بورس انرژی سکوی صادراتی ایران

بورس انرژی سکوی صادراتی ایران
مریم علیزاده



فلسفه وجودی بورس ها در اقصی نقاط دنیا، ایجاد بستری مناسب جهت رویارویی عرضه و تقاضا در یک محیط شفاف و به دور از هرگونه رانت است. در این خصوص سید علی حسینی مدیرعامل بورس انرژی ایران در گفتگو با خبرنگار ماهنامه دنیای انرژی معتقد است در صورت ایجاد سازوکاری مناسب، می توان علاوه بر بازار شفاف، تامین مالی پروژه ها و همچنین کسب داده های مناسب از فعالیت شرکت ها را نیز از بورس توقع داشت. این درحالی است که مزیت اصلی بورس، تجمیع سرمایه های خرد و سوق دادن آن ها از بازارهای کاذب به سمت بازار مفید و شفاف برای تولید است. به گفته حسینی، تجربه بورس انرژی در ایران به 8 سال می رسد ولی خوشبختانه در این مدت توانسته فرهنگ شفافیت و رقابت را در یک موضوعی که قبلاً کاملا بسته و به صورت سنتی اقدام شده به وجود آورد. بلک باکس به این معنا که در این حوزه تعداد محدودی از فعالان اقتصادی توان فعالیت و فرصت داشتند و این خود یک آسیب برای کشور بود. بورس انرژی خوشبختانه فرهنگی را ایجاد کرده است که افراد مختلف امکان حضور در این بازار را دارند و می توانند از مزایای آن استفاده کنند.
• خدمات سه گانه بورس انرژی به بخش های تولیدی
بورس انرژی در سه بخش به جامعه اقتصادی کشور خدمات ارائه می دهد. جامعه اقتصادی که گفته می شود شامل خریداران داخلی و بین المللی و عرضه کنندگان داخلی که عمدتاً شرکت‌های تولیدی بزرگ و کوچک هستند. همچنین در بازار فیزیکی بورس انرژی طیف وسیعی از فرآورده های ویژه پالایشگاهی، نفت خام و میعانات گازی و برق نیروگاه های خصوصی معامله می شود. بخش دوم حوزه معاملات برق است که ایران در این زمینه جزو کشورهای پیشرو و صاحب دانش است حالت برق در بازارهای انرژی به جهت ماهیت ذات این انرژی که امکان ذخیره سازی برای آن وجود ندارد شرایط خاصی را می طلبد. از این رو در بورس انرژی یک بازار ویژه را برای موضوع برق اختصاص داده شده است. و بخش سوم فعالیت بورس انرژی در حوزه تامین مالی است در این حوزه امکان تامین مالی برای نیروگاه ها، پالایشگاه ها، پتروشیمی ها و سایر بخش های دولتی و خصوصی بوجود آورده است . به گفته مدیرعامل بورس انرژی در سال جاری چهار و نیم میلیون تن فرآورده‌های نفتی در این بورس به فروش رفته است از این میزان به لحاظ حجمی ۷۰ درصد و به لحاظ ارزشی ۸۵ درصد از فروش صورت گرفته در بورس انرژی صادراتی بوده و ارزش این مبادلات ۴ و نیم میلیون تنی حدود ۲ میلیارد دلار است. همچنین امسال در حوزه تامین مالی ۱۲ هزار میلیارد تومان اوراق سلف موازی در بورس انرژی معامله شده است که ۵۰ درصد آن عرضه اولیه است و ۵۰ درصد مابقی هم معاملات ثانویه بوده است و پیش بینی می کنیم این روند تا پایان سال ادامه یابد.
