پاییز پالایشگاه های اروپا

پاییز پالایشگاه های اروپا
بحران مالی کشورهای اروپایی و قدرت گرفتن رقیبان آسیایی و آمریکایی، دوران طلایی پالایشگران اروپایی را به پایان رسانده است.
 

به گزارش هفته نامه گلوبال مارکتز، پالایشگاه های اروپایی در جنگی محکوم به شکست تقلا می کنند. از یک سو، پس از رکود بزرگ اقتصاد جهانی، استفاده از ظرفیت پالایشی افت کرده و از سوی دیگر، افت تقاضای فرآورده های نفتی در اروپا در کنار بالا بودن ظرفیت تولید این فرآورده ها در این منطقه، سبب شده است سود پالایشی افت شدیدی پیدا کند.

مشکل نبود توازن عرضه و تقاضا، بدون سرمایه گذاری قابل حل نیست و توجیه چنین سرمایه گذاری هایی نیز دشوار است. اعلام ناتوانی شرکت سوئیسی پتروپلاس از پرداخت بدهی های خود در روزهای گذشته، یکی از نمونه های وضعیت بحرانی پالایشگران اروپا است.

پیتر ووسر مدیر عامل شرکت شل گفت: در بلند مدت، فقط چند پالایشگاه بزرگ در اروپا توانایی بقا خواهند داشت اما هنوز تا فرارسیدن این دوران، فرصت باقی مانده است.

تا کنون 860 هزار بشکه از ظرفیت پالایشی 16 میلیون و 500 هزار بشکه ای اروپا (در سال 2009 میلادی) تعطیل شده است و حدود یک میلیون بشکه دیگر از این ظرفیت در معرض تعطیلی قرار دارد.

رقابت در صنعت پالایش بسیار شدید است و به همین دلیل، دو عامل «اقتصادی بودن حجم تولید» و «بهره برداری بالا از ظرفیت تولید» در این صنعت اهمیت زیادی دارند. با این حال پالایشگران اروپایی در هر دو زمینه یاد شده، ناموفق بوده اند.

عقب ماندن پالایشگران اروپایی از رقبای آسیایی و آمریکایی

ووسر گفت: تعداد پالایشگاه های بسیار کوچک در اروپا، بیش از حد است.

ظرفیت تولید روزانه نیمی از 107 پالایشگاه فعال در اروپا، 120 هزار بشکه یا کمتر است در حالی که ظرفیت تولید روزانه پالایشگاه های فعال در چین یا هند، روزانه 200 هزار تا 400 هزار بشکه است.

افزون بر این، پس از تصاحب بازار اروپا از سوی فرآورده های نفتی وارداتی، استفاده از ظرفیت تولید پالایشگاه های اروپا به 80 درصد یا کمتر کاهش یافته است.

با وجود خسارت دیدن پالایشگاه های اروپایی، تجارت جهانی فرآورده های نفتی در حال رونق گرفتن است.

ووسر گفت: در دنیای امروز، فرآورده های نفتی به عنوان کالاهای اولیه ای در نظر گرفته می شوند که می توانند به هر جایی صادر شوند زیرا هزینه های حمل و نقل، دیگر مانع مهمی محسوب نمی شوند.

اروپا هم اکنون نیازمند وارد کردن روزانه حدود یک میلیون بشکه فرآورده های میانی (سوخت جت، نفت سفید، گازوئیل و سوخت حرارتی) است زیرا با وجود تلاش بعضی از پالایشگران اروپایی برای ایجاد واحدهای هیدروکرکینگ، توان تولید این نوع سوخت ها در اروپا هنوز کمتر از نیاز آن است.

در گذشته، پالایشگاه های اروپا می توانستند برای تأمین تقاضای فرآورده های میانی، مصرف نفت خام خود را افزایش دهند البته مشروط بر آن که سود پالایشی، بالا باقی می ماند. این مسئله باعث می شد این پالایشگران با تولید اضافی فرآورده های سبک و پسماندها رو به رو باشند که جهت صادرات به کار گرفته می شدند. بنزین به بازار آمریکا فرستاده می شد و نفت کوره، با آسیا می رفت.

با این حال این بازارهای صادرات، در حال از دست رفتن هستند. افزایش تولید مجموعه های پالایشی آمریکا در کنار افت تقاضای بنزین در این کشور سبب شده است از سال 2007 میلادی تا کنون، رقم خالص واردات روزانه بنزین و دیگر سوخت های سبک این کشور 700 هزار بشکه کاهش یابد.

افزایش صادرات روزانه نفت کوره سنگین کشورهای عضو شوروی سابق نیز از سال 2007 میلادی تا کنون 400 هزار بشکه افزایش یافته و بخشی از بازار اروپایی ها را در منطقه آسیا-اقیانوسیه از بین برده است.

وقتی افت صادرات فرآورده های سبک و سنگین سبب می شود توان پالایشگاه های اروپا برای مصرف نفت خام محدود شود و وقتی منابع جدید فرآورده های میانی تولید شده در آسیا و آمریکا با تولیدات محلی اروپا رقابت می کنند، گزینه های پیش روی پالایشگران اروپایی روز به روز کم تر می شوند.

کمبود سرمایه گذاری در بخش پالایشی اروپا

توجیه سرمایه گذاری بیشتر در صنعت پالایش اروپا، دشوار است.

پالایشگاه های کوچک اروپا نمی توانند با عنصر «اقتصادی بودن حجم تولید» در پالایشگاه های بزرگ آسیا رقابت کنند و از حمایت های دولتی پالایشگاه های هند و چین نیز برخوردار نیستند.

حتی پالایشگران بزرگ اروپایی نیز برای به دست آوردن توان برابری با رقیبان آمریکایی خود، مجبورند برای توسعه ظرفیت تبدیل عمیق خود، سرمایه گذاری هنگفتی داشته باشند.

آمریکا با بهره مندی از امتیاز نفت ارزان تر داخلی و گاز طبیعی به دست آمده از ذخایر رسوبی، هم اکنون به صادرکننده خالص فرآورده های نفتی به اروپا تبدیل شده است.

دیگر به بازگشت دوران طلایی پالایشگران اروپایی در سال های 2004 تا 2007 میلادی، امید زیادی وجود ندارد. رکود بزرگ اقتصادی و افزایش ظرفیت پالایشی در آسیا، به این دوران پایان داد.

سیمون هنری، مدیر مالی شل گفت: هم اکنون جهان با 7 میلیون بشکه ظرفیت اضافی تولید روزانه فرآورده های نفتی رو به رو است و روز به روز به این ظرفیت افزوده می شود.

به گفته وی، به زودی یک میلیون و 500 هزار بشکه به ظرفیت پالایشی روزانه جهان افزوده می شود در حالی که تنها یک میلیون بشکه از این ظرفیت از مدار خارج خواهد شد.

کریستوف روهل، اقتصاددان ارشد شرکت بی.پی نیز روزگاری «وخیم» را برای صنعت پالایش جهان در دو دهه آینده پیش بینی می کند زیرا سوخت های غیر نفتی، همچون ال.ان.جی و سوخت های زیستی، نیاز به افزایش ظرفیت تولید فرآورده های میانی را کاهش می دهد و چین نیز به دنبال خودکفایی در تولید فرآورده های نفتی حرکت خواهد کرد.

دور تازه ای از تعدیل ظرفیت پالایشی جهان در راه است و به نظر می رسد تنها اروپا باید بار دشواری های این مرحله را به دوش بکشد.

۹ اسفند ۱۳۹۰ ۰۹:۲۱
تعداد بازدید : ۱,۰۸۴