طرح ذخیره سازی نفت قشم راهبرد توسعه صادرات پایدار

طرح ذخیره سازی نفت قشم راهبرد توسعه صادرات پایدار
مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری نفت قشم ، طرح احداث و بهره برداری از مخازن ذخیره نفت این جزیره را یکی از بزرگترین و فعال ترین طرح های در حال اجرای استان هرمزگان اعلام و بهره برداری از آن را راهبردی در جهت ارتقاء صادرات پایدار کشور ارزیابی کرد.

به گزارش پایگاه خبری اوپکس به نقل از ایرنا شرکت سرمایه گذاری نفت قشم (سهامی خاص) در تاریخ 1383.12.11 تحت شماره 1377 در واحد ثبت شرکت ها و مالکیت های صنعتی و معنوی منطقه آزاد قشم به ثبت رسیده و از جمله شرکت های تابعه شرکت سرمایه گذاری صنعت نفت است.

در شکل کلی می توان طراحی، ساخت، نصب و نظارت عالیه و کارگاهی بر ساخت و نصب انواع سازه ها، ناظر به ذخیره سازی و انتقال نفت خام و فراورده های نفتی و بهره برداری از آنها و واگذاری و فروش آن ها و استفاده از خدمات پشتیبانی در این ارتباط را بخشی از فعالیت های این شرکت برشمرد.

عصر روز یکشنبه نهم فروردین سال جاری حجت الاسلام دکتر حسن روحانی رییس جمهوری دولت یازدهم نیز در سفر به جزیره قشم با حضور در محل احداث پایانه نفتی قشم در جریان اهمیت و مزیت های احداث این طرح قرار گرفت. 

به همین منظور ایرنا پای صحبت های محسن وثوق مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری نفت قشم نشسته و به بررسی اهداف، اهمیت و ابعاد مختلف اقتصادی و صنعتی طرح ذخیره سازی نفت قشم از زبان وی پرداخت.

خبرنگار ایرنا : در خصوص مشخصات کلی طرح ذخیره سازی نفت خام در جزیره قشم توضیحاتی بفرمایید؟

وثوق : اجرای طرح ذخیره سازی 20 میلیون بشکه نفت خام در جزیره قشم در چارچوب تحقق مصوبه شورای امنیت ملی مبنی بر ذخیره سازی یکصد میلیون بشکه نفت خام در کشور صورت می گیرد.

به همین منظور شرکت سرمایه گذاری صنعت نفت بر اساس قرارداد اجاره مخازن با شرکت ملی نفت ایران اقدام به سرمایه گذاری برای احداث تاسیسات تخلیه و بارگیری نفتکش های بسیار بزرگ 323 هزار تنی (VLCC) شامل اس.پی.ام (گوی شناور) و مخازن ذخیره سازی در سه مرحله هرکدام به ظرفیت 6.5 میلیون بشکه و مجموع 20 میلیون بشکه و دیگر تاسیسات لازم در جنوب جزیره قشم کرده است.

هر مرحله از این طرح حدود سه سال طول می کشد که سرعت اجرای کار به شرایط و زمان تامین منابع مالی بستگی دارد و در صورت تامین مالی می توان هر مرحله را ظرف مدت حداکثر 2.5 سال نیز تمام کرد.

با توجه به اینکه اعتبارات مورد نیاز برای اجرای فازهای دوم و سوم این طرح از محل درآمد اجاره پنج ساله مخازن با شرکت نفت و به صورت ارزی تامین می شود، به طور قطع اجرای فازهای یاد شده شتاب بیشتری نسبت به فاز نخست خواهد داشت.

