یکی از مهمترین دغدغه ها و مطالبات همه سرمایه گذاران اشراف به درصد خطر پذیری و ساختار مالی بنگاه های اقتصادی و اوراق بدهی است و تحقق این امر وظیفه شرکت های رتبه بندی اعتباری خواهد بود.
به گزارش شانا، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، با اعلام این خبر گفت: بر اساس بند «۲۱» ماده «یک» قانون بازار اوراق بهادار تعدادی از نهادهای مالی احصا شدند که از جمله این نهادها، موسسه های رتبه بندی اعتباری هستند.
محمد فطانت با ذکر این نکته که یکی از مهمترین دغدغه ها و مطالبات همه سرمایه گذاران اشراف به درصد خطر پذیری و ساختار مالی بنگاههای اقتصادی و اوراق بدهی است گفت: تحقق این موضوع وظیفه شرکتهای رتبه بندی اعتباری خواهد بود. بر این اساس برای آغاز فعالیت شرکتهای رتبه بندی، جلسات و نظرسنجیهای متعددی برگزار و طی جمع بندی های به عمل آمده دستورعمل آن تبیین شد.
ثبت شرکت رتبه بندی با حداقل سرمایه ٥ میلیارد تومانی
سخنگوی سازمان بورس حداقل سرمایه برای تاسیس این شرکتها را پنج میلیارد تومان اعلام کرد و از افراد علاقه مند که تمایل دارند در چارچوب دستورعمل یادشده، موسسه رتبه بندی ثبت کنند، دعوت کرد تا در این زمینه اقدامهای لازم را انجام دهند.
رئیس سازمان بورس افزود: بستر صدور مجوز برای فعالیت شرکت های رتبه بندی از طریق سازمان بورس مهیا شده است.
فطانت ضمن تاکید بر تخصصی بودن فرایند رتبه بندی بنگاه های اقتصادی عنوان کرد: شرکتهای رتبه بندی بر اساس اعتبار مستقل خود، ریسک سرمایه گذاری در بنگاههای اقتصادی را تعیین خواهند کرد، لذا تجربه و دانش مدیران و شرکای این دست از موسسه های بسیار مهم است؛ بنابراین در دستورعمل شرکتهای رتبه بندی، شاخصهای استانداردی برای احراز صلاحیت متقاضیان پیش بینی شده است.
شرکتهای رتبه بندی، پل میان بازار سرمایه ایران و اقتصاد بین المللی
سخنگوی سازمان بورس با اشاره به این که نهاد مالی جدید رتبه بندی از جمله نهادهایی است که بازار سرمایه کشور را به بازار سرمایه دنیا پیوند می زند، افزود: ترجیح ما این است که این کار با مشارکت افرادی صورت بگیرد که فناوری این کار را در اختیار دارند، زیرا روش های اعتبار سنجی به تخصص و درجه بالای علمی و کاربردی نیاز دارد، از همین رو بهتر است فرآیند فعالیت شرکتهای رتبه بندی به صورت همکاری مشترک صورت گیرد.
بنگاههای اقتصادی رتبه اعتباری دریافت می کنند
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد که تمامی شرکت هایی که اسامی شان در بازار ثبت شده و سهامشان در این بازار عرضه شده، به تدریج و پس از راه اندازی نخستین شرکت رتبه بندی باید اقدام به دریافت رتبه اعتباری کنند.
فطانت ادامه داد: بنابراین یکی از مشتریان این کار به صورت بالقوه شرکتهایی هستند که پیشتر در بازار سرمایه به ثبت رسیده اند. به این ترتیب سرمایه گذاران می توانند بر اساس معیار ریسک هر شرکت، به سرمایه گذاری اقدام کنند.
وی افزود: هم اکنون موضوع رتبه بندی برای شرکتهای اقتصادی الزامی نیست اما به تدریج ملزم به دریافت رتبه اعتباری خواهند بود.
فطانت با تاکید بر اینکه فصل جدید ارتقای شفافیت بازار سرمایه در راه است عنوان کرد: این امر در چارچوب هدفی است که سازمان بورس و اوراق بهادار برای ارتقای شفافیت بازار دنبال می کند.
