بررسی"توقف طولانی مدت کشنده های حامل مشتقات نفتی درگمرک تهران" محور اصلی سی و چهارمین گردهمایی اعضای کمیسیون حمل و نقل و ارتباطات اتاق تهران بود.
کامیون هایی که به گفته اعضای این کمیسیون بیش ازدوماه است در گمرک توقیف شده است. این نشست اگرچه با حضورنمایندگانی از گمرک تهران برگزار شد، اما آنان آمده بودند تا بگویند، مسئولیت این"معطلی" متوجه گمرکات نیست وستاد مبارزه با قاچاق سوخت در این زمینه تعیین کننده است. اما درنهایت اعضای این کمیسیون، برآن شدند تا در نامه ای به "محمد رضا رحیمی" معاون اول رییس جمهوری خواستار جلوگیری از تکرار این مسایل شوند.
افتتاح پایانه صادراتی
کمیسیون حمل و نقل البته بسان نشست های پیشین با اخباری از آسمان ، دریا و جاده آغاز شد.درابتدای این نشست، "محمد عیقرلو" کارشناس این کمیسیون از پایانه صادراتی در مرزایران وعراق خبر داد و گفت:«این پایانه صادراتی درمرز تمرچین و توسط بخش خصوصی راه اندازی شده است که امکانات بسیاری دارد و شعبی ازگمرک و بانک نیز برای تسهیل صادرات و واردات در آن مستقر شده است.»
افت تعداد پروازها
درادامه نوبت به "محمد خداکرمی" معاون اموربین الملل سازمان هواپیمایی کشوری رسید تا اخباری ازحوزه حمل ونقل هوایی اعلام کند. اوبا اشاره به آغاز سال نو و صدورمجوز برای پروازهای فوق العاده گفت:«گزارش ها نشان می دهد، تعداد پروازهای داخلی و خارجی در دی ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل با 10تا14 درصد افت مواجه شده است.» او که افزایش نرخ بلیت ها را درافت تعداد مسافران موثر می دانست در ادامه گفت:« بررسی این گزارش ها نشان می دهد که روند نزولی پروازهای داخلی درحال کاهش است.» خداکرمی همچنین گفت که شرکت های هواپیمایی خارجی فعال درایران در زمینه نقل وانتقال ارز دچار مشکل هستند.
رقابتی شدن نرخ ها به نفع صنعت هواپیمایی نیست
درهمین حال"مسعود دانشمند" دیگرعضوکمیسیون حمل ونقل و ارتباطات با اشاره به نرخ تکلیفی بلیت پروازهای داخلی و اینکه دولت نرخ بلیت ها را برمبنای قدرت خرید مردم و نیزمسافت تعیین می کند، گفت:« پیش ازانقلاب به دلیل توسعه نیافتگی راه آهن، فرودگاه ها برای حمل بار و مسافر مورد توجه قرار می گرفت. اما اکنون قدرت خرید مردم تا حدی کاهش یافته است که اگر به سوی رقابتی شدن نرخ ها پیش برویم، موجب تعطیلی صنعت هوایی خواهیم شد.ازسوی دیگر، انتقال مسافران حمل و نقل هوایی به حوزه حمل و نقل ریلی و زمینی، موجب کاهش کارایی ناوگان هوایی می شود.» اوادامه داد:«اکنون دراغلب مراکزاستان کشور،فرودگاه وجود دارد که بیشتراین فرودگاه ها غیراقتصادی هستند. باید دید سازمان هواپیمایی چه برنامه ای دارد که فرودگاه ها درآینده به پایانه هواپیماها تبدیل نشود.»
معاون اموربین الملل سازمان هواپیمایی هم گفت:« 95 درصد پروازها از10فرودگاه انجام می شود.برای مثال فرودگاه مهرآباد سالانه 10میلیون مسافر جابه جا می کند. نقل وانتقال مسافردراین فرودگاه اگرچه سودآور نیست؛ اما ترازمالی این مجموعه تاکنون منفی نبوده است.»اوتوضیح داد:«دربرنامه پنجم توسعه، مقررشده است که ازابتدای سال سوم اجرای برنامه پنجم توسعه که سال1392است، آزادسازی نرخ بلیت هواپیماها را آغاز کنیم. اگرآزادسازی صورت گیرد، نرخ ها هم واقعی می شود.البته آزادسازی به معنای افزایش نرخ نیست.سازمان هواپیمایی به شرکت ها اعلام کرده است که چنانچه هزینه تمام شده پروازها کمتر ازنرخ تعیین شده است،آن رااعمال کنند تا رقابت شکل بگیرد.»
کد رهگیری برای ترخیص کالا
پس ازخداکرمی"غلامحسین امیری"ازاعمال شرایط جدید برای ترخیص کالا در گمرکات خبر داد و گفت:«ازاسفند ماه سال جاری ترخیص کالا با کد رهگیری انجام می شود.اما با توجه به زمان اندک ابلاغ تا اجرای این بخشنامه، ممکن است، مشکلاتی همچون رسوب کالا درگمرکات به وجود بیاید.» او همچنین با اشاره به آمار ترانزیت10ماهه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ازافزایش9/13 درصدی ترانزیت خبر داد.