خبرنگار ایرنا : دلایل، اهداف و مزیت های اجرای این طرح چیست؟ 

وثوق : در گذشته با توجه به اینکه مخازن ذخیره نفت در کشور وجود نداشت، نفت خام استخراج شده را در کشتی های عظیم و یا برخی کشورها همچون فرانسه، هلند، آفریقا و در سال های اخیر در چین ذخیره می کردیم که این روند هزینه های بسیار سنگینی به صنعت نفت کشور تحمیل می کرد و اجرای طرح ذخیره سازی یکصد میلیون بشکه نفت در داخل کشور می تواند هزینه های موجود از طریق اجاره کشتی ها و انبارهای نفتی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

از طرف دیگر سرمایه گذاری در این طرح به دلیل آی.آر.آر (دوره بازگشت سرمایه) 31 درصد، قابلیت سوددهی مناسبی دارد و ظرف مدت سه سال و هفت ماه تمام هزینه های انجام شده در این طرح باز می گردد.

ایجاد تسهیلات مورد نیاز برای صادرات و واردات محصولات نفتی و پالایشگاهی از طریق جزیره قشم و ذخیره سازی نفت خام با هدف تامین انبار صادرات و پشتیبانی از جزیره خارک و تامین خوراک پالایشگاه بندرعباس از طریق خط لوله 65 کیلومتری در طرح های توسعه، از دیگر اهداف و مزیت های اجرای طرح احداث مخازن راهبردی ذخیره نفت در جزیره قشم به شمار می رود.

از طرف دیگر با اجرای این طرح می توان بازار عرضه و تقاضای نفت خام صادراتی را با توان بالایی تنظیم و در شرایط خاص و بحرانی، نقش کلیدی در جلوگیری از توقف تولید نفت خام ایفا کرد و در صورت بروز هرگونه اتفاق پیش بینی نشده که مانع از استخراج نفت شود، می توان صادرات نفت را به صورت تضمین شده ادامه داد و این موضوع به پایداری اقتصاد کشور کمک شایانی می کند.

همچنین بهره برداری از این طرح که به گفته مسوولان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان هرمزگان، بزرگترین و فعال ترین طرح صنعتی جزیره قشم به شمار می رود، می تواند بحث صادرات جزیره قشم را نیز فعال تر و کفه ترازو را به سمت صادرات سنگین تر کند.

خبرنگار ایرنا : در خصوص اعتبارات مورد نیاز برای اجرای این طرح و اقدامات انجام شده توضیح دهید؟

وثوق : برای اجرای این طرح در مجموع 120 میلیون دلار اعتبارات ارزی و دو هزار و 500 میلیارد ریال اعتبارت داخلی مورد نیاز است که مجوزهای بخش ارزی آن خرداد ماه سال گذشته از طرف صندوق توسعه ملی با عاملیت بانک پاسارگاد صادر شده است و به زودی به این طرح تزریق می شود.

این طرح در دو بخش خشکی و دریا در حال اجراست و تاکنون در مجموع بیش از 30 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

مرحله نخست این طرح در بخش خشکی شامل احداث 11 مخزن با سقف شناور دولایه به ظرفیت هر یک 540 هزار بشکه و دو مخزن با ظرفیت هر یک 270 هزار بشکه با سقف شناور دولایه و در مجموع به ظرفیت 6 میلیون و 480 هزار بشکه و به منظور ذخیره سازی نفت خام و میعانات گازی و تجهیزات مربوطه در زمینی به مساحت 117 هکتار احداث می شود.

تاسیسات جانبی مخازن این طرح نیز شامل تاسیسات پمپاژ با دبی 56 هزار و 520 بشکه در ساعت (9 هزار متر مکعب در ساعت) احداث پست GIS جهت تبدیل برق 63 کیلو وات به 20 کیلو وات و 400 ولت، احداث یک واحد پست برق اصلی و دو واحد پست برق فرعی، لوله کشی و اتصال مخازن به یکدیگر و ارتباط آنها با تاسیسات پمپاژ (Piping)، سیستم بارگیری و انتقال نفت خام به وسیله دو خط لوله 36 اینچ در مسیر هشت کیلومتری (Pipeline)، تاسیسات آبگیری از دریا (Sea water intake) و انتقال آب دریا به حوضچه های آتش نشانی در محل احداث مخازن، احداث اتاق کنترل با سیستم DCS، انتقال برق 63 کیلو ولت از پست 63.230 کیلو ولت درگهان به طول 25 کیلومتر به پست 63.20 کیلو ولت GIS در پایانه نفتی قشم با نصب و راه اندازی 92 دکل که تاکنون 70 دکل آن نصب شده است، احداث آزمایشگاه کنترل کیفیت نفت خام های دریافتی، انبار، تعمیرگاه، ساختمان اداری، ساختمان آتش نشانی، مخازن آب شیرین و مخازن آب آتش نشانی می شود.

