تعیین سقف تولید پیشنهادی عربستان و یا سهمیه بندی پیشنهاد شده از سوی ایران مشخص شود.
با این همه، اوپک هیچ یک از این دو تصمیم را اتخاذ نکرد.
در عوض، خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان، وعده داد که سعودیها با افزایش تولید نفت خود سیل عرضه را در بازارهای جهانی به راه نمی اندازند. این مسئله می تواند نشاندهنده عقب نشینی سعودیها از رویکردهای پیشین برای افزایش سهم از بازار باشد.
ایران نیز همچنان بر دستیابی به حقوق خود برای بازگرداندن تولید نفت به سطح پیش از تحریمها، پای می فشارد، اما وزیر نفت این کشور اعلام کرد که دیگر کشورهای عضو اوپک، تولید خود را بیش از این بالا نمی برند.
در معاملات آخرین روز هفته گذشته (جمعه ١٤ خرداد ماه)، بازار بالأخره به ناتوانی اوپک برای تصمیمگیری واکنش نشان داد و قیمت نفت در این روز کاهش یافت.
در شرایطی که کشورهای عضو اوپک پیشنهاد تعیین سقف تولید را رد کردند، وزیران این کشورها یکپارچه نسبت به آینده بازار نفت ابراز خوشبینی کردند.
رشد آمار دکلهای حفاری در آمریکا نیز از دیگر عوامل مؤثر در رشد قیمت نفت در معاملات روز جمعه بود.
عبدالله البدری، دبیر کل پیشین اوپک پس از نشست روز پنجشنبه این سازمان در وین، پایتخت اتریش، اعلام کرد که این سازمان برای تعیین سقف تولید جدید، به فرصتی بیشتر نیاز دارد. به گفته البدری، با توجه به برنامه ایران برای افزایش تولید نفت و همچنین ابهام درباره تولید نفت لیبی، پیش بینی سقف تولید اوپک دشوار خواهد بود.
در بورس کالای نیویورک، قیمت هر بشکه نفت خام دبلیو تی آی آمریکا در این روز با ٥٥ سنت کاهش، به ٤٨ دلار و ٦٢ سنت رسید.
قیمت شاخص نفت خام برنت نیز در بازار لندن با ٤٠ سنت کاهش، در سطح ٤٩ دلار و ٦٤ سنت برای هر بشکه تثبیت شد.
پیش از برگزاری نشست اوپک، عربستان پیشنهاد تعیین سقف تولید جدید برای این سازمان را مطرح کرده بود که نشان دهنده قصد این کشور برای خودداری از افزایش تولید است. اما ایران اعلام کرد که بدون سهمیه بندی، تعیین سقف تولید بی معنا خواهد بود.
با این همه، وزیر نفت ایران اعلام کرد پس از چندین نشست پر چالش، رابطه میان اعضای اوپک در نشست پنجشنبه اوپک بهبودی چشمگیر داشته است.
خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان، نیز اعلام کرد قیمتها رو به بهبود و بازار در شرایطی مطلوب است. به گفته وی، قیمت نفت ٥٠ دلار برای هر بشکه، آن قدر بالا نیست که موج افزایش تولید را به همراه داشته باشد.
شرکت خدمات حفاری بیکر هیوز اعلام کرد دکلهای حفاری نفت در آمریکا در هفته منتهی به هفتم خرداد ماه با ٩ مورد افزایش به ٣٥٢ دکل رسیده اند.
طبق آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، تولید نفت این کشور در هفته یاد شده، با ٣٢ هزار بشکه کاهش به هشت میلیون و ٧٤٠ هزار بشکه در روز رسید که دوازدهمین افت هفتگی پیاپی به شمار می آید.
یحیی احمدی