به گزارش نشریه انرژی کامپس، تنش های مربوط به اختلاف های مرزی مربوط به ذخایر نفت و گاز فراساحلی چین با دیگر کشورهای جنوب شرقی آسیا، به ویژه با رقیب تاریخی این کشور یعنی ژاپن، دوباره در حال اوج گیری است.
دیدارهای مسئولان سطح بالای سیاست خارجی آمریکا از منطقه های دریای چین جنوبی و دریای چین شرقی، نشان دهنده این است که اعتماد به نفس بالای چین در زمینه دیپلماسی، روند فعالیت های سیاسی و دفاعی آمریکا را در منطقه اقیانوسیه تعیین می کند.
تنش ها درباره ذخایر فراساحلی جنوب شرقی آسیا در زمانی به اوج خود رسیده است که وضعیت بحرانی اقتصاد جهانی، انگیزه های چین و آمریکا را برای کنار آمدن با یکدیگر، افزایش می دهد.
دریای چین جنوبی
شرکت چینی سینوک هفته گذشته پس از اعلام مزایده 26 بلوک فراساحلی، از جمله 22 بلوک در دریای چین جنوبی، توانست از واکنش شدید کشورهای همسایه چین در امان بماند.
ویتنام توانست با اندکی تأخیر، بلوک 65.12 را از این مزایده مستثنی کند؛ این بلوک در نزدیکی جزایر پاراسل واقع شده که چین و ویتنام درباره حاکمیت آنها اختلاف دارند.
لونگ تان نی، سخنگوی وزارت خارجه ویتنام گفت: دعوت چین از شرکت های بین المللی برای سرمایه گذاری در بلوک های نفتی نزدیک جزایر پاراسل، به شدت حاکمیت ویتنام بر این جزایر را نقض کرده است.
با این همه، بر خلاف واکنش شدید ویتنامی ها در برابر مزایده سینوک در ماه ژوئن برای 9 میدان نفتی در منطقه انحصاری اقتصادی این کشور، اعتراض های تازه ویتنامی ها شدت چندانی نداشت.
دریای چین شرقی
در دریای چین شرقی نیز تنش ها افزایش یافته است؛ ماه گذشته، 14 فعال چینی، سفری یازده روزه به جزایر سنکاکو انجام دادند.
مجمع الجزایر سنکاکو، شامل پنج جزیره غیر مسکونی و سه صخره دریایی، پس از جنگ ژاپن و چین در سال 1895 میلادی، تحت حاکمیت ژاپن است اما چینی ها همچنان نسبت به آنها ادعای مالکیت دارند.
تایوان نیز که نسبت به چین و ژاپن به مجمع الجزار سنکاکو نزدیک تر است، نسبت به آنها ادعاهایی مطرح می کند.
نیمی از فعالان چینی یاد شده توانستند وارد خاک مجمع الجزایر سنکاکو شوند و همه آنها پس از دستگیری، به چین بازگردانده شدند.
این سفر ماجراجویانه، واکنشی بود به برنامه های ژاپن برای ملی کردن مجمع الجزایر سنکاکو. پیش از این، مالکیت این جزایر، در اختیار تاجری ژاپنی به نام کونیوکی کوریهارا بود؛ وی چهار جزیره از این جزیره ها را به دولت ژاپن فروخته است و دولت ژاپن قصد دارد سه جزیره دیگر از این مجمع الجزایر را به قیمت دو میلیارد و 50 میلیون ین، معادل 26 میلیون دلار، خریداری کند.
شینتارو ایشیهارا، حاکم توکیو نیز که فردی افراطی است، پیش از این تلاش کرده بود این جزایر را خریداری کند و دولت ژاپن با خرید آنها، جلوی دستیابی او به این جزایر را گرفت.
چین ادعا می کند که این جزایر، از دوران باستان در قلمرو این کشور بوده اند و در لبه فلات قاره شرقی این کشور واقع شده اند.
با این همه کارشناسان معتقدند از زمان کشف ذخایر نفت و گاز در اطراف این جزایر در دهه 1960 میلادی، تلاش های دولت چین برای دستیابی به این جزایر افزایش یافته است.
طبق برآورد اداره اطلاعات انرژی آمریکا، ذخایر اثبات نشده چین در دریای چین شرقی، به 70 تا 160 میلیارد بشکه نفت و 175 تریلیون تا 210 تریلیون فوت مکعب گاز می رسد.
برآورد ذخایر مناطق مورد اختلاف مرزی چین و ژاپن نیز حدود 20 میلیون بشکه نفت و 17 میلیارد و 500 میلیون فوت مکعب گاز است.
دولت آمریکا، با وجود شدت گرفتن رقابت با چین برای گسترش نفوذ در جنوب شرقی آسیا، تلاش می کند از وارد شدن به اختلاف های مرزی در جنوب شرقی آسیا پرهیز کند.
ویکتوریا نولاند، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز به تازگی در یک نشست خبری اعلام کرد آمریکا درباره حاکمیت جزایر سنکاکوس موضع گیری نمی کند اما در صورت حمله به آنها، واکنش نشان خواهد داد.
رونامه دولتی چینی چاینا دیلی، به شدت به سخنان نولاند واکنش نشان داد و آنها را نوعی پذیرش حاکمیت ژاپن بر این جزایر قلمداد کرد.
این روزنامه، موضع آمریکا را درباره این جزایر بسیار خطرناک توصیف کرد و ایالات متحده را از دخالت در اختلاف های مرزی چین بر حذر داشت.
در سال 2011 میلادی، ذخایر سینوک در دریای چین شرقی به 68 میلیون و 400 هزار بشکه معادل نفت می رسید که تنها 2.2 درصد از ذخایر این منطقه را در بر می گیرد.
ژاپنی ها نیز از بهره برداری جینی ها از میدان گازی چونژیائو در نزدیکی مرز دو کشور، چندان راضی نیستند زیرا به اعتقاد آنان، بخشی از این میدان در آبهای ژاپن قرار دارد.
لام پنگ ار، از پژوهشگران دانشگاه ملی سنگاپور گفت: رویکرد منطقی این است که اختلاف های مرزی کنار گذاشته شوند و کشورها، برای برداشت از ذخایر نفت و گاز مشترک، با یکدیگر همکاری کنند اما بعید می دانم چنین تفاهمی به دست آید.