پایان مدیریت جزیره ای بر جزایر نفتی

محسن امیریان در گفتگو با خبرنگار شانا، با اشاره به تصمیمهای بدون پشتوانه مالی دولت قبل در مناطق عملیاتی نفت و ایجاد توقع برای مردم و کارکنان، گفت: در این سالها پروژه های نیمه تمام زیادی بر تعهّدهای وزارت نفت افزوده شده و ١٣ هزار میلیارد تومان تعهّدها به وجود آمده که  با اوضاع کنونی اعتبارهای مجموعه نفت متناسب نیست و بار سنگینی را بر دوش نفت و دولت گذاشته شده است.

وی با بیان این که اعتبارهای ما در سال ٩٣ حدود ٥٠ میلیارد تومان بود و برای تحقق این اهداف سالها طول می کشید تا به نتیجه برسیم، افزود: همسو با همین احساس نیاز، اعتبار سال ٩٣ به بالغ بر یکصد میلیارد تومان رسید اما با این وجود باز هم تحقق این اهداف بدون محاسبه تعهّدهای تازه، سالیان سال طول می کشد تا به نتیجه برسیم.

وی با اشاره به دستوری که از وزیرنفت و مدیرعامل شرکت ملّی نفت ایران در باره این پروژه ها گرفته اند، گفت: بر این اساس تنها پروژه هایی که پنج درصد پیشرفت فیزیکی و بیشتر داشته باشند را ادامه می دهیم. درعین حال شرط ادامه این پروژه ها تعهد ارگان مربوطه طرف مقابل پروژه است تا پس از اتمام کار نسبت به آن متعهّد باقی بماند و این اعتبارها را هدر نداده باشیم.

میزان تعهدها تا چند سال آینده حداقل به ٤ هزار میلیارد تومان می رسد

امیریان با اعلام این که هم اکنون ٢ هزار و ٢٥٠ میلیارد تومان به قیمت سال ٩٣ تعهّد اجرا نشده مورد قبول وزارت داریم، افزود: ٥٠٠ میلیارد تومان این میزان، تعهّد خودمان است، ١,٥٠٠ میلیارد تومان تعهّدات مناطق عملیاتی است که به ما سپرده شده و علاوه بر این موارد تعهّدهای دیگری برعهده ما گذاشته شده که بدون شک با محاسبه نیازهای تازه این میزان تا چند سال آینده به چهار هزار میلیارد تومان هم می رسد.

وی با اعلام این که پیشنهاد اعتبار اجرایی ما در سال آینده ٥٠٠ میلیارد تومان خواهد بود، گفت: به یقین تعداد قابل توجهی از این تعهّدها در سال ٩٥ – ٩٤ اجرایی می شوند و به همین ترتیب سراغ پروژه های تازه می رویم.

مجری طرح کمک به عمران مناطق نفتخیز با بیان ای نکه اقدامهای دفتر ما پشتوانه چند ابلاغیه مهم را دارد و به اتکاء آنها پیش می رویم، افزود: مصوّبه شورای اقتصاد، سازمان مدیریت، هیئت مدیره شرکت ملّی نفت و ابلاغیه شخص وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملّی نفت ایران پشتوانه طرحهای عام المنفعه صنعت نفت و مجموعه ماست و بر این اساس همه پروژه های توسعه با تائید، توسط خود ما انجام می شود؛ این تعهّدها شامل همه تعهّدهای توسعه پایدار چهار شرکت اصلی می شود و تاکنون موافقت نامه های این تعهّدها امضا شده است.

امیریان با تأکید بر این که همه پروژه ها در این دفتر از ابعاد مختلفی تحت کار کارشناسی قرار می گیرد، گفت: تأییدهای لازم را در باره ضرورت اجرای پروژه، نقشه ها و وضع اداره آن پس از تحویل به دستگاه تخصصی طرف مقابل دریافت می کنیم و درغیر این صورت پروژه ای را آغاز  نمی کنیم زیرا ما به دنبال توسعه پایدار درهر منطقه هستیم و نمی خواهیم فقط اعتباری را در جایی هزینه کنیم.

