وقتی صحبت از مذاکرات ایران با گروه 1 + 5 به میان می آید، غالب نقدها و تحلیل ها رویکرد سیاسی دارند و عموم نظرات از سوی تحلیل گران و کارشناسان سیاسی صادر می گردند. اما اگر عینک سیاست را از چشم برداریم و به روند مذاکرات در چند سال گذشته همراه با اقدامات به عمل آمده از سوی تحریم کنندگان و واکنش های کشورهای رقیب ایران در منطقه نگاهی عمیق تر بیاندازیم، در می یابیم که به جهت روز افزونی انتفاع اقتصادی رقبای ما در منطقه از تحریم و تضعیف اقتصادی ایران و فرصت طلبی هوشمندانه برخی کشورهای گروه 1 + 5 و کشورهایی که با لبخندهای دوستانه به دو طرف در نقش میانجی در این چند سال از این آب گل آلود سیاست، صید اقتصاد کرده اند، مذاکرات صرفا پوسته ی سیاسی خود را حفظ کرده و میوه اقتصادی آن هر روز برای رقبای ما شیرین تر و رسیده تر شده است.
دریافتن این موضوع کار ساده ای است که کشورهای نفت خیز منطقه در شمال و جنوب مرزهای ما در چند سال گذشته با رویگردانی سرمایه گذاران نفتی از فرصت های بی بدیل سرمایه گذاری در نفت و گاز ایران بهره فراوان جسته اند و ضمن افزایش توان و میزان تولید نفت و گاز خود، بر روی موج صعود قیمت ها که بخش مهمی از آن ناشی از نگرانی بازار از تنش های سیاسی جهان با ایران بود، سوار شده اند و ذخایر ارزی خود را فربه نموده اند و رفاه اقتصادی را از آن شهروندان خود کرده اند.
همچنین کشورهایی نظیر چین، ترکیه، برزیل و برخی از کشورهای آمریکای لاتین و آسیای جنوب شرقی از تنگنای اقتصادی ایران برای تقویت اقتصاد ملی خود و نیز جایگاه خود در نقشه اقتصاد جهانی استفاده های فراوان نموده اند. بدیهی است که چنین کشورهایی هرگاه دست به مقایسه منافع مترتب به خود از ناحیه انزوای اقتصادی ایران با تهدیدهای محتمل از دستیابی ایران به فناوری هسته ای بزنند، قطعا منافع را بیشتر و با اهمیت تر از تهدیدها می یابند و به همین دلیل است که آشکار و پنهان برای به تاخیر انداختن توافق بین ایران و کشورهای 1 + 5 در تلاش اند.
در شرایطی که آثار تحریم در اقتصاد ما بیش از پیش آشکار شده است، مذاکره کنندگان ما باید به این نکته توجه جدی مبذول نمایند که اهمیت رویارویی اقتصادی کشورهای رقیب با ایران از اهمیت سیاسی آن پیشی گرفته است و در چنین شرایطی نباید کماکان منافع اقتصادی را هزینه ی مذاکرات سیاسی کنند.
به یاد داشته باشیم که با یک اقتصاد ضعیف و کم رونق نمی توان در هیچ زمینه ای اعم از سیاست، فرهنگ، فناوری و امنیت رشد مناسب و پایدار داشت. پس روش درست این است که در مسکو عینک اقتصاد را به چشم بزنیم و از پشت آن برق چشمان رقبای واقعی خود را بهتر ببینیم و تصویر روشن تری از نتیجه مذاکرات بر جایگاه ایران در منطقه و جهان به دست آوریم و بر این اساس استراتژی مذاکراتی خود را تنظیم کنیم.
نایب رئیس اتاق ایران