عرضه کنندگان اوراق بدهی و بانکها، مشتریان موسسه های رتبه بندی
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار به اهمیت تامین مالی شرکت ها از طریق اوراق بدهی و صکوک تاکید کرد و ادامه داد: یکی از عواملی که در آینده سبب رشد بازار می شود، توسعه بازار بدهی و بازار صکوک است.
فطانت به نامه تیر ماه امسال ریاست محترم جمهوری خطاب به معاون اول با موضوع نقش بازار سرمایه در تامین مالی بنگاه های اقتصادی اشاره کرد و گفت: با کوشش سازمان بورس تامین مالی بنگاه ها با رشد بالایی روبرو بوده است.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان این که بازار سرمایه سال گذشته بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان تامین مالی را در بخشهای مختلف سامان داده بود، گفت: عمده این ارقام مربوط به صکوک، تامین مالی از طریق صندوق های سرمایه گذاری و غیره بود.
وی با ذکر این نکته که هم اکنون ارزش اوراق صکوک مورد معامله در بازار ۱۸۵۰۰ میلیارد تومان است، گفت: پیش بینی می شود که ظرف سه سال آینده بازار صکوک با بازار اوراق هم تراز شود.
سخنگوی سازمان بورس افزود: ارزش این بازار ظرف چند سال گذشته رشد بالایی داشته است. حجم اوراق قابل معامله در بازار بورس و فرابورس در ابتدای فعالیت دولت، سه هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان بود که هم اکنون به ۱۸ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان رسیده است.
رئیس سازمان بورس ادامه داد: نقش بازارسرمایه در تامین مالی شرکتها روزبه روز افزون خواهد شد و این موضوع یک بازار بالقوه در اختیار شرکتهای رتبه بندی قرار خواهد داد
وی تصریح کرد: در بودجه ۹۵ و همچنین برنامه ششم توسعه، موضوع تبدیل بدهی به اوراق بهادار و همچنین تامین مالی شرکت های بزرگ و متوسط از طریق بازار سرمایه مورد توجه جدی قرار گرفته است. بر این اساس عرضه کنندگان اوراق بدهی و بنگاه های اقتصادی، مشتریان جدید موسسات رتبه بندی خواهند بود. بنابراین از این پس، اوراقی که به عنوان صکوک منتشر می شوند، مشمول رتبه بندی خواهد شد و سرمایه گذاران هنگام شکل دهی پرتفوی خود می توانند از این رتبه بندی اعتباری استفاده کنند.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه به سرمایه گذاران خارجی و عرضه اوراق بدهی در خارج از کشور اشاره و تصریح کرد: پیرو ارتباطات برقرار شده، بورس کره جنوبی اعلام آمادگی کرده تا انواع اوراق بهادار ایران با اولویت صکوک دولتی را در بازار سرمایه این کشور به فروش برساند. بدیهی است هر گونه عرضه اوراق بهادار چه در کره و چه در دیگر کشورها بر اساس ارزیابی ریسک صورت می گیرد.
وی ادامه داد: از جمله مشتریان این بنگاهها، موسسه های اعتباری و بانکها هستند که می توانند از خدمات این شرکتها استفاده کنند و همچنین مردم هم مطلع شوند که بانک ها از نظر ریسک در چه وضعیتی قرار دارند.
دکتر محمد فطانت افزود: به دلیل اینکه عمده این بانک ها در بورس فعالیت می کنند، احتمالا نخستین گروهی خواهند بود که برای رتبه بندی اقدام می کنند و این رویکرد در افزایش شفافیت بازار مالی کشور تاثیر گذار است.
فعالیت موسسه های رتبه بندی با مجوز سازمان بورس
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان این نکته که در ماده ٢٥ قانون رفع موانع تولید، مباحث مهمی با موضوع تاسیس شرکتهای رتبه بندی ذکر شده است ابراز کرد: میزان تامین مالی شرکتها، متناسب با ریسکی است که هرکدام از این شرکتها خواهند داشت؛ اگر ریسک اعتباری بالایی داشته باشند می توانند از تامین مالی بالاتر و اگر ریسک اعتباری پایین تری داشته باشند می توانند از تامین مالی نازل تری برخوردار شوند و از این جهت یک بازار رقابتی را ایجاد کنند.