• حمایت و کمک های بورس انرژی به بخش خصوصی واقعی چگونه است؟
بخش خصوصی به جهت چابکی و سرعت در تصمیم گیری از مزایای ویژه ای در تجارت داخلی و بین الملل برخوردار است. اگر یک کشور را به بدن یک انسان تشبیه کنیم بخش خصوصی واقعی در نقش منافذ تنفسی آن کشور خواهد بود که هرچه این منافع فعال‌تر باشند،آن کشور بهتر می تواند با اقتصاد جهانی مراوده کالایی داشته باشد. این موضوع به ویژه در شرایط حال حاضر کشور ما به جهت اینکه شرکت های دولتی و دستگاه‌های دولتی ما از محدودیت های بین المللی به شدت رنج می برند، بیشتر خودنمایی می کند. به اعتقاد حسینی، باید بخش خصوصی واقعی را به عنوان یک فرصت بشناسیم و در جهت تقویت آن ها تلاش کنیم و حتی اگر شرایط عادی هم شد دست از حمایت آن ها بر نداریم.
از سوی دیگر باید یادآور شد که عمده مراودات بورس انرژی با بخش خصوصی است به ویژه در حوزه خریداران که تمامی آنها بخش خصوصی هستند و عمده عرضه کنندگان کالا در بورس انرژی نیز از بخش غیردولتی هستند و شاید خصوصی مطلق نباشند اما اکثر آنها غیر دولتی هستند و با قانون تجارت فعالیت می کنند. قابل ذکر است هدف اصلی از زمان بنیانگذاری بورس انرژی افزایش سهم بخش خصوصی در تجارت نفت و فرآورده های نفتی بوده است و این را یک نقطه قوت برای کشور می دانیم کما اینکه سیاست های کلان کشور از جمله سیاست های اقتصاد مقاومتی و برنامه های پنج ساله توسعه از برنامه سوم تا برنامه ششم همگی بر تقویت بخش خصوصی در تجارت نفت و فراورده های نفتی تاکید داشته اند. همچنین بورس انرژی در جهت پیاده سازی سیاست های کلان اقتصاد مقاومتی و برنامه های توسعه موفقیت های زیادی داشته و تلاش کرده اقدامات عملی مناسبی را انجام دهد. در حال حاضر شرکت های متعدد ایرانی و خارجی در بورس انرژی ایران دارای کد معاملاتی هستند اقدام به تجارت فرآورده های نفتی می نمایند.
• آینده تجارت فرآورده‌های نفتی را چگونه می بینید؟
باید این موضوع را در نظر گرفت که کشورهای همسایه ایران به جهت تجارت فرآورده‌های نفتی دارای اهمیت ویژه ای هستند.نخست آنکه به لحاظ تراکم جمعیتی پتانسیل مناسبی برای ایجاد یک بازار بزرگ منطقه‌ای وجود دارد و ایران به جهت برخورداری از منابع انسانی متخصص و زیرساخت‌های فنی و تجاری، ظرفیت های خوبی را برای تجارت با همسایگان در اختیار دارد. نکته دیگر اینکه ایران اقتصاد هجدهم دنیا است و اگر بر سر ظرفیت های حوزه انرژی از جمله صنایع نفت گاز و پتروشیمی و برق که در کشور ما یک مزیت نسبی خوبی دارد متمرکز شویم می توانیم با تکیه بر این مزیت نسبی تجارت بین المللی را گسترش داده و در یک کلام مقاومت اقتصادمان را به نحو احسنت پیاده سازی نماییم.
