بعد از افزایش نرخ دلار در ایران این تصور برای عموم مردم به وجود آمد که کسب و کار صادرکنندگان سکه شده است و در مجموع صادرات کشور افزایش چشمگیری را تجربه خواهد کرد؛
آمار گمرک ایران نیز حاکی از آن است که صادرات کشور بدون احتساب میعانات گازی و محصولات پتروشیمی در نیمه نخست امسال دستکم از نظر ارزشی رشد 29 درصدی را نسبت به مدت مشابه در سال قبل تجربه کرده است. ضمن اینکه ایران با وجود همه فشارهای غرب در شش ما گذشته با 187 کشور دنیا روابط تجاری داشته است.
اما صادرکنندگان اعتقاد دارند که رشد ارزش دلار در ایران تاثیرات منفی هم روی فعالیت آنها داشته است. با توجه به این که حلقه قبل از صادرات، بخش تولید است و تولیدکنندگان نیز از بابت نوسان نرخ ارز آسیب‌هایی دیده‌اند، طبیعی به نظر می‌رسد که مشکلات حلقه تولید به بخش صادرات نیز منتقل شود.
از سوی دیگر صادرکنندگان کشور با محدودیت‌های بین‌المللی نیز مواجه شده اند که این وضعیت باعث شده تا بازاریابی و نقل و انتقلات مالی آنها دشوارتر از گذشته شود.
افزایش هزینه‌ها در بخش تولید و توزیع و بالا رفتن قیمت تمام شده نیز از دیگر مشکلاتی هستند که حوزه صادرات کشور با آن مواجه است.
رشد 29 درصدی صادرات واقعا غیرنفتی
اما با وجود همه این مشکلات، نگاهی به آمار صادرات کشور در نیمه نخست 1391 نشان می دهد که صادرات واقعا غیرنفتی کشور (بدون احتساب میعانات گازی و محصولات پتروشیمی) در این مدت از نظر وزنی و ارزشی به ترتیب 10 و 29 درصد افزایش یافته است. در این مدت بیش از 24 میلیون و 285 هزار تن انواع کالا به ارزش تقریبی 10 میلیارد و 280 میلیون دلار از کشور صادر شد. این رشد در حالی بدست آمد که صادرات کشور در دو حوزه میعانات گازی و محصولات پتروشیمی از نظر ارزشی به ترتیب 18 و 27 درصد با کاهش مواجه شد.
سهم 43.8 درصدی صادرات از تجارت کشور
کل صادرات کشور در نیمه نخست امسال از نظر وزنی و ارزشی به ترتیب به 37 میلیون و 456 هزار تن و 20 میلیارد و 618 میلیون دلار رسید. این دو رقم نسبت به مدت مشابه در سال قبل به ترتیب 5.6 و 4 درصد کاهش یافته‌اند. از سوی دیگر سهم صادرات کالاهای واقعا غیرنفتی از کل صادرات کشور در این مدت به 49.8 درصد یعنی حدود نیمی از کل صادرات رسید.
همچنین مجموع حجم تجارت ایران نیز در نیمه نخست امسال بالغ بر 47 میلیارد و 101 میلیون دلار شد که سهم صادرات از این رقم به 43.8 درصد و سهم واردات به 56.2 درصد رسید. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت که تراز تجارت خارجی ایران در این مدت با کسری پنج میلیارد و 865 میلیون دلاری مواجه شد.
رابطه تجاری با 187 کشور دنیا
ایران در نیمه نخست 1391 بدون احتساب آمارهای مربوط به نفت، گاز و خدمات با 187 کشور دنیا تبادلات تجاری داشت که تراز بازرگانی خارجی کشور با 88 کشور منفی و با 90 کشور دیگر مثبت بود.
عراق، افغانستان، هند، ترکمنستان و اندونزی پنج کشور طرف معامله ایران با بیشترین تراز تجاری مثبت در شش ماهه اول 1391 بودند. امارات، ترکیه، کره جنوبی، سوئیس و آلمان هم کشورهای طرف معامله ایران با بیشترین تراز تجاری منفی بودند.
آسیا خریدار 95 درصد از کالای صادراتی ایران
طی شش ماهه نخست 1391 متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی با افزایش 4 درصدی نسبت به مدت مشابه در سال قبل به 389 یورو (معادل 495 دلار) رسید.
اما بد نیست بدانیم در 10 کالای عمده صادراتی کشور در نیمه نخست سال جاری نام سه نماینده از گروه کالاهای واقعا غیرنفتی هم به چشم می خورد. این سه نماینده فلزات گرانبها، سنگ آهن و سیمان هستند. صادرات این سه بخش در مدت زمان یادشده به ترتیب معادل 529، 411 و 337 میلیون دلار اعلام شد.
در نیمه نخست امسال صادرات ایران کشورهای قاره آسیا از نظر وزنی و ارزشی به ترتیب به 30 میلیون و 807 هزار تن و 14 میلیارد و 841 میلیون دلار رسید. به ترتیب سهم آسیا از کل صادرات ایران در این مدت از وزنی به 95 درصد و از نظر ارزشی به 92.5 درصد رسید. سهم سایر قاره ها از صادرات ایران نیز در مجموع کمتر از 10 درصد بود.