وی ادامه داد: بر اساس ماده ۶۶ این دستورعمل از این پس استفاده از کلمه رتبه بندی توسط شرکت هایی که نزد سازمان ثبت شرکت ها، ثبت می شوند، عملی نیست، مگر این که مجوز سازمان بورس را دریافت کرده باشند. در ماده ۶۷ دستورالعمل شرکت های رتبه بندی نیز قید شده که تبلیغ رتبه بندی در ایران برای شرکتهایی که مجوز سازمان بورس را ندارند غیرمجاز است. همچنین تبلیغ رتبه ای که از سوی شرکتها از موسسه هایی اخذ می شود که مجوز سازمان را ندارند غیرمجاز است. در عین حال، ایجاد و تاسیس هرگونه دفتر، شعبه یا بخش توسط هر گونه شرکت رتبه بندی که مجوز سازمان را ندارد، غیرمجاز است.
رسالت سازمان بورس؛ تشکیل بازار سرمایه حرفه ای
سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه به دنبال تبدیل بازار سرمایه به یک بازار حرفه ای هستیم، بیان داشت: در بازار حرفه ای افرادی که دانش کافی از فرایند سرمایه گذاری ندارند می توانند فعالیت های اقتصادی خود را به نهاد های حرفه ای واگذار کنند. هم اکنون ۴۴۹ نهاد مالی ثبت شده تحت نظارت سازمان بورس در قالب ۸ نهاد فعالیت می کنند و با آمدن موسسات رتبه بندی به عنوان نهاد نهم، امید داریم بحث سرمایه گذاری حرفه ای را در بازار ترویج کنیم.
امکان همکاری با شرکتهای رتبه بندی معتبر بین المللی
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به تجربه دیگر کشورها درباره موضوع رتبه بندی اعتباری گفت: تعداد موسسه های بزرگ رتبه بندی در جهان محدود است. اگر شرکت های رتبه بندی معتبر بین المللی برای حضور در ایران ابراز تمایل کنند، درخواست آنها رسیدگی خواهد شد و در صورت پذیرش شرایط، امکان همکاری با آنها پیش بینی شده است.
وی ادامه داد: البته در وهله اول صدور مجوز برای تعداد محدودی از آنها امکان پذیر است و آنهایی که بازار ایران را بهتر می شناسند و پیش از این در بازار ایران حضور داشته اند و توانسته اند ارزیابی برخی از بنگاهها را انجام دهند اولویت خواهند داشت.
برجام ریسک سرمایه گذاری در ایران را کاهش داد
فطانت گفت: با توجه به این که ریسک پذیری شرکتها بر اساس رتبه کشورها محاسبه می شود، کاهش میزان ریسک سرمایه گذاری کشور، یکی از موارد تاثیر گذار در جذب سرمایه گذاری خارجی است.
وی افزود: رتبه خطر پذیری سرمایه گذاری کشور ما، قبل از برجام B+ بود که هم اکنون به BB- ارتقا یافته است. در واقع میزان ریسک سرمایه گذاری از شاخص B مثبت به BB منفی کاهش یافته است.
اطلاعات مالی شرکتها محفوظ است
سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر حفظ اطلاعات مالی شرکتها نزد بنگاههای رتبه بندی عنوان کرد: کنترل اطلاعات و حفظ آنها به صورت ساختار یافته و کامل در این دستورالعمل دیده شده است. زمانی که یک شرکت رتبه بندی به یک بنگاه اقتصادی وارد می شود بدیهی است که به بخشی از اطلاعات مالی آن شرکت دسترسی خواهد داشت به همین دلیل در دستورعمل این بنگاه ها به صراحت محرمانه بودن اطلاعات مالی ذکر شده است.