• با توجه به محدودیت های بین المللی به وجود آمده در کشور ایران برنامه بورس انرژی برای حمایت از بنگاه های خصوصی کوچک چیست؟
بورس انرژی از ابتدا تمام تلاش خود را برای فعال شدن بخش خصوصی در این بورس به کار گرفته است و این استراتژی در بورس انرژی بطور شفاف تعریف شده است. برای تامین خوراک شرکت‌های کوچک اولین کاری که انجام دادیم پیگیری و انجام جلسات متعدد با مسئولین وزارت نفت جهت تسهیل و سهمیه بندی دقیق و به دور از رانت خوراک بود. در این راستا همانطور که شاهد هستید اولین عرضه های صورت پذیرفته از سوی بورس انرژی با حجم های بسیار پایین رقم خورد اما هم اکنون رقم عرضه ها به هفته ای 15 الی 16 هزار تن افزایش یافته است. علاوه بر این ما در طول هفته بالغ بر 50 هزار تن نفت سفید خوراک صنایع در بازار داخلی عرضه می کنیم که البته قیمت گذاری انجام شده بسیار مطلوب است. همچنین کمک دیگری که به این شرکت ها شده، با هماهنگی ستاد مبارزه با قاچاق سوخت، امکان آن فراهم شده که فرآورده های این شرکت ها، استانداردسازی شده و امکان عرضه از طریق بورس مهیا شده است. از این رو به نظر من نکته ای در اینجا مغفول مانده نبود هماهنگی در میان بخش خصوصی و دولتی است چراکه باید دولت، وزرات نفت و انجمن های تخصصی دست به دست هم داده و پلنی را برای بزرگ شدن صنایع کوچک و خصوصی تعریف کنیم که در واقع این پلن شامل حمایت های قانونی در بحث تامین خوراک، ارتقای تکنولوژی، بسترسازی مناسب در بورس برای عرضه فرآورده این صنایع خواهد بود. نقش انجمن ها واتحادیه ها نیز در این پلن، ارائه مشاوره و راهکارهای فنی خواهد بود. در نهایت این پلن سبب خواهد شد تا مجموعه های کوچک احداث شده به پالایشگاه های بزرگ تبدیل شده و بدین ترتیب علاوه بر صرفه اقتصادی بالاتر برای بخش خصوصی، بازوی تولیدی کشور در تامین محصول خواهد شد.
به گفته حسینی این تجربه قابل اجرا خواهد بود چراکه برای مثال کشور چین در گذشته تنها چند پالایشگر دولتی داشت اما در حال حاضر چندین پالایشگاه مستقل خصوصی دارد که منشا حضور این مجتمع های پالایشگاهی عظیم بخش خصوصی چین، همین واحدهای مینی ریفاینری شبیه پالایشگاه های کوچک موجود در کشور ماست که در اثر حمایت دولت الان به سطحی رسیده اند که می توانند در کنار پالایشگاه های بزرگ دولتی فعالیت نمایند. این تجربه باید در کشور ما هم به متولی گری وزارت نفت مورد توجه و اجرا قرار گیرد که در این بین بورس انرژی می تواند بسترسازی مناسب برای پیشبرد این هدف را انجام دهد.
• راهکارهای بورس انرژی برای توسعه صنعت پتروپالایشگاه های کوچک
به گفته حسینی یک نگرانی عمده شرکت های خصوصی در حوزه نفت و گار، تامین به موقع و به میزان کافی خوراک بود که این مهم در بورس انرژی محقق شد چراکه روند عرضه میعانات گازی در بورس انرژی از هفته ای 500 تن آغاز شده و الان به 15 هزار تن در هفته رسیده که نشان از همت ما برای برطرف کردن نگرانی واحدهای صنعتی دارد. نکته دیگری که مد نظر شرکت های تولیدی بود، متنوع شدن محل تحویل خوراک در نقاط مختلف کشور بود که این موضوع نیز در بورس انرژی ممکن شد. برای مثال میعانات خانگیران در چنگله و میعانات پارس جنوبی و ایلام در نقاط مختلف تحویل داده می شود. همچنین باید یادآور شد که به لحاظ قیمتگذاری نیز، قیمت این فرآورده ها مناسب و مطلوب است. موضوع آخر در زنجیره نیز فروش محصول بدست آمده بعد از پالایش توسط این شرکت ها بود که زمینه های این امر نیز در بورس انرژی مهیا شد و با تفاهمی که با ستاد مبارزه با قاچاق سوخت انجام شده، روند پذیرش محصولات این شرکت ها در بورس انرژی تسهیل شده که در واقع شرکت ها می توانند فرآوردهای خود را استانداردسازی کرده و از طریق بورس عرضه کنند.
