وزیر نفت درواکنش به بالا بودن نرخ خوراک اتان از سوی مدیران پتروشیمی، با صراحت اعلام کرد که تنها دو مجموعه از واحدهای پتروشیمی با این خوراک در سال گذشته 51 و 48درصد سود خالص بردند و این خوراک گران نیست. در بررسی های به عمل آمده مشخص شد که دو مجتمع مارون و آریاساسول موردنظر وزیر بوده است.
حـــال ســوال جــــدی اینجاست چرا به جای رفع دغدغه های مدیران، میزان سود پتروشیمی ها برای وزارت نفت اهمیت یافته است، در حالی که از دید مدیران، فرمول تعیین شده مغایر با جذب سرمایه گذار و توسعه صنعت پتروشیمی است.
در این میان اما بیژن زنگنه قیمت گذاری جدید خوراک اتان را همچنان اقتصادی می داند و نمی پذیرد که گران است. وی حتی این سوال را مطرح می کند که اگر می گویند گران است چرا برای یک تن اتان، چهار تن تقاضاست؟ این در حالی است که فرمول جدید خوراک اتان که برای 15 سال تعیین شده است از منظر کارشناسان اقتصادی نیست و حتی مبنای آن برای تعیین نرخ نیز درست نیست، به طوری که نرخ اتان در هر تن برای هر دوره محاسباتی، تحت هیچ شرایطی نباید کمتر از ٢٢٠ و بیشتر از ٤٠٠ دلار در هر تن شود. براساس فرمول جدید، مبنای محاسبات نفتا و پلی اتلین است.
امیرحسین بحرینی، مدیرعامل شرکت پلیمر آریاساسول درباره اظهار نظر وزیر نفت درباره میزان سود این شرکت به «فرصت امروز» می گوید: سرمایه گذاری این شرکت متعلق به یک دهه پیش است و اگر ارزیابی از وضعیت استهلاک و سرمایه گذاری آن صورت گیرد سود آن به 25 درصد نیز نمی رسد. شایدروی کاغذ این سود حدود چهل و خورده ای باشد، اما واقعیت آن چیزی نیست که گفته می شود.
وی با بیان اینکه خواسته ما تشکیل کارگروه برای تعین نرخ خوراک اتان است، می افزاید: فرمول انتخاب شده با منطق سرمایه گذاری مغایرت دارد. بر چه اساسی باید برای فرمول کف تعیین شود اگر قیمت نفت به 20 دلار برسد، تکلیف چیست؟ باید همچنان با نرخ 220 دلار محاسبه شود.
از دید کارشناسان سرمایه گذاری پتروشیمی با خوراک اتان، فرمول تعیین شده از سوی وزارت نفت هرگز منجر به جذب سرمایه گذار نخواهد شد. سیدرحیم شریف موسوی، مدیرعامل شرکت پتروشیمی مارون درباره اظهار نظر وزیر نفت و سود بالای این شرکت حاضر به گفت وگو نشد، اما احمد مهدوی ابهری، دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی درباره وجود این سودها به «فرصت امروز» می گوید: اینکه وزیر نفت به جای رفع دغدغه های مدیران پتروشیمی ها به میزان سود اشاره می کند، درست نیست. هر پتروشیمی براساس سرمایه گذاری های صورت گرفته سودی دارد. نباید اصل مسئله را که بالابودن نرخ خوراک پتروشیمی است با این مسائل مختلط کرد.
وی با بیان اینکه دو مجتمع آریاساسول و مارون که دارای سود بالایی هستند، با دلار 700 تومانی ساخته شده است، می افزاید: اگر ریز دارایی های این دو مجتمع ارزیابی و به روز شود، این سود کمتر از آن درصدی خواهد بود که وزیر به آن اشاره کرده است.
این فعال بخش خصوصی درباره وجود چهار تن تقاضا برای یک تن اتان نیز می گوید: خوراک اتان در کشور کم است و موجب شده برخی از واحدها با حداقل ظرفیت فعالیت کنند. این تقاضا وجود دارد اما نباید آن را این گونه تفسیر کرد. بدون شک با ارزیابی درست هیچ مجتمعی سودی بالای 30درصد نخواهد داشت.
از دیگـــر واحــدهـــای پتروشیمی با خوراک اتان، پتروشیمی مروارید و کاویان است که در چندسال گذشته به بهره برداری رسیده است. غلامرضا جوکار در واکنش به اظهار نظر وزیر نفت درباره اعلام میزان سود پتروشیمی ها به «فرصت امروز» می گوید: مطمئن هستیم کسانی که به وزیر اطلاعات مربوط به عملکرد مالی و سودآوری پتروشیمــی هــا را ارائـــــه می دهند، اطلاعات درستی به وی ارائه نکرده اند.
وی بـــا بیـــان اینکـــه پتروشیمی مروارید چند سال است با 60 درصد ظرفیت کار می کند و این موجب کاهش سودآوری ما شده است، می افزاید: حداکثر سود ما در سال جاری با سرمــایه گذاری 1200 میـلیـــارد تـــومــان 25 درصد خواهد بود.
رمضان اولادی، مدیرعامل پتروشیمی کاویان نیز با فعالیت چندساله درباره میزان سوددهی این شرکت می گوید: سودهایی که وزیر به آن اشاره کرده است، برای دو مجتمع آریاساسول و مارون است بدون شک سود شرکت ما بالا نیست و کمتر از 30 درصد است.
در این میان اخباری مبنی بر بالا بودن سود پتروشیمی جم نیز شنیده می شود. برای صحت این مسئله تلاش شد با مدیرعامل آن ارتباط برقرار شود که این امر میسر نشد و حتی روابط عمومی آن حاضر به همکاری نشد.
با این وجود این سوال به طوری جدی مطرح می شود که چرا با وجود وفور خوراک در کشور و تمایل برای توسعه آن، سود پتروشیمی ها برای مدیران سیاست گذاری و اجرایی اهمیت می یابد؟ پتروشیمی ها که عمده سهامداران آن صندوق های بازنشستگی هستند.