خودکفایی ملی در عرصه مهندسی و پیمانکاری صنعت نفت

خودکفایی ملی در عرصه مهندسی و پیمانکاری صنعت نفت

 

انجمن صنفی کارفرمایی شرکتهای مهندسی و پیمانکاری نفت، گاز و پتروشیمی (APEC) به عنوان بزرگترین انجمن در صنعت احداث کشور خصوصا در صنعت نفت از دو دهه پیش با حضور تعدادی از شرکتهای مطرح در صنعت نفت و گاز و پتروشمی پا به عرصه وجود گذاشت. اعضای این انجمن فعالیت خودشان را در صنعت گاز منطقه عسلویه و فاز 1 آغاز نمودند و در کارنامه افتخارات این انجمن فاز 12 به عنوان یکی بزگترین فازهای گازی عسلویه خوش درخشیده است .گسترش ارتباط و تداوم و تحکیم پیوند و همبستگی با ارکان صنعت نفت در جهت خودکفایی ملی در عرصه مهندسی و اجرای طرحها و پروژه های صنعت نفت، کوشش در جهت ارتقاء شأن و منزلت حرفه مهندسی و پیمانکاری و تلاش در راستای شکل گیری و توسعه نظام ها و تشکل های مهندسی و حرفه ای در کشور و اعتلای سطح علمی و فنی و حرفه ای اعضاء از طریق ارتباط و همکاری مستمر با مراکز و نهادهای علمی و حرفه ای و انتقال تجربیات و نتایج مطالعات در مورد نیازهای فنی و حرفه ای و ارائه طرح ها و روش های نوین علمی و اجرایی و توسعه استانداردها، ضوابط، مقررات و معیارهای فنی و علمی و ایجاد اشتغال و کارآفرینی و توسعه منابع انسانی از طریق آموزش و یادگیری مداوم سازمانی از جمله اهداف این انجمن به شمار می رود . انجمن اپک دارای 280 عضو فعال در صنعت احداث شامل پیمانکاران C/EPC/GC/E&P و همچنین مهندسین مشاور شاغل صنعت نفت در بخش های مختلف و همچنین پیمانکاران و مشاوران در سایر حوزه های وابسته صنعت احداث من جمله کارهای سیویل می باشد . از جمله پروژه های انجام یافته در این انجمن می توان به پروژه های متنوعی در پالایشگاه های نفتی و گازی، کارخانجات پتروشیمی، خطوط لوله اصلی انتقال گاز و تاسیسات وابسته و اتمام نزدیک به 972 در پروژه های مختلف صنعت نفت توسط اعضاء اشاره نمود که زمینه فعالیت 45 هزار نفر را در این انجمن ایجاد کرده است که اغلب این اعضا دارای تحصیلات دانشگاهی در بخش های صنعت احداث هستند. مهندس محمدرضا طبیب زاده عضو هیئت مدیره این انجمن ضمن معرفی انجمن اپک، به سوالات خبرنگار دنیای انرژی در خصوص رویدادها و مشکلات روز تشکل های خصوصی صنعت نفت پاسخ گفت :
• اولین نمایشگاه پایین دستی نفت و لزوم حضور بخش خصوصی در عرصه های نمایشگاهی
قطعا نظر این تشکل خصوصی در مورد برگزاری اولین نمایشگاه فعالیت های پایین دستی صنعت نفت مثبت است در این نمایشگاه می توان به معرفی ساختارهای پروژه های پایین دستی، مدیریت اجرای پروژه ها، حضور بخش خصوصی فعال در این عرصه پرداخت . بخش اعظم پتانسل انجمن اپک در بخش فعالیت پایین دستی است و پیمانکاران انجمن ما در دو دهه گذشته در تمام پروژه های پایین دستی صنعت نفت فعال بودند .
• وضعیت کنونی تجارت نفت و فرآورده های نفتی، مشکلات و تنگناهای موجود و راه های رون رفت از آن
تجارت نفت به معنای فروش نفت خام نیست بلکه ورود به صادرات فرآورده های نفتی با ارزش افزوده بالاست که تبلور آن عمدتا در صنایع پتروشیمی و سایر محصولات مشابه در صنعت گاز است . در حال حاضر در شرایط خاص جنگ اقتصادی و تحریم بسیار سنگین مواجهیم و در این ارتباط انتقال تکنولوژی رایج در سطح بین المللی مشکل است ولی می توان این تنگناها را با هوشیاری به فرصت تبدیل نمود و با فراهم آوردن امکانات برای شرکتهای دانش بنیان در سطح کلان این کمبودها را به حداقل برسانیم .