• آمادگی بورس انرژی برای حل و فصل مناقشات استرداد ارزش افزوده
مطابق با قانون، صادرات از هرگونه پرداخت مالیات معاف است ولی دولت و گمرک برای حصول اطمینان از صادر شدن محصول، بخشی از مبلغ را بعنوان ارزش افزوده صادرات در نزد سازمان امرو مالیاتی ضبط می کند که در برخی موراد استرداد آن به شرکت های صادراتی با تاخیر مواجه می شود که راه حل آن برگزاری نشست های مشترک اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی و کمرگ است. حسینی همچنین تاکید دارد که بورس انرژی هم بارها اعلام داشته که حاضر است در صورت دعوت در این جلسات به حل و فصل مناقشات بحث استرداد ارزش افزوده کمک نماید. چراکه بلوکه شدن نقدینگی شرکت ها در نزد سازمان امورو مالیاتی به نام ارزش افزوده مالیات، می تواند به روند صادرات محصول کشور ضربه وارد کند.
• تشکیل کارگروهی هدفمند برای پایان استرداد ارزش افزوده
پیشنهاد مشخص مدیرعامل بورس انرژی در خصوص حل و فصل چالش استرداد ارزش افزود، پیگیری این مبحث و طرح آن از سوی اتحادیه صادرکنندگان فرآوردهای نفتی با وزیر اقتصاد است چراکه گمرک، بازار سرمایه و امور مالیاتی تحت نظارت وزارت اقتصاد است. در نتیجه با درمیان گذاشتن موضوع از طریق اتحادیه با وزارت اقتصاد، تشکیل کارگروهی هدفمند برای پیگیری این موضوع از طریق وزارت اقتصاد می توان به ختم به خیر شدن استرداد ارزش افزوده امیدوار بود.
• پرهیز از وضع هرگونه محدودیت که صادرات را با چالش مواجه کند
حسینی در ادامه به چالش های موجود بر سر راه صادرات اشاره کرد و گفت: جنس موانع بین المللی و داخلی موجود بر سر راه صادرات کشور یکی نیست که بخواهیم در مقایسه با هم بسنجیم اما وضع هرگونه محدودیت داخلی که ضد صادرات و فعالیت بخش خصوصی باشد امر غیرقابل دفاعی است. همانطور که پیش از این نیز گفته شد، بخش خصوصی در حوزه صادرات، منافذ تنفس کشور تلقی می شوند و باید در جهت تعدد و قوت بخشیدن به این مناقذ حرکت کنیم.
• تعدد نهادهای دولتی مانعی بر سر راه صادرات
بخش عمده چالش های فعلی در حوزه صادرات به تعدد و پراکندگی نهادهای غیرضرور بازمی گردد که دریچه تنفس بخش خصوصی را تنگ کرده است. در روزهایی که تحریم ها به اوج خود رسیده و افساری بر گردن صادرات محصولات پتروشیمی و نفتی انداخته است، وجود قوانین و مقررات سخت و دست و پاگیر و همچنین تعداد زیاد نهادی های دولتی در امر صادرات، سبب تنگ تر شدن عرصه بر صنایع صادراتی کشور شده است. همانطور که مشخص است عمده چالش بین‌المللی صادرات به ویژه صادرات نفت، تحریم‌های آمریکا است که تلاش دارد دست ایران را از درآمدهای نفتی خود کوتاه کند. در این میان یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین راهکارهای پیش‌روی دولت برای فائق آمدن بر این چالش، همکاری با بخش خصوصی فعال در حوزه نفت و فرآورده‌های نفتی است. از آنجاکه در ذیل تحریم‌ها، فعالیت‌های شرکت‌های دولتی و وابسته به نهادهای حکومتی زیر ذره‌بین است، تحرک بخش خصوصی در این حوزه می‌تواند قسمت عمده چالش‌های تحریم را رفع نماید. از این رو زمانی‌که نهادهای دولتی از تحریم رنج می‌برد، بخش خصوصی می‌تواند راهگشا و دریچه تنفسی برای اقتصاد کشور باشد. در نتیجه مهم‌ترین اقدام دولت در حال حاضر، تقویت توان بخش خصوصی و رساندن سطح همکاری‌های‌ها به بالاترین کیفیت است تا در زمان‌غیرتحریم نیز بتوان به این بخش بعنوان یک بازوی قابل اتکا در حوزه صادرات نگاه کرد.