نفت گوشت قربانی نیست

وی افزود: نباید این طور برداشت شود که "نفت مانند گوشت قربانی است و هر کسی می تواند تکه ای از آن را بکند". وزیر نفت به خوبی به اهمیت این کار واقف هستند و به همین دلیل برای متمرکز کردن اقدامها، همه پروژه ها را به ما سپرده اند و ما هم بدون همراهی دستگاه یا ارگان تخصصی طرف مقابل پیش نمی رویم و از آنجایی که اعتبار این پروژه ها را می پردازیم مستقیم هم نظارت می کنیم. علت این ورود مستقیم نیز این است که زیرمجموعه های صنعت نفت تخصّص اصلی آنها امور عمرانی نیست و در عین حال این پروژه ها به طور معمول در اولویتهای مأموریتشان قرار نمی گیرد و معطل می ماند. به همین دلیل وزیر نفت تشخیص دادند تا مجموعه ای به شکل تخصّصی و متمرکز بر پروژه های CSR نفت اقدام و نظارت کند و همه آنها را با یک دید تخصصی و با یک سیاست یکسان به پیش ببرد.

مجری طرح کمک به عمران مناطق نفتخیز به تأکیدهای بسیار وزیر نفت در باره اولویت مردم نسبت به مسئولان اشاره کرد و گفت: ورود نفت به هر منطقه ای مسائلی را به همراه دارد و به همین دلیل باید در کنار این حضور عمران و آبادانی را همراه داشته باشد تا نفت برای مردم آن سرزمین برکت داشته و آنها از این حضور راضی باشند. به عبارتی باید اثرگذاری منفی را به شکلی جبران کنیم. درست است که در همه این سالها این اقدامات انجام شده اما مسئله این است که این امور را کوتاه مدت دیده ایم و نتیجه این برنامه ریزی کوتاه مدت همان اتفاقی است که در عسلویه رخ داده بیشترین توجه، توسعه صنعتی و اقتصادی در منطقه است و امروز با نیازهای واقعی مردم در منطقه مواجه هستیم که ما به آنها تعهّدهای اجتماعی (CSR) می گوییم.

امیریان با بیان این که سالهای پیش برای پالایش ٣٠٠ هزار بشکه نفت یک تمدن را در آبادان ایجاد کردند، افزود: در این سالها در مناطق صنعتی و عملیاتی به مسئله مهم زندگی و روح آن کم توجه کرده ایم. برای سالهای آینده هم که قرار است بیش از یک میلیون بشکه نفت را در غرب کارون تولید کنیم باید تمدّنی را در غرب کارون ایجاد کنیم تا مردم از این حضور راضی باشند و توسعه پایدار اتفاق بیفتد.

غرب کارون هنوز برنامه CSR ندارد

وی تأکید کرد: تا امروز که عملیات اجرایی در غرب کارون پیشرفت قابل توجهی دارد هنوز برنامه CSR برای این منطقه بطور جامع تصویب نشده است. هم اکنون بعضی از شرکتهای زیر مجموعه یا به موضوع توسعه پایدار توجه لازم و جامع نمی کنند و یا آن را در اولویت خود قرار نمی دهند. باید از امروز بدانیم که چه میزان توسعه صنعتی، چه جمعیت و نیرویی، چه تجهیزاتی، با چه فاصله ای قرار است در غرب کارون مستقر شود و چه تبعات و آثاری را به همراه دارد.

وی تأکید کرد که توسعه پایدار یک وظیفه ملّی است اما ناجی و پرچمدار این موضوع در مناطق جنوبی نفتی صنعت نفت است و این مسئله را نباید فراموش کنیم، اظهار کرد: به نظر می رسد برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملّی نفت ایران باید این حساسیت و نگرانیها را مورد بررسی قرارداد و برنامه های توسعه پایدار برای غرب کارون و دیگر مناطق را در اولویت کاری خود قرار دهد.