درادامه این نشست"محسن صادقی فر" معاون محسن صادقی فرمعاون اموربندری ومناطق ویژه سازمان بنادرودریانوردی به آمار10ماهه ازمیزان تخلیه وبارگیری در بنادر اشاره کرد وگفت:«تخلیه و بارگیری محموله ها در بنادر با 5/1 درصد افزایش مواجه شده است. به طوری که از112میلیون تن به 113میلیون تن نسبت به 10ماهه سال گذشته افزایش یافته است.»
افت و خیزآمار تخلیه و بارگیری دربنادر
او گفت:«آمارتخلیه وبارگیری کالاهای غیرنفتی در10 ماهه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل 36/7 رشد نشان می دهد. اما تخلیه و بارگیری کالاهای نفتی درهمین مدت12درصدکاهش یافته واز591/958/35 تن به612/851/31 تن رسیده است. این کاهش درتخلیه وبارگیری کانتینرها نیزمشاهده شده است؛ آنگونه که تخلیه و بارگیری کانتینرنیز 18 درصد افت کرده است.»
صادقی فر،همچنین بااشاره به رسوب کانتینرهای حامل غلات دربنادرجنوبی کشوراز تشکیل کمیته هماهنگی وساماندهی تخلیه وحمل کالاهای اساسی خبرداد وگفت که ماموریت این کمیته،ایجاد هماهنگی میان کلیه ارگان ها وسازمان های دخیل درامرتخلیه و بارگیری غلات از بنادراست.
توقف در گمرک
پس ازاعلام این اخبار، نوبت به بررسی«علل توقف طولانی مدت طولانی نفتکش های حامل کالاهای صادراتی مشتقات نفتی درگمرک تهران» رسید وامیری دراین باره توضیح داد:«چندین دستگاه کامیون بیش از65 روزاست که در گمرک تهران توقیف شده است وگفته می شود که برای این کانتینرها پرونده قاچاق تنظیم شده است.»
اودرادامه گفت:«آنچه که مسلم است پروسه صادرات مشتقات مواد نفتی پروسه طولانی مدتی است که مشکلاتی را برای رانندگان وشرکت های حمل ونقل ایجاد می کند. آنچه موجب طولانی شدن این روند می شود،تاخیر پاسخ به استعلام نمونه برداری ازمحموله (آزمایش) و سپس تعیین تکلیف موضوع در کارگروه مربوطه است.»
عیقرلوهم دراین باره گفت:«به موجب قراردادی که میان شرکت حمل ونقل و صادرکننده منعقد می شود، راننده محموله را بارگیری می کند.اما دراین مورد، مسئولان پس ازآزمایش های اولیه متوجه شده اند که محتویات محموله با کالای اظهارشده همخوانی ندارد.» اوادامه داد:«وضعیت این کشنده ها حداکثرتا یک هفته باید مشخص شود. یا دست کم باید محلی برای تخلیه و نگهداری محموله وجود داشته باشد که ازمعطلی راننده وکامیون جلوگیری شود. به هر حال بار این کامیون ها آتش زاست و نگهداری آن در هر شرایطی ممکن نیست.»
در همین حال"مرتضی مالکی" معاون صادرات گمرک تهران گفت:«برای این محموله پرونده قاچاق تشکیل شده است . این نوع محموله ها که اغلب از مشتقات نفتی است، باید با حکم قضایی درمخازن شرکت ملی نفت تخلیه شود. بنابراین تا این حکم صادر نشود، گمرک قادر به تعیین تکلیف این کشنده ها نیست. ضمن آنکه پروسه ارائه پاسخ آزمایشگاه به استعلام گمرک نیز 2 تا 3 هفته زمان می برد.»
"مصطفی آیتی"نیزکه به نمایندگی ازگمرک تهران دراین نشست حضور یافته بود،گفت:«ستاد مبارزه با قاچاق کالا و سوخت، تکالیفی را برای دستگاه های اجرایی مرتبط تعیین کرده است و از سوی دیگر کارگروه استاندارد نیز باید اعمال نظر کند.»
مسعود دانشمند نیزبا انتقاد ازشکل گیری ساختارهای موازی گفت: ساختار های موازی، معمولا به بروزچنین مشکلاتی دامن می زنند. ضمن آنکه، نهاد هایی مانند ستاد مبارزه با قاچاق سوخت و سازمان تعزیرات برای مدیریت شرایط ویژه جنگ به وجود آمده اند.» "مسعود خوانساری" رییس کمیسیون حمل ونقل و ارتباطات اتاق تهران نیز گفت:« مخاطب گلایه های کمیسیون، گمرک نیست. دستگاه های مختلفی مانند ستاد مبارزه قاچاق سوخت و کالا، نیروی انتظامی و پژوهشکده نفت دراین مقوله دخالت دارند و بدتر آنکه این دستگاه ها مسئولیتی نمی پذیرند وتعیین تکلیف درمورد پرونده ها را به کارگروه استاندارد واگذار می کنند.»
اما در نهایت، اعضای کمیسیون حمل و نقل پس از بحث و بررسی این موضوع، تصمیم گرفتند که با نگارش نامه ای درخصوص بررسی علل توقف طولانی نفتکش های حامل کالاهای صادراتی مشتقات نفتی خطاببه معاون اول، راهکار برای رفع مشکل و جلوگیری ازتکرار موارد مشابه اقدام کنند.