به گفته مدیرعامل بورس انرژی، از منظر داخلی، یکی از عمده چالش‌های پیش‌روی صادرات، وجود محدودیت های دست و پا گیر و نهادهای متعدد دولتی است که روند بروکراسی صادرات را طولانی کرده است. این درحالیست که در بسیاری از موارد می‌توان با مختصر کردن این قوانین و کوتاه کردن پروسه تصمیم گیری در دستگاه های نظارتی، روند صادرات را تسهیل کرده و فعالان این بخش را که اغلب از شرکت های خصوصی هستند، به ادامه فعالیت امیدوار نمود.
• وزارت نفت بخش خصوصی را رقیب خود می داند؟
بنابر وجود نوعی تفکر سنتی در بخشی از بدنه وزارت نفت، بخش خصوصی بعنوان رقیب این حوزه شناخته می شود اما به گفته مدیرعامل بورس انرژی، بنا بر این است که این تابو شکسته شود ونگاه ها به بخش خصوصی متفاوت شده تا همکاری میان وزارت نفت و خصوصی های فعال این حوزه افزایش یابد. به اعتقاد حسینی، وزارت نفت باید با توانمندسازی بخش خصوصی و ارتقای همکاری ها با این حوزه، به پیشرفت صنعت نفت سرعت ببخشد. وظیفه دولت در خصوص بخش خصوصی، صرفا حمایت از این بخش نیست، بلکه توانمندسازی آن به منظورپیشبرد هرچه سریعتر صنعت مربوطه است. حسینی تاکید دارد، در حال حاضر ورود شرکت های دولتی به فعالیت های اقتصادی که بخش خصوصی در آن حضور دارد، ممنوع است. اما در این میان شاید بخش دولتی این ادعا را داشته باشد که تجربه و امکانات این بخش بیشتر از خصوصی ها است ولی به نظر حسینی ، دولتی ها از این تجربه و امکانات خود باید برای توانمندسازی بخش خصوصی بهره ببرند. زمانی می توان ادعای حمایت از بخش خصوصی را داشته باشیم که به مدد حضور و همکاری دولت، ده ها پالایشگاه بزرگ خصوصی در کشور فعالیت کنند. در حقیقت دولت باید با صرف وقت،سرمایه گذاری و در اختیار گذاشتن تجربه، بخش خصوصی را به نحوی تقویت کند که به سرمایه ماندگاری در کشور تبدیل شود. ما در بورس انرژی هم تمام تلاش خود را انجام می دهیم تا نقش دولت از تصدی گری به سیاست گذاری تغییر کرده به سمت برنامه ریزِی و هدایت کنندگی پیش ببریم.
