نگاهی به تقاضاهای جهانی برای فرآورده های نفتی

پیش‌بینی می‌شود تقاضای جهانی برای محصولات نفتی به‌جز اتان در سال ۲۰۲۵ به میزان ۰.۸۴ میلیون بشکه در روز و در سال ۲۰۲۶ به میزان ۰.۸۸ میلیون بشکه در روز افزایش یابد.
آخرین داده‌ها نشان‌دهنده ضعف تقاضا در اقتصادهای کلیدی است. با تضعیف اعتماد مصرف‌کنندگان و ادامه رشد سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در بازار، احتمال بازگشت سریع تقاضا کم است.

اروپا: تقاضا برای محصولات سبک تحت فشار باقی خواهد ماند زیرا حاشیه سود پایین در فرآیند کراکینگ بخار و هزینه‌های بالای انرژی ادامه دارد. بسته شدن واحدهای کراکینگ ایتالیا باعث کاهش شدید تقاضای نفتا در سال جاری شده است. در سال ۲۰۲۵، رشد مصرف بنزین و سوخت جت – که با فروش بالای خودروهای هیبریدی و بنزینی پشتیبانی می‌شود – انتظار می‌رود کاهش تقاضای نفتا و نفت کوره را جبران کند. اما در سال ۲۰۲۶، تقاضای دیزل دوباره وارد مسیر نزولی خواهد شد. در نتیجه، رشد کل تقاضای نفت در این منطقه منفی پیش‌بینی می‌شود.

آسیا-پاسیفیک: انتظار می‌رود تقاضای مشتقات نفتی در سال ۲۰۲۵ بدون رشد سالانه باقی بماند. عوامل مختلفی در این منطقه در جریان هستند:

- OECD آسیا: روند نزولی ادامه خواهد داشت. محصولات سبک تحت فشار ناشی از ظرفیت مازاد پتروشیمی چین قرار دارند. رشد اقتصادی کندتر، جمعیت سالخورده و بهبود کارایی خودروها باعث کاهش تقاضا برای سوخت، به‌ویژه دیزل می‌شوند.

 چین: پیش‌بینی می‌شود کاهش تقاضای کل محصولات در سال جاری ثبت شود. LPG به‌شدت تحت تأثیر تنش‌های تجاری چین و آمریکا قرار گرفته است. تقاضای بنزین با افزایش استفاده از خودروهای برقی رو به کاهش است و این روند تا سال ۲۰۲۶ ادامه خواهد یافت. دیزل نیز به‌دلیل استفاده بیشتر از LNG و کامیون‌های برقی با فشار مشابهی روبه‌روست.
هند: رشد ضعیف ۱.۷٪ سالانه ثبت خواهد کرد که بازتاب شدت پایین‌تر مصرف نفت نسبت به چین در دوران رشد اقتصادی دهه ۲۰۰۰ این کشور است. نفتا و سایر محصولات کاهش محسوسی خواهند داشت.
جنوب شرق آسیا: به‌ویژه ویتنام و فیلیپین، شاهد کاهش کلی هستند. تقاضای دیزل بسیار ضعیف بوده و رشد کلی منطقه در ۲۰۲۵ محدود خواهد بود.

با فرض ثبات بیشتر در اقتصاد جهانی و تجارت، انتظار می‌رود تقاضا در جنوب شرق آسیا در سال ۲۰۲۶ بهبود یابد. تقاضای LPG در چین می‌تواند با راه‌اندازی واحدهای جدید PDH افزایش یابد، به‌ویژه اگر توافق تجاری بهتری با آمریکا حاصل شود. این امر به بهبود استفاده از کراکرهای مبتنی بر نفتا کمک خواهد کرد. همچنین مصرف بیشتر سوخت جت و نفت کوره می‌تواند کاهش بنزین و دیزل را جبران کند و در نتیجه تقاضای کل محصولات نفتی چین در ۲۰۲۶ دوباره مثبت شود.

خاورمیانه: انتظار می‌رود تقاضای محصولات نفتی به‌طور پایدار رشد کند. کاهش عمده در مصرف نفت کوره قبل از ۲۰۲۷ پیش‌بینی نمی‌شود، زمانی که اهداف چشم‌انداز ۲۰۳۰  عربستان – شامل ۵۰٪ انرژی تجدیدپذیر و ۵۰٪ گاز به مرحله اجرا برسد.