بخش دریایی این طرح نیز شامل ساخت و نصب گوی شناور (SPM) و تاسیسات جنبی آن در دریا در فاصله حدود 4.1 کیلومتری از ساحل و عمق 50 متری دریاست تا کشتی های بزرگ 323 هزار تنی بتوانند در کنار گوی شناور اقدام به تخلیه و بارگیری نفت خام و میعانات گازی کنند.

همچنین اجرای چهار کیلومتر خطوط لوله 36 اینچ رفت و برگشت در زیر دریا از ساحل جنوبی جزیره قشم تا محل نصب گوی شناور و اتصال به دو خط لوله 36 اینچ خشکی، اجرای سیستم PLEM در کف دریا به منظور اتصال خطوط لوله زیر دریا به SPM، جزو مجموعه طرح های در حال اجرا در بخش دریاست.

در حال حاضر هرچند مرحله نخست ذخیره سازی 6.5 میلیون بشکه نفت خام در حال اجراست امام بسیاری از تاسیسات زیربنایی این طرح همچون برق، زمین، خط لوله و اس.پی.ام تا ظرفیت 14 میلیون بشکه تامین شده است و در پیشرفت دیگر فازها تا ظرفیت یاد شده، فقط نیاز به اضافه کردن مخزن های ذخیره سازی هستیم.

خبرنگار ایرنا : در مراحل اجرایی این طرح چه میزان اشتغال ایجاد می شود؟

وثوق : هم اکنون با توجه به اینکه از مجموع 13 مخزن برنامه ریزی شده مرحله نخست طرح، فقط مراحل ساخت 6 مخزن در حال اجراست، 30 مشاور، 20 نفر از اعضای شرکت سرمایه گذاری نفت قشم و حدود 250 نفر از مهندسان، کارشناسان و کارگران بخش پیمانکاری مشغول فعالیت هستند که در صورت واگذاری تمامی جبهه های کاری به پیمانکاران، میزان اشتغال ایجاد شده در این مرحله به حدود 700 نفر افزایش می یابد و در مرحله بهره برداری نزدیک به 120 نفر مشغول به کار خواهند شد.

خبرنگار ایرنا : آیا تاکنون صرفه جویی ارزی در مراحل احداث این طرح صورت گرفته است؟

وثوق : بله، در طرح های اولیه، احداث مخازن نفتی جزیره قشم با استفاده از ورق های فولادی خارجی پیش بینی شده بود که با ارزیابی های از نمونه های داخلی و به دلیل کیفیت و استاندارد بسیار بالا، در مرحله اجرا از محصولات فولادی خاص شرکت های اکسین اهواز و ورق های ضخامت پایین فولاد مبارکه استفاده کردیم که این تغییر رویکرد حدود 30 میلیون دلار صرفه جویی ارزی به همراه داشت.

هر یک از محموله های فولادی یاد شده نیز پیش از به کار رفتن در مراحل ساخت، گواهی های معتبر کنترل کیفیت و استاندارد را دریافت می کنند و تاکنون ارزیابی ها از کیفیت این محصولات بسیار بالا گزارش شده است.

