امنیت انر‍ژی نیازمند همکاری تولیدکنندگان و مصرف کنندگان است

شانا؛ رستم قاسمی در سیزدهمین اجلاس وزارتی مجمع بین المللی انرژی (IEF) گفت: برخی از کشورهای بزرگ که خود از عمده ترین مصرف کنندگان انرژی به شمار می روند متاسفانه به نفت به عنوان یکی از مولفه های اساسی در راهبردهای نظامی، امنیتی و سیاسی خود می نگرند و از آن به عنوان یک ابزار سیاسی بر ضد کشورهای تولیدکننده نفت استفاده می کنند.

وی افزود: بدون شک اعمال محدودیت های یکجانبه اقتصادی و با انگیزه های سیاسی تهدیدی است که تجارت آزاد و تداوم عرضه نفت در جهان را به مخاطره می اندازد و در نهایت همه گروه های ذینفع در بازار نفت اعم از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان از این رهگذر لطمه می بینند.

وزیر نفت در خصوص بازارهای انرژی، چگونگی کاهش نوسان آن و راهکارهای لازم برای ایجاد ثبات در بازار ابراز امیدواری کرد مباحثی که در این اجلاس مطرح می شود زمینه ثبات بیش از پیش بازار نفت را فراهم آورد و ادامه داد: تردیدی نیست که این گفتگوها و همکاری ها باید در جهت شناسایی نگرانی ها و تلاش برای رسیدن به سیاستی مشترک، تعهد به همکاری و تعامل سازنده برای برقراری امنیت انرژی در جهان باشد.

وی خاطرنشان کرد: امروز وقتی از کشورهای تولیدکننده و مصرف کننده و گفتمان آنها با یکدیگر صحب می شود، انتظار نیست که دیگر یک فاصله عمیق در بین نظر آنها وجود نداشته باشد. این گفتگوها باید درک ما از وابستگی متقابل را افزایش دهد و به فروریزی دیوارهای بی اعتمادی کمک کند و زمینه را برای شفاف تر کردن تصمیم سازی های ملی و همکاری های بین المللی فراهم آورد.

قاسمی خاطرنشان کرد: نخست باید ارزیابی شود که پس از گذشت بیش از دو دهه گفتگوها میان مصرف کنندگان و تولیدکنندگان آیا سیاست های انرژی کشورهای مصرف کننده در جهت حذف رویارویی با تولیدکنندگان به اهداف خود نزدیک شده است؟ آیا بی اطمینانی به سطح عرضه و تقاضای آینده نفت و یا نیازهای سرمایه گذاری تولیدکنندگان در همه بخش های بالادستی و پائین دستی و هزینه سنگین حفظ و یا افزایش ظرفیت تولید اضافی برطرف شده است؟ آیا فضای سیاسی و اقتصادی یک حانبه نگر بر بازار نفت و همچنین فشارهای مختلف بر تولیدکنندگان نظیر تحریم های سیاسی و اقتصادی از میان رفته است؟

وزیر نفت با بیان اینکه همکاری، فرآیندی دوطرفه است که با «شنیدن نظر دیگران»، «یافتن زمینه های همکاری مشترک» و «تبادلات سیاسی و اقتصادی» تحقق می یابد، ادامه داد: برای ایجاد یک بازار انرژی با ثبات و بدور از نوسانات شدید باید چند عامل بنیادی مانند وجود منابع کافی و ایجاد ظرفیت تولید قابل اتکاء، برنامه ریزی در جهت بهره برداری بلندمدت و مسئولانه از منابع انرژی، تقاضای قابل پیش بینی برای تولید کننده و امنیت عرضه برای مصرف کننده، قانونمند کردن فعالیت بورس بازارن در بورس های مهم و بین المللی نفت مد نظر باشد.

همچنین فراهم کردن امکان سرمایه گذاری در صنایع بالادستی و پائین دستی و دسترسی بدون موانع سیاسی به بازارهای سرمایه، تکنولوژی و تجهیزات مربوطه، حذف دخالت مصرف کنندگان در بازار با استفاده از ابزار ذخیره سