پایین آمدن قیمت نفت در اثر شیوع ویروس کرونا، تمامی کشورهای صادر کننده نفت را با مشکلات عدیده ای مواجه کرده است اما به نظر می رسد که این تهدید، فرصت کم نظیری در اختیار یکی از این دولت ها یعنی عراق قرار داده است.
به گزارش گروه انرژی نفت خبر از اویل پرایس، رابطه میان بغداد و اربیل (مرکز اقلیم کردستان عراق) همواره رابطه تیره و تاری بوده است. این رابطه در زمان صدام حسین به شدت وخیم بود و در برخی برهه ها به زد و خورد نظامی کشیده شد. بعد از سرنگونی صدام نیز، اگرچه دیگر خبری از تنش های نظامی نیست اما معضلات و اختلاف نظرهای مختلفی بغداد و اربیل را در مقابل هم قرار داده است. حقیقت آن است که تنها در زمان جنگ مشترک علیه نیروهای داعش بود که دو طرف توانستند برای مدتی کوتاه اختلافات خود را کنار گذاشته و مشترکا متمرکز بر جنگ با داعش شوند. اما از زمان شکست داعش رفته رفته اختلاف میان دو طرف سرباز کرده است. در روزگاری که به دلیل گسترش ویروس کرونا درآمدهای نفتی عراق و اقلیم کردستان به شدت کاهش پیدا کرده فضای متفاوتی به نسبت گذشته بر اختلافات میان این دو حاکم شده است. یکی از اصلی ترین عوامل اختلاف میان دو طرفدر حال حاضر به چگونگی توزیع و تقسیم کاهش تولید نفت در اثر تبعیت از توافق اوپک پلاس مبنی بر پایین آوردن میزان تولیدات نفتی اعضا برمی گردد. از ابتدای موافقت بر سر کاهش تولید در میان اعضای اوپک پلاس، همواره عراق به دلیل زیر پا گذاشتن سقف تعیین شده مورد انتقاد سایر اعضا قرار داشته است. عراقی ها در ماه های اخیر تلاش دو چندانی داشته اند که بتوانند حجم انتقادها را کاهش دهند. اما در داخل عراق میان اقلیم کردستان و بغداد بر سر چگونگی کاهش تولید اختلاف نظر شدیدی وجود دارد. اخیراً احسان اسماعیل، وزیر نفت دولت عراق گفته است توزیع کاهش تولید نفت میان بغداد و اقلیم فدرال به درستی برقرار نشده است. او گفته در حالی که تولید نفت در بصره که تحت کنترل دولت بغداد قرار دارد، روزانه یک میلیون بشکه نفت پایین آمده تا به توافق کاهش تولید اوپک پلاس عمل شود اما تولید نفت در اقلیم کردستان تغییر محسوسی نداشته است. با وجود انتقادهای قبلی، دولت عراق از ژوئن ۲۰۲۰ تولید خود را روی مرز ۳.۸ میلیون بشکه نفت در روز حفظ کرده است. بیشتر این کاهش در حوزه‌های نفتی که تحت کنترل دولت عراق قرار دارند رخ داده است. اما در همین حال میزان حفاری و اکتشاف نفت در منطقه اقلیم کردستان نیز پایین آمده است. شرکت های نفتی حاضر در این منطقه به دلیل پایین آمدن تقاضا برای نفت ترجیح داده اند که از بخش قابل توجهی از فعالیت های خود در این منطقه بکاهند. در همین حال میزان تولید نفت اقلیم کردستان تقریبا ۳۷۰ هزار بشکه نفت در روز تخمین زده می شود و این همان سطحی است که پیشتر میان مقامات اقلیم و دولت بغداد بر سر آن توافق شده بود. به هر حال هم اقلیم کردستان و هم دولت عراق البته در حجم گسترده تری، به شدت از کاهش قیمت نفت ضربه خورده اند. هر دو طرف می دانند که تشدید اختلاف ها و عدم رعایت سقف تعیین شده برای عراق فارغ از اینکه اطمینان ها به بغداد را در روابط نفتی با اعضای اوپک پلاس از میان خواهد برد می تواند برنامه کلان تر اوپک پلاس برای ایجاد ثبات در قیمت نفت را متزلزل کند. در همین حال اقلیم کردستان به خوبی آگاه است که دولت مرکزی بغداد برای آنکه به وعده خود مبنی بر مشارکت ۲۵۰ تا ۲۶۰ میلیون دلار در ماه برای تامین هزینه های عمومی اقلیم جامعه عمل بپوشاند به شدت به بالا رفتن قیمت نفت وابسته است. هر نوع اختلاف در مدیریت کاهش تولید نفت می تواند تمامی این برنامه‌ها را با مخاطره مواجه کند. بنابراین احتمالاً عراق تنها دولتی باشد که تهدید ناشی از کاهش قیمت نفت می تواند برای آن به فرصتی برای همگرایی بیشتر در داخل کشور تبدیل شود. به همین خاطر است که مقامات اقلیم کردستان اخیراً گفته اند که نه تنها قصدی برای بالا بردن میزان تولید نفت خود در این منطقه ندارند بلکه حاضرند در مذاکرات دو جانبه پذیرای دغدغه های بغداد برای کاهش تولید نفت در منطقه اقلیم کردستان باشند.