• وضعیت توسعه تجارت با کشورهای همسایه
کشور ما از موقعیت بسیار مناسب در منطقه و در فضای تجارت با همسایگان قرار دارد. بخش قابل توجهی از همسایگان ما نیاز مبرم به گاز و نفت و صنایع وابسته به آن دارند این مساله هم می تواند در مورد صدور خدمات فنی مهندسی و یا کالای نفتی صورت گیرد . انجمن APEC به عنوان یک پتانسیل بالقوه در سطح کشور در این مسیر فکر و حرکت می نماید که به محض فضای مساعد سیاسی بتواند در وهله اول با کشورهای همسایه خصوصا افغانستان ، عراق و کشورهای CIS به منظور تبادلات فنی و مهندسی کالا و تجهیزات ورود نماید . البته باز شدن سیستم بانکی و خصوصا Swift برای تسهیل در این مورد از اولویت اول برخوردار است و نقش وزارت امور خارجه بر اساس مواد 9 و 10 قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار در مورد ایجاد پلتفرم های لازم در این مورد بسیار مهم است .
• اولویت APEC در توسعه خدمات فنی و مهندسی نفت
پیمانکاران و مهندسین عضو APEC هر کدام با توجه به علائق و سلائق خود در حوزه صدور خدمات مهندسی فعالند. این فعالیت و تبلور در صنایع نفت عراق بسیار چشم گیرتر به نظر می رسد . البته با کشورهای CIS و شرکتهای منطقه ای نیز در این زمینه می توان با توجه به امکانات موجود در صدور خدمات مهندسی فعال شد . بر این اساس اولویت شرکتهای عضو ما بایستی هدف گیری در صدور خدمات فنی مهندسی به همراه ورود به پروژه های داخلی را در اولویت قرار دهند و مسئولان نظام نیز باید از شرکتهای بخش خصوصی در عمل پشتیبانی لازم را بنمایند .
• وضعیت خصوصی سازی و حمایت دولت از تشکل های خصوصی
بر اساس گفته ها و شنیده های مقامات رسمی دولتی خصوصی سازی به معنای واقعی صورت نگرفته است. بر اساس قانون اجرای سیاست های اصل 44 و مندرجات سند چشم انداز تا افق سال 1404 برای جایگزینی کامل بخش دولتی به بخش خصوصی اقدامی میسر انجام نگرفته است . از طرفی جایگاه بخش خصوصی در کشور نیز علیرغم وجود قوانین کاملا شفاف بالادستی من جمله آخرین قانون مرتبط با عنوان قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار و ورود اتاق و حضور شورای گفتگو در این قانون به عنوان مدخل ورود برای ارائه خواسته های بخش خصوصی به مسئولان سه قوه گرچه قدم هایی برداشته شده است ولی به واقع برای بخش خصوصی راضی کننده نیست . انتظار ما به عنوان فعالان صنعت احداث این است که شرایط اتاق ها به نحوی تعریف و تبیین شوند که نمایندگان واقعی بخش خصوصی از صنعت احداث بتوانند به صورت فعالانه حضور بیشتری داشته باشند و در شرایط موجود مضیقه بخش خصوصی رفع شود . همچنین قوه مجریه بخش خصوصی را رقیب خود نداند و فعالیت خود از حالت حاکمیتی به فضای رگولاتوری بدل نماید و به واقع کار را به بخش خصوصی واقعی بسپارد. تجربه طولانی در نظامات بین المللی گذشته به درستی نشان داده است که حاکمیت دولتی در اجرای فعالیت های اقتصادی من جمله صنعت احداث نمی تواند کارا باشد و قطعا محکوم به شکست است .
• روابط APEC با تشکل ها و انجمن های موازی نفت