• فعالیت های بورس انرژی در جهت تعمیق فعالیت بازاریابی محصولات عرضه شده
باوجود اینکه بازار سرمایه، صرفا سازوکار و ابزاری برای ارائه محصولات شرکت ها بوده و وظیفه اصلی آن تبین خط مشی صحیح برای انجام هرچه بهتر معاملات و بسترسازی جهت ارتقای شفافیت است اما بورس انرژی فعالیت هایی را جهت تعمیق بازار از طریق ارائه راهکارهای متناسب با طرفین حاضر در بورس به انجام رسانده است. در این میان برگزاری دوره های متعدد آموزشی برای کارگزارن فعال این صنعت و همچنین حضور در نشست های راهبردی با مسئولین دولتی از قبیل مدیران عامل شرکت ملی پالایش و پخش و شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی جهت هماهنگ سازی بیشتر امور مربوط به توسعه بازار، از مهم ترین فعالیت های فراسازمانی این بورس است. همچنین دیدار و نشست با خریداران فرآورده های نفتی نیز یکی دیگر از اقدامات مثبت این شرکت برای تشویق و رونق بخشیدن به بازار است. از سوی دیگر برای تقویت بازاریابی محصولات عرضه شده در بورس انرژی، تا حد ممکن از رسانه های داخلی و حتی بین المللی بهره برده شده تا نتیجه آن رشد سریع حجم و ارزش معاملات در مدت محدود پنج ماهه عیان شود. از این رو آثار فعالیت های بازاریابی بورس انرژی را می توان در افزایش تعداد کدهای معاملاتی، ورود خریداران جدید و افزایش حجم معاملات دید. مدیرعامل بورس انرژی همچنین از همه شرکت های فعال در اکوسیستم بورس انرژی از جمله کارگزاری ها، خریداران، اعضای اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی و رسانه ها خواست که سطح آگاهی، دانش و تخصص در حوزه بورس را ارتقا دهند. از آنجاکه بورس انرژی پیش‌قراول در سنت شکنی نحوه معاملات فرآورده های نفتی است، لذا از تمام گروه های حاضر در این عرصه درخواست می شود برای هرچه موفق تر شدن این تابوشکنی و انحصارزدایی به میدان بیایند. حال که به مدد قانون و سیاست های کلی تعیین شده از سوی مقام معظم رهبری، راه برای حضور بخش خصوصی در عرصه خرید و فروش فرآورده های نفتی باز شده، شرکت های حاضر در این بخش نیز باید از تمام ظرفیت های لازم برای توانمند کردن و تثبیت جایگاه خود بهره ببرند.
• چگونه از خصولتی سازی به خصوصی سازی واقعی برسیم؟
باید توجه داشت که در اقتصادهای دولتی که سال های متمادی شرکت های حاضر در آن بصورت یکپارچه و تحت نظارت دولت اداره شده است، قطعنا حضور یکباره و قدرتمند بخش خصوصی قابل تصور نیست. پس در گام اول ورود و شکل گیری بخش ها و نهادهای عمومی غیردولتی اجتناب ناپذیر بوده و حتی برای کاهش تصدی گیری دولت در همان ابتدا کارساز هستند. اما به اعتقاد حسینی، با گذشت زمان، همان شرکت ها و نهادهای عمومی غیردولتی نیز باید تا حد ممکن فعالیت های خود را به بخش خصوصی واقعی که در حال بزرگ شدن و توانمند شدن است محول کنند. روند واگذاری فعالیت ها از نهادهای دولتی و عمومی غیر دولتی به بخش خصوصی واقعی در حال انجام است اما متاسفانه یکی از عارضه های کشور، اطاله وقت است یعنی کارهای خوب وصحیح را در ظرف زمانی معین انجام نمی دهیم و با طولانی و فرسایشی کردن دوره پیاده سازی، از خاصیت اصلی خصوصی سازی کاسته می شود.
• بخش خصوصی از نبود یک برنامه راهبردی، منسجم و بلندمدت رنج می برد
البته به اعتقاد حسینی تمام ضعف ها در مورد بحث خصوصی سازی واقعی به دولت برنمی گردد. در این میان بخش خصوصی نیز از نبود برنامه راهبردی، منسجم و بلندمدت رنج می برد. تدوین این برنامه ها در اتحادیه ها و انجمن ها بخش خصوصی می تواند سبب شود تا با استفاده از برنامه های از پیش تعیین شده از اقتضائات زمان بهره ببرند.اینکه بعضی از فعالان بخش خصوصی منتظرند که دیگران همه چیز را مهیا کنند که این امر در دنیای رقابتی امروز شدنی نیست. شرکتهای فعال در بخش خصوصی باید بدانند که اگر برای خود تصمیم سازی نکنند قطعا دیگران برایشان تصمیم گیری خواهند کرد. در این خصوص پیشنهاد مدیرعامل بورس انرژی ایران، تدوین یک سند راهبردی در اتحادیه صادرکنندگان فرآوردهای نفتی است که در این سند، آینده تمام ذی نفعان دیده شود و بر اساس این سند، از فرصت های پیش آمده به نحواحسن بهره ببرد.