فطانت افزود: در صورتی که شرکتی به طور داوطلبانه به گزارشهای رتبه بندی خود نیاز داشت، می تواند به آن دسترسی داشته باشد.
وی ادامه داد: شرکت های رتبه بندی باید بخشهای مستقل مربوط به رتبه سنجی را داشته باشند، از اشخاص دارای اعتبار استفاده کنند، روش های اعتبار سنجی تعریف شده را مدنظر قرار دهند و استقلال خود را در زمان بررسی رتبه اعتباری حفظ کنند.
رئیس سازمان بورس ادامه داد: این اطمینان برای بنگاههای اقتصادی وجود دارد که برای رتبه سنجی، ساختار منسجم و مدونی طراحی شده و همه فعالیتها منطبق با روش تعریف شده پیش می رود.
رتبه بندی؛ کاهش ریسک بنگاههای اقتصادی
سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: یکی از وظایفی که مدیران و سیاست گذاران در بخشهای مختلف دارند، کاهش ریسک است. بدیهی است که برای بهبود هر وضعیتی، بررسی شرایط لازم است و مدیران باید برنامه ای را تدوین کنند که به کاهش ریسک منجر شود. بر این اساس شرکتهای رتبه بندی با ارائه اطلاعات منطقی و عقلانی به مدیران، می توانند در کاهش ریسک سرمایه گذاری نقش آفرین باشند.
وی ادامه داد: وظیفه ای که در قانون برای ما هدف گذاری شده، توسعه بازار شفاف و منصفانه است و یکی از ابزارهای شفافیت بازار اعلام درجه ریسک پذیری شرکت های اقتصادی است. زمانی که سهامداران از میزان ریسک شرکت سرمایه پذیر مطلع می شوند از مدیران، برنامه های اثر بخش کاهش ریسک را مطالبه خواهند کرد و در نهایت بنگاه های اقتصادی ملزم به بهبود شرایط موجود خواهند شد. مطالبه عمومی نظام خودکنترلی را ایجاد می کند و این مسیر، موسسه های اقتصادی را در مسیر مناسب تری قرار خواهد داد.
فطانت افزود: رتبه بندی فضای شفافی حاصل خواهد کرد که موجب اطمینان سرمایه گذاران است. از طرف دیگر هرچه شفافیت اطلاعات بنگاه های اقتصادی افزایش و درجه ریسک پذیری کاهش یابد، امکان تامین مالی آنها با سهولت بیشتری فراهم می شود.
اعتبار، اصل فعالیت موسسه های رتبه بندی
رئیس سازمان بورس تصریح کرد: در دنیا به طور معمول عملکرد موسسه های اعتبار سنجی با اعتباری که خود کسب کرده اند ارزیابی می شود. زمانی که ارزیابی های متعدد شرکتهای رتبه بندی دارای صحت بود به این معنی است که بنگاه مذکور فعالیت مثبتی داشته و اعتبار لازم را کسب خواهد کرد. بنابراین، اعتبار موسسه پیش فرض اصلی تداوم فعالیت آن است. عملکرد شرکت های رتبه بندی اطمینان یا عدم اطمینان سرمایه گذاران را رقم خواهد زد و صحت اطلاعات اعلام شده اعتبار این موسسه ها را تعیین خواهد کرد.
رتبه بندی شرکتها، ابزار جذب سرمایه خارجی
فطانت یکی از مهمترین روشهای تامین مالی را صدور اوراق بهادار به خارج از کشور دانست و عنوان کرد: از الزامات صدور این اوراق سنجش میزان ریسک پذیری آنها است، بنابراین برای سرمایه گذاران خارجی که قصد خرید این اوراق را دارند ارزیابی ریسک اهمیت بالایی دارد.
وی افزود: ارتباط بازار مالی ما و دیگر کشورها باید بر اساس یک ادبیات مشترک شکل بگیرد و از جمله دال های این ادبیات ارزیابی ریسک اوراق و ناشران است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه، در پایان رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار یادآور شد: از امروز آمادگی داریم تقاضای افراد حقیقی و حقوقی را که به تاسیس شرکت رتبه بندی علاقمند هستند، بررسی کنیم.