آیا ویروس کرونا عامل تغییر جایگاه ابرقدرت ها در جهان می شود؟

آیا ویروس کرونا عامل تغییر جایگاه ابرقدرت ها در جهان می شود؟

در سال 1898 و با امضای «معاهده پاریس» بین ایالات متحده آمریکا و اسپانیا و پابان جنگ این دو کشور، زمان تولد یک ابرقدرت جدید به نام ایالات متحده آمریکا در جهان بود.
حتی، وقایع مختلف ازجمله، جنگ جهانی اول (1914-1918)، شیوع همه‌گیری آنفولانزای اسپانیایی (1918-1920)، رکود اقتصادی بزرگ (1929-1940) و جنگ جهانی دوم (1939-1945)، باعث نشد جایگاه آمریکا به‌عنوان یک ابرقدرت به‌طورجدی دستخوش تغییرات شود.
با شیوع آنفولانزای اسپانیایی، در فاصله سال‌های 1918 تا 1920 بر طبق آمار 0.5 درصد جمعیت آمریکا یعنی حدود 550 هزار نفر جان خود را از دست دادند و توازن نیروی کار در آمریکا به هم‌ریخت، اما اسناد موجود، حاکی از سقوط GDP به مقداری که در سال 2020 در آمریکا رخ داد، نمی‌باشد.
ایالات‌متحده آمریکا و شوروی سابق، از بعد از جنگ جهانی دوم، به‌عنوان بزرگ‌ترین ابرقدرت‌های جهان شناخته می‌شدند و در سال 1948 آمریکا توانست موفقیت‌آمیزترین پروژه سیاست خارجی را در غالب کمک به کشورهای اروپای غربی پیاده‌سازی کند که بشدت به رونق اقتصادی آمریکا به‌عنوان یک ابرقدرت کمک کرد.
تمامی اتفاقات بیش از یک صدسال گذشته باعث نشد تا تغییری جدی در جایگاه اولین ابرقدرت جهان رخ دهد.
اژدهای خفته «چین» که زمانی یکی از کشورهای عقب‌مانده و توسعه‌نیافته جهان محسوب می‌شد و در زمره‌ی کشورهای جهان سوم به‌حساب می‌آمد، به‌واسطه اقدامات اصلاحی که از اواخر دهه ۱۹۷۰ آغاز کرد، توانست به یکی از بزرگ‌ترین ابرقدرت‌های جهان تبدیل شود.
درآمد ناخالص ملی چین که در سال 1978 چیزی حدود 150 میلیارد دلار بود در کمتر از 34 سال، در سال 2012 به چیزی حدود 8227 میلیارد دلار رسید.
بر طبق آمار صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، تولید ناخالص داخلی حقیقی آمریکا در سال 2019 چیزی حدود 2.2% و این مقدار در چین حدود 6.1% بوده و درمجموع تولید ناخالص داخلی حقیقی کل جهان چیزی حدود 2.8% بوده است.
در سال 2020 با شیوع همه‌گیری ویروس کرونا، تولید ناخالص داخلی حقیقی آمریکا به رقم -4.3 کاهش پیدا کرد بااین‌حال این مقدار در چین حدود 1.9% بود و تولید ناخالص داخلی حقیقی کل جهان حدود 4.4% بوده است.
با آغاز واکسیناسیون سراسری در سال 2021 به نظر می‌رسد شرایط کلی جهان رو به بهبود باشد اما بااین‌حال میانگین تولید ناخالص داخلی حقیقی آمریکا بین سال‌های 2021 تا 2025 حدود 2.4% می‌باشد که این مقدار برای چین در مدت مشابه چیزی حدود 6.16% می‌باشد.
بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که آسیب‌های اقتصادی ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا، این‌قدر شدید و عمیق بوده است که سرعت بازگشت آمریکا به روند طبیعی را مختل کرده و کشور چین با سرعت بسیار زیاد در حال بازسازی و تغییر جایگاه خود به‌عنوان بزرگ‌ترین ابرقدرت جهان می‌باشد، بر طبق آخرین پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، چین تا سال 2024 به بزرگ‌ترین ابرقدرت جهان تبدیل خواهد شد و این جایگاه را پس از سال‌ها از آمریکا خواهد گرفت، البته در این میان رشد دیگر کشورهای آسیایی مانند هند و اندونزی نیز بسیار قابل‌توجه می‌باشد.

 

۱۶ اسفند ۱۳۹۹ ۱۱:۰۷
احمدرضا یوسفی |
تعداد بازدید : ۳۹۷