• تداوم روند عرضه نفت خام در بورس انرژی نیازمند پایش نهادهای ناظر است
حسینی ضمن تاکید بر کافی بودن قوانین موجود در بورس انرژی برای راهبری بازار عرضه و تقاضای فرآورده های نفتی کشور، به نواقص دستگاه های پایشگرو ناظر در این میان اشاره کرد و گفت: نکته مغفول در این میان، عدم انجام صحیح و به موقع وظایف نهادهای ناظر است. برای مثال در قانون بودجه سال 98 پیش بینی شده بود که وزارت نفت در هرماه دو میلیون بشکه نفت خام سبک، سنگین و میعانات گازی را در بورس انرژی عرضه کند و هر سه ماه گزارش هایی را در خصوص عرضه و فروش این محصولات به مجلس ارائه کند. اما در این بین جای خالی نظارت وسیع و مستمر مجلس در بحث عرضه و فروش نفت خام و میعانات در بورس انرژی مشهود است که می طلبد این پایش ها از طریق کمیسیون های مربوطه در خصوص عرضه نفت خام در بورس انرژی دنبال شود. به گفته حسینی، ما در ضمانت های اجرایی دچار خلا هستیم نه در قانون گذاری، ضمانت های اجرایی در مورد عرضه کنندگان که اگر موظف به عرضه در بورس هستند باید از طریق یک نهاد ناظر پایش شوند. همچنین اگر عرضه های انجام شده ولی طی چندین مرحله منجر به معامله نشده است، باید رصد شود که مشکل کار کجاست و آن موضوع حل و فصل شود نه اینکه همچنان با روش های قبلی به عرضه نفت خام ادامه داده و به نواقص و موانع کار بی توجه بود.
• نگاه صرف اقتصادی به مقوله جلوگیری از خام فروشی ناشی از کوتاه بینی است
به قطع تجربه نشان داده که بسیاری از کشورها، منابع طبیعی خام ما را به اصطلاح به خروار خریداری می کنند و بعد از فراورش همان محصولات را به گرم و مثقال با ارزش چندین برابری به خودمان می فروشند. در این باره حسینی معتقد است باید تا حد امکان از خام فروشی جلوگیری کرده و مانع از هدر رفت منابع طبیعی کشور شد. حتی در این میان نباید به فرآورده های نفتی نیز اکتفا کرد و باید تا تکمیل زنجیره تولید صنایع پایین دست پتروشیمی و شیمیایی ادامه داد. در نهایت اینکه فقط فکر کردن به درست و غلط بودن تکمیل زنجیره ارزش، فرصت سوزی و نادرست است بلکه باید به فکر استفاده حداکثری از توان بخش دولتی و خصوصی در ایجاد ارزش افزوده بیشتر با فرآورده های نفتی باشیم. به گفته مدیرعامل بورس انرژی، علاوه بر ایجاد ثروت ملی، رونق اقتصاد ، تقویت روحیه خودباوری در میان اقشار جوان مملکت نیز از دیگر مزایای جلوگیری از خام فروشی است. از این رو به باور حسینی، نگاه صرف اقتصادی به مقوله جلوگیری از خام فروشی ناشی از کوتاه بینی است. هر چند از منابع طبیعی برای انگیزه های اقتصادی می توان بهره برد اما باید در این موضوع نگاهی هم به ایجاد انگیزش ،اشتغال وبکارگیری نیروهای انسانی و همچنین سرمایه گذاری در مبحث تربیت نیروی کار قوی نیز بهره برد. همچنین از دیگر آثار مهم کاستن از خام فروشی، کاهش قدرت تحریم کنندگان کشور است.



۲۰ بهمن ۱۳۹۸ ۱۳:۳۰
تعداد بازدید : ۵۸۸