پایان مدیریت جزیره ای بر جزایر نفتی

مدیر طرحهای عام المنفعه وزارت نفت همچنین از پیگیری طرحی برای یکسان سازی مدیریت جزایر نفتی خلیج فارس از نظر سیاست طرح جامع خبر داد و گفت: هم اکنون هر جزیره ای که صنعت نفت در آن حضور دارد برای خود سیاست جداگانه ای را دارد در حالی که مدیریت، امکانات و ضرورتهای هر کدام از جزایر تا جایی که امکان دارد باید یکسان باشد. این موضوع یکی از حساسیتها و تأکیدهای وزیر نفت بوده که در جلسه های مشترک آن را تذکر داده اند و ما طرح یکسان سازی مدیریت این جزایر را تهیه می کنیم. بر این اساس سیاستگذاریهای صنعتی، نحوه تعامل با مردم و افراد بومی، دستگاه های امنیتی و انتظامی، نوع و میزان امکانات و بسیاری از موارد دیگر باید یکسان باشد و یک نهاد مسئول مستقیم آنها باشد.

امیریان تاکید کرد که مسئله مالکیت در جزایر یکی از مسائل مهم و مبتلا به در صنعت نفت است و افزود: این موضوع در هر جزیره و یا هر قسمتی از جزایر وجود دارد و حساسیتهای مختلفی را ایجاد می کند و لازم است در باره مالکیت زمین برای نفت و ساکنان بومی و غیربومی این جزایر تعیین تکلیف مشخصی صورت گیرد.

وی با اشاره به درخواست مدیران عامل شرکتهای عملیاتی حاضر در جزایر، گفت: این مدیران به دلیل مشغله بسیار امور اجرایی و عملیاتی ترجیح می دهند که این مسئولیتها از آنها گرفته شود و این غیرمتمرکز بودن فعالیتها نیروهای این جزایر را هم خسته کرده است و درعین حال مردم و نیروهای بومی هم ناراضی هستند و نباید نسبت به این مسائل بی تفاوت باشیم.

وی تأکید کرد که همین حالا هم مسئولیت عمران جزایر در اختیار صنعت نفت با دفتر ما است و افزود: طرح جامع مدیریت برای کل این جزایر در حال تهیه است و تاکنون طرح جامع برای خارک، سیری و لاوان تهیه شده است و پس از این بررسیها باید یک طرح با سیاست یکسان را برای کل جزایر تهیه کنیم.

مجری طرح کمک به عمران مناطق نفت‌خیز ، گفت: حاکم مطلق در جزایر نظام است و نفت باید به عنوان یک دستگاه اجرایی حاکمیتی در جزیره در بخشهای مربوط به پروژه های خود و در داخل فنسهای خود حاکمیت مطلق داشته باشد و حریم خودش را محافظت کرده و اجازه دهد امور جزیره و مردم بومی و غیر بومی آن روال عادی خود را طی کنند.

سالهاست پول می دهیم اما هنوز بدهکار مردم هستیم

این مدیر با سابقه نفتی به اعتبارهای قابل توجهی که در ٣٠ سال گذشته صنعت نفت در جنوب کشور و مناطق عمیاتی خود داشته است، اشاره کرد و گفت: سالهاست که میلیاردها پول را در مناطق عملیاتی هزینه کرده ایم اما هنوز هم به مردم این مناطق بدهکاریم، دلیل آن این است که این هزینه ها برنامه ریزی و با هدف نبوده و یا در جای مناسب صرف نشده است. برنامه های توسعه پایدار وزارت نفت در این سالها بخشی مجزا برای منابع طبیعی و محیط زیست نداشته و طی یک سال اخیر با استفاده از یکی از مدیران با سابقه جهاد کشاورزی معاونت منابع طبیعی و محیط زیست را ایجاد کردیم. این معاونت در همین مدت کوتاه پروژه های مهمی چون بیابان زدایی و نهال کاری، حفاظت از تأسیسات نفتی در برابر آسیبهای محیطی ، ایجاد کمربند سبز و... را آغاز کرده است.

وی در ادامه گفت: ویژگی حضور نفت در هر منطقه ای ایجاد عمرانی و آبادانی و فراهم شدن زمینه اشتغال است اما به همین نسبت عدم حضور نفت در یک منطقه بسیاری از خدمات و امکانات را محدود می کند و نمونه این مسئله را به خوبی می توان در مورد مسجد سلیمان دید. این شهر در گذشته روزهای شلوغ و پرکاری داشته اما در جریان کاهش تولید نفت در این شهر و کاهش حضور و عملیات نفت ، جنب و جوش در این شهر هم کاهش یافتکه باید برای این موضوع نیز چاره جویی شود.