آفریقا: پیش‌بینی رشد قوی در سال ۲۰۲۵ وجود دارد، به‌ویژه در مصرف دیزل و LPG . این رشد با جایگزینی سوخت‌ها در شمال آفریقا و توسعه اقتصادی حمایت می‌شود. فعالیت صنعتی و توسعه زیرساخت‌ها نیز از عوامل کلیدی هستند. اما در سال ۲۰۲۶ رشد با کاهش شدید مصرف نفت کوره در مصر به دلیل راه‌اندازی واحدهای FSRU جدید محدود خواهد شد.

آمریکای شمالی: در سال ۲۰۲۵، رشد تقاضا بیشتر تحت تأثیر LPG  خواهد بود. افزایش ۱۱۰ هزار بشکه در روز به دلیل تقاضای بالای گرمایش در فصل زمستان در شرق آمریکا از دلایل اصلی این رشد است. همچنین تقاضای سوخت جت افزایش ۶۰  هزار بشکه در روز خواهد داشت، زیرا نرخ نوسازی ناوگان هواپیما پایین و رشد سفرهای هوایی ادامه‌دار است. اما کاهش تقاضای بنزین و دیزل به ترتیب ۱۵ و ۳۰ هزار بشکه در روز بخشی از این رشد را خنثی خواهد کرد. در سال ۲۰۲۶، مصرف بنزین با سخت‌تر شدن استانداردهای بهره‌وری سوخت کاهش می‌یابد و تعرفه‌ها نیز فعالیت حمل‌ونقل باری را محدود خواهند کرد. در نتیجه، تقاضای کل محصولات نفتی در ۲۰۲۶ ثابت باقی خواهد ماند و از ۲۰۲۷ وارد مسیر نزولی می‌شود.

آمریکای مرکزی و جنوبی: رشد این منطقه عمدتاً توسط برزیل و تا حدی آرژانتین هدایت خواهد شد. با این حال، رشد کلی محدود خواهد بود زیرا منطقه با تعرفه‌ها و چالش‌های ساختاری مداوم از جمله ناکارآمدی‌های نهادی، بهره‌وری پایین نیروی کار و ضعف در بخش تولیدی دست و پنجه نرم می‌کند. این عوامل همچنان پتانسیل رشد این منطقه را در مقایسه با سایر بازارهای نوظهور محدود می‌کنند.

اعمال تعرفه بر هند

واشنگتن تهدید کرده است که از تاریخ ۲۸ اوت، ۲۵٪ تعرفه دیگر بر واردات از هند اعمال کند. این علاوه بر تعرفه ۲۵٪ دیگری است که از اول اوت برقرار شده است. کالاهای مشمول شامل منسوجات، کفش، جواهرات و سنگ‌های قیمتی به‌ویژه الماس، و همچنین محصولات دریایی به‌ویژه میگو هستند. داروها فعلاً معاف هستند. بنابراین هند می‌تواند همراه با برزیل با بالاترین سطح تعرفه‌های آمریکا تا ۵۰٪ مواجه شود.

هدف این اقدام مجازات هند به دلیل ادامه خرید انرژی از روسیه، به‌ویژه نفت خام، است. تاکنون دولت هند هیچ دستوری برای توقف واردات نفت خام روسیه صادر نکرده است. با این حال، پالایشگاه‌های هندی برای تحویل سپتامبر–اکتبر مناقصه‌های بیشتری برای نفت غیر روسی منتشر کرده‌اند.

صادرات کالایی هند به آمریکا ناچیز است، از جمله ۵۳ هزار بشکه در روز اجزای اختلاطی در سال ۲۰۲۴ یا برخی صادرات فصلی بنزین به سواحل غربی آمریکا. با این حال، واردات هند از کالاهای آمریکایی در ۲۰۲۴ به ۴۴.۳ میلیون تن رسید که رقم قابل توجهی است. برای مقایسه، چین – بزرگترین واردکننده دریابرد کالاهای آمریکایی – ۹۰ میلیون تن وارد کرد.