از مهمترین اهداف این انجمن همکاری با تشکل ها، فدراسیون ها و نهایتا ورود به کنفدراسیون ها است. هم اکنون انجمن APEC در فدراسیون صنعت نفت، فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته، شورای هماهنگی تشکل ها ، موسسه تحقیق و توسعه صنعت احداث و انرژی، شورای گفتگو، انجمن نفت ایران، کمیسیون انرژی اتاق و همچنین زیر ساختهای اتاق کاملا فعال عمل می نماید . اعضای اپک معتقدند که صدای خواسته هایشان به ذی نفعان در قالب چند صدایی و اجماع به مراتب کاراتر است.
• توسعه استارت آپ ها و شرکتهای دانش بنیان
بطور مشخص موضوع استارت آپها چه در صنعت نفت و چه در بخش های دیگر، پشتیبانی و بکارگیری سرمایه های بخش خصوصی را نیازمند بوده و دولت باید از فضای موجود خود خارج شده و نگرش خود را در مورد بخش خصوصی به عنوان یک رقیب کنار بگذارد و چنین تصور نماید که ورود به بازارهای نوین در سطح جهانی و انتقال تکنولوژی از درون و داخل کشور از طریق شرکتهای دانش بنیان تنها و تنها توسط بخش خصوصی مسئولیت پذیر و زیرساختهای آن صورت می گیرد . در شرایط موجود استارتاپ مشخصی در صنعت نفت نداریم چرا که این صنعت کلا در اختیار دولت بوده و بخش خصوصی تنها با تعریف پروژه ها ( یعنی شروع استارت اپ) توسط دولت وارد حلقه فعالیت شده و در تصمیم گیری و تصمیم سازی ها این بخش تصرفی ندارد .
• فعالیت های برون مرزی APEC
سه عامل مهم کیفیت، کمیت و زمان به عنوان مبانی اخلاق حرفه ای اعضای اپک به شمار میروند و با توجه به تنگناهای موجود در کشور و نبود تامین منابع مالی، عدم داشتن رتبه بندی بین المللی و نداشتن امکانات مالی در سیستم بانکی و نداشتن پاره ای از استانداردهای بین المللی در تولید داخلی کشور، اعضای انجمن اپک فعالیت آن چنانی در مناقصات بین المللی ندارند .
• وضعیت بانکی کشور در فعالیت APEC
بی تردید وضعیت بانکی کشور، نبود سهولت در امکانات بازار پول و همچنین بازار سرمایه روان در فضای کسب و کار اعضای APEC اثرات جدی داشته است. دولت در چند سال گذشته در مورد تامین منابع مالی پروژه ها، تعهدات را عمدتا به دوش پیمانکاران انداخته است و عملا دولت برای اجرای پروژه ها امکاناتی ندارد و شروع همکاری با پیمانکاران برای ورود به پروژه ها نیازمند تامین منابع مالی از منابع غیر دولتی است که در این راستا ساختارهای لازم دولتی برای کمک به پیمانکاران یا وجود ندارد یا اگر وجود داشته باشد ممکن است در عمل دچار مشکلات عدیده باشد .
• وضعیت کنونی خدمات فنی و مهندسی نفت
حضور نزدیک به 280 عضو انجمن APEC فعال در حوزه های پیمانکاران C/GC/E&P/EPC و همچنین متجاوز از 70 مهندس مشاور در زمینه های مختلف صنایع نفت بهترین گواه در وجود نقش این انجمن در صنایع بالادستی، میان دستی و پایین دستی است . با مقایسه پتانسیل های اعضای انجمن APEC و با نگاه به موضوع PPP = Purchasing Power Parity به عنوان یک مدل بین المللی در شرایط کنونی اعضای انجمن APEC با رکود قابل توجه در خدمات فنی مهندسی چه در داخل و خارج مواجه هستند و عملا جایگاه بخش خصوصی توسط بخش دولتی و شبه دولتی گرفته شده است که ما همواره این گلایه را به مسئولان منعکس نموده ایم .

انجمن صنفی کارفرمایی شرکتهای مهندسی و پیمانکاری نفت، گاز و پتروشیمی


۷ دی ۱۳۹۸ ۱۶:۳۷
تعداد بازدید : ۷۷۰