نفت در باره ریزگردها تکلیفی ندارد

مجری طرح کمک به عمران مناطق نفت‌خیز تأکید دارد که طبق قانون و تکالیف اعلام شده در دولت وزارت نفت هیچ تکلیفی در مورد ریزگردها ندارد و افزود: درجریان آلودگیها و ورود گرد و غبار به خوزستان و حواشی که مطرح شد به اطلاع وزیر نفت رسانیده ایم که تا این تاریخ طبق قانون تکلیفی در مورد ریزگردها به وزارت نفت ابلاغ نشده است و تعهّدات ما در مورد ساکن و ثابت کردن شنهای روان و به عبارتی بیابان زدایی است که در مورد این وظیفه هم اقدامات قابل توجهی انجام شده است. به نظر نمی رسد آنچه این روزها هوای استانهای جنوبی را برهم زده شنهای روان باشند و از اساس شنها بتوانند چنین مسافتی را در هوا حرکت کنند.

اقماری شدن باید جذاب باشد

وی در ادامه به بیان حساسیتهای شخص وزیر نفت در مورد نیروهای اقماری و مشکلات آنها اشاره کرد و گفت: با یک بررسی ساده می توانیم بگوئیم که یک نیروی اقماری در سی سال خدمت خود حداقل ١٥ سال را بدون حضور در خانه و خانواده خود، نبودن در کنار همسر و فرزندان می گذراند و این شرایط معضلات اجتماعی و روحی و روانی زیادی را به وجود می آورد.

وی معتقد است استفاده از نیروهای اقماری باید محدود به مناطق و شرکتهایی باشد که جز حضور نیروهای اقماری هیچ راهکار دیگری نداشته باشد و افزود: در بسیاری از شرکتها و پروژه ها نیازی به حضور نیروهای اقماری وجود ندارد و می توان با مدیریت نیروها نیازها را برطرف کرد اما در بعضی موارد مثل عملیات اکتشاف مجبور به حضور موقت در هر منطقه و اقماری کردن نیروها هستیم.

امیریان گفت: در عین حال اگر فضای محیطهای اقماری به شکلی باشد که نیروی کار و خانواده آنها احساس رفاه و زندگی کنند و محیط زندگیشان همانند شهر آبادان رنگ و بوی زندگی داشته و همه امکانات و تجهیزات هم وجود داشته باشد آن وقت حضور در مناطق اقماری تبدیل به یک ارزش و اولویت برای کارکنان می شود و به این ترتیب بسیاری از آسیبها و اتفاقات ناگوار در مناطق هم کم می شود.

وی تأکید کرد که ویژگی اقماری بودن در صنعت نفت ممکن است کم شود اما نمی توان آن را حذف کرد و به همین دلیل باید این مناطق را جایی برای زندگی کنیم و این تفکر اشتباه را که ساختن جایی برای خواب و غذا برای نیروی اقماری کافی است ، را کنار بگذاریم.

راه فرار ارگانهای مسئول از وظایفشان را بسته ایم

مجری طرح کمک به عمران مناطق نفت‌خیز با اشاره به روند اشتباهی که در گذشته در باره تعدادی از تعهّدهای اجتماعی نفت وجود داشته است، گفت: پیش از این پروژه ها مختلفی اجرا می شد اما برخی از آنها پس از اجرا و صرف هزینه ، ارگان مربوطه تعهدی در مقابل اداره آن مجموعه، نیروی کار آن و یا دیگر نیازهای آن نداشت و دیده می شد که این پروژه ها بدون استفاده می ماند. به همین دلیل در روش تازه از همان ابتدا راه این فرار از قبول مسئولیت را بسته ایم و با شریک گرفتن ارگان مربوطه در کار، آنها را مجبور به همکاری می کنیم. در واقع نفت پول را می دهد و کار را به خود ارگان مربوطه می سپارد و نظارت هم می کند.