وابستگی هند به نفت خام آمریکا در میان کالاهای اصلی کمتر از سایرین است؛ سهم آن تنها ۳٪ از کل واردات نفت هند در سال گذشته بود ۱۵۰ هزار بشکه در روز. در ۲۰۲۵ این رقم به ۲۱۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته است، عمدتاً شامل نفت سبک شیرین مانند Midland.  این نفت می‌تواند با نفت‌های مشابه خاورمیانه مانند Murban  و Umm Lulu جایگزین شود. در مقابل، واردات نفت‌های ترش متوسط آمریکا مانند Mars  و Poseidon  از اوایل ۲۰۲۳ متوقف شد.

آمریکا تنها صادرکننده عمده اتان در جهان است و شرکت Reliance  هند تنها واردکننده بزرگ آن کشور ۶۳ هزار بشکه در روز در سال ۲۰۲۴واردات داشته است . جایگزینی اتان آمریکا تقریباً غیرممکن است و تغییر واحدهای کراکر به LPG  نیز در کوتاه‌مدت شدنی نیست. از سوی دیگر، تجارت LPG  میان هند و آمریکا در ۲۰۲۵ به رکورد ۱۵۹ هزار بشکه در روز رسید، اما در صورت تلافی هند می‌تواند تحت فشار قرار گیرد، زیرا عرضه LPG خاورمیانه نزدیک‌تر و سازگارتر با نیاز هند است.

هند

در هند مصرف کنندگان کم درامد LPG برای هر سیلندر 14.2 کیلوگرمی در سال مالی جاری که تا مارس ۲۰۲۶ ادامه دارد، یارانه‌ای به مبلغ ۳۰۰ روپیه دریافت خواهند کرد. اما طبق یک سند دولتی که در ۸ اوت منتشر شد، تعداد دفعات شارژ سیلندر کاهش یافته و از ۱۲ بار در سال گذشته به ۹ بار در سال کاهش یافته است.
افرادی که یارانه دریافت خواهند کرد، تحت پوشش برنامه اصلی دولت هند به نام (PMUY) هستند که با هدف کمک به مصرف‌کنندگان کم‌درآمد برای گذار به استفاده از LPG طراحی شده است.دولت هند دلیل کاهش تعداد شارژ سیلندرها را اعلام نکرده است. اما فعالان بازار کاهش امسال را ناشی از رسیدن رشد تقاضای LPG به مرحله اشباع دانسته‌اند.
دهلی نو میزان کلی یارانه LPG برای ذی‌نفعان PMUY را در سال مالی جاری به ۱۲۰ میلیارد روپیه معادل۱.۳۷ میلیارد دلار افزایش داده است. این رقم بالاتر از برآورد قبلی ۹۱ میلیارد روپیه است که در فوریه اعلام شد، اما کمتر از رقم ۱۲۷ میلیارد روپیه در سال مالی ۲۰۲۴-۲۵ است.

دولت هند همچنین ۳۰۰ میلیارد روپیه برای شرکت‌های بازاریابی نفت داخلی اختصاص داده است تا زیان ناشی از فروش سیلندرهای LPG خانگی به خانوارهای کم‌درآمد با قیمتی پایین‌تر از هزینه واقعی را جبران کند.اما این مبلغ کمتر از کل زیان‌های شرکت‌های IOC، BPCL و HPCL در سال مالی ۲۰۲۴-۲۵ است که حدود ۴۱۲.۷ میلیارد روپیه برآورد شده است.
طبق گفته تحلیلگران، افزایش ۵۰ روپیه‌ای قیمت سیلندرهای LPG خانگی در ماه آوریل و کاهش قیمت‌های قراردادی آرامکو عربستان در چند ماه اخیر به شرکت‌های بازاریابی نفت کمک کرده است تا زیان خود را در سال مالی جاری کاهش دهند.
تقاضای LPG هند در دوره ژانویه تا ژوئیه ۵ درصد نسبت به سال قبل رشد کرده و به ۱۸.۶ میلیون تن رسیده است . وزارت نفت پیش‌بینی می‌کند مصرف LPG هند در سال مالی ۲۰۲۵-۲۶ نسبت به سال قبل ۵ درصد رشد کرده و به ۳۳ میلیون تن برسد.