خبرنگار ایرنا : چه مشکلاتی در پیش روی اجرای این طرح وجود دارد؟

وثوق : مشکلات اجرای این طرح در مجموع شامل سه بخش عمده تامین اعتبارات ارزی از بانک پاسارگاد، برخی معارض های محلی و تامین سوخت گازوئیل برای فعالیت ماشین آلات فعال در طرح است که موجب کندی روند پیشرفت اجرایی کارها می شود.

در زمینه تامین ارزی هرچند مصوبه لازم خرداد ماه سال گذشته از صندوق توسعه ملی با عاملیت بانک پاسارگاد صادر شده است، اما این بانک فرایند سخت گیرانه ای برای ارایه تسهیلات ارزی اعمال می کند که نمونه آن ارایه خود طرح به عنوان ضمانت، زمین طرح، قرارداد شرکت سرمایه گذاری نفت قشم با شرکت نفت و چهار هزار و 500 میلیارد ریال سهام بورسی است که همگی تامین شده است.

متاسفانه در برخی اراضی اجرای طرح همچون نقاط نصب دکل های برق نیز معارض های محلی مانع از پیشرفت کار شدند که با همکاری منطقه آزاد قشم و برخی دهیاری ها این مشکلات در حال حل و فصل است.

همچنین با توجه به اینکه حجم بسیاری بالایی از جوشکاری در اجرای این طرح وجود دارد و ماشین آلات سنگین بسیاری همچون جرثقیل، بولدوزر و کامیون در بخش های مختلف فعالیت می کنند، یکی از مشکلات ما تامین سوخت گازوئیل برای این ماشین آلات به شمار می رود.

متاسفانه سهمیه در نظر گرفته شده برای اجرای این طرح فقط کفاف دو سوم از ماه را می دهد و پیمانکاران مجبورند گازوئیل مورد نیاز خود را با قیمت آزاد خریداری کنند که این موضوع نیز هزینه های پیشرفت کار را افزایش می دهد.

خبرنگار ایرنا : به نظر حضرتعالی رفع تحریم های غرب چه تاثیری در پیشرفت و آینده این طرح خواهد گذاشت؟

وثوق : به طور قطع کاهش و رفع تحریم ها می تواند به شرکت سرمایه گذاری نفت قشم در آسان سازی فرایند تامین قطعات باکیفیت، ارزان و با فناوری روز جهانی کمک کند و دست این شرکت در خرید اقلام خارجی مورد نیاز طرح بازتر شده و می تواند با فروشندگان بیشتر و بهتری پای میز مذاکره بنشیند.

همچنین دستیابی به این مرحله از رفع تحریم ها به شرکت نفت نیز در بحث انتقال و فروش کمک کرده و روند صادرات این بخش رونق چشمگیری خواهد گرفت.

در ماه های اخیر نیز با کاهش تحریم ها پیشنهادهای مناسبی برای فروش اس.پی.ام از شرکت های معتبر جهانی دریافت کرده ایم که در صورت ادامه این روند، می توان با توان بیشتر در عرصه تامین قطعات خارجی فعالیت کرد.

خبرنگار ایرنا : در طرح های آتی و توسعه ای این شرکت شاهد چه اقداماتی خواهیم بود؟

وثوق : با توجه به اینکه در طرح اولیه احداث مخازن نفتی جزیره قشم موضوع تامین خوراک پالایشگاه بندرعباس پیش بینی شده بود که در مراحل بعدی تغییر کرد، یکی از رویکردهای آتی شرکت توسعه فعالیت ها در بخش یاد شده و تامین خوراک پالایشگاه بندرعباس است.

از آنجایی که ظرفیت پالایشگاه بندرعباس نیز به تازگی دو برابر شده است، می توان با هزینه پایین و با احداث 65 کیلومتر خط لوله، خوراک این پالایشگاه را تامین کرد و در این زمینه به دلیل پیش بینی های اولیه طرح، پمپ های مورد نیاز برای انتقال نفت خام به این پالایشگاه خریداری شده و موجود است.

۱۷ خرداد ۱۳۹۴ ۱۳:۳۸
تعداد بازدید : ۶۷۸