ادغام دو وزارت بازرگانی و صنایع چه تاثیری بر اقتصاد کشور داشت؟

فروردین ماه سال 90 بود که بالاخره بحث ادغام وزارت بازرگانی و صنایع و معادن که در قالب برنامه پنجم توسعه دیده شده بود به ثمر نشست تا شاید بدنه دولت به واسطه این ادغام ها اندکی لاغرتر شود. هر چند در طول سالهای مختلف اقداماتی در راستای ادغام برخی دستگاهها صورت گرفت اما به واقع هیچکدام از این اقدامات نتوانست دستاوردی در راستای کاهش سهم دولت در اقتصاد و افزایش حضور بخش خصوصی به همراه داشته باشد. البته در برنامه چهارم بحث ترکیب برخی وزارتخانه ها باز هم مطرح شد اما اقدامی در راستای آن اعمال نشد تا اینکه مجلس هشتم برآن شد به واسطه برنامه پنجم توسعه اقتصادی، دولت را موظف به کاهش تعداد دستگاه های خود کند.

بر این اساس بود که هیات دولت در 28 فروردین ماه، بحث ادغام وزارتخانه های بازرگانی و صنایع و معادن و همچنین راه و ترابری و مسکن و شهرسازی را تایید کرد.

اعلام خبر ادغام دو وزارتخانه بازرگانی و صنایع در همان آغازین روزهای 29 فروردین واکنش های مختلفی به همراه داشت.عده ای مخالف این ادغام بودند و عده ای موافق.

از سوی دیگر در یک مرحله پس از ادغام، بخشی از وظایف وزارت جهادکشاورزی نیز به وزارت صنعت،‌معدن و تجارت واگذار شد، به طوری که شرکت پشتیبانی امور دام به این وزارتخانه ملحق شد.

آن زمان مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی درباره موضوع تشکیل وزارت صنعت،‌معدن و تجارت اعلام کرده بود : انجام مطالعات پشتیبانی برای ارزیابی فنی، اقتصادی، سیاسی و .... برای بررسی پیشنهاد ادغام امری ضروری است. بدون انجام این مطالعات، اقدام به ادغام این دو وزارتخانه تنها می‌تواند آزمونی باشد که اگر با خطا مواجه شود وزارتخانه مجددا به شکل سابق و یا هر شکل دیگر تغییر می‌یابد.

حالا اما با گذشت بیش از یک سال از این ادغام، برخی نمایندگان خواستارجداسازی وزارت‌خانه های صنایع وبازرگانی شده‌اند تا دوباره ماجرای این دووزارتخانه اقتصادی که با هم یکی شده اند، سرزبان هاباشد.

در همین ارتباط سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس با بیان اینکه وزارت صنعت بیشتر در حوزه تنظیم بازار و امور بازرگانی فعال است، گفت: هم اکنون تعداد ساختمان‌ها و نیروهای کار وزارت صنعت به اندازه دو وزارتخانه سابق است و اتفاق خاصی پس از ادغام نیفتاده است.

روح الله عباسپور با اشاره به تأخیر ایجاد شده در ارائه لایحه شرح وظایف وزارت صنعت از سوی هیأت دولت به مجلس اظهار داشت: ادغام این وزارتخانه‌ها کار درستی نبود. در حال حاضر خیلی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که ادغام وزارتخانه‌های صنایع و بازرگانی کار اشتباهی بوده و بهتر است این وزارتخانه‌ها از یکدیگر جدا شوند.

وی تصریح کرد: ادغام با هدف کوچک‌سازی دولت و کم کردن هزینه‌های دولت صورت گرفت در حالی که هم اکنون ساختمان‌های دو وزارتخانه سابق به همان صورت قبل وجود دارند، نیروهای کار وزارتخانه به تعداد نیروهای قبلی دو وزارتخانه است و تعداد معاونان وزیر نیز کاهش قابل توجهی نداشته است.

در تازه ترین واکنش ها به این مساله نیز ، مدیرعامل موسسه جهاد استقلال با تاکید بر لزوم تصویب طرح انتزاع به دلیل ناهماهنگی وزارت صنعت و کشاورزی گفته است به رغم ظرفیت 12 میلیون تنی،صنایع لبنی با 5.5 میلیون تن کار می‌کنند و 70درصد ظرفیت صنایع غذایی نیز تعطیل است.

محمدرضا شافعی‌نیا در گفت وگویی با فارس در خصوص اهمیت تصویب طرح انتزاع وظایف کشاورزی اظهار داشت: در اکثر کشورها زنجیره تولید پیوسته است و بعد از آن نیز به عنوان بخشی از تولید قلمداد می‌شود.

مدیرعامل موسسه جهاد استقلال با بیان اینکه مشکلات حاضر بازار کشاورزی به دلیل گسستگی زنجیره تولید، توزیع و فرآوری است، گفت: تولید‌کننده حق دارد از قیمت آینده محصولات کشاورزی و نهاده‌ها با خبر باشد اما کشاورزان ما چشم بسته تولید می‌کنند و حتی از درآمد احتمالی‌شان نیز اطلاعی ندارند.

وی اضافه کرد: در حال حاضر تولیدات کشاورزی در یک وزارت‌خانه اما برنامه‌های توزیع، بازار‌رسانی و مصرف در وزارت‌خانه دیگری مدیریت می‌شود.

در هر حال هر چند، در حال حاضر موضوع جداسازی وزارتخانه‌های صنایع و بازرگانی به عنوان یک بحث جدی در مجلس مطرح نیست، با توجه به شرایط موجود و گرانی های لجام گسیخته که بسیاری از کارشناسان آن را حاصل تداخل وظایف وزارتخانه های اقتصادی در هم می دانند، به نظر میرسد بازنگری در ادغام دو وزارت صنایع و بازرگانی و همچنین تفکیک وضایف وزارت کشاورزی از وزارت ادغامی جدید، ضروری به نظر می رسد.

شاید اگرقبل از ادغام این دو وزارتخانه با هم به توصیه مرکز پژوهش ها عمل می شد و مطالعه و بررسی بیشتر صورت می گرفت، امروز مشکلات بسیار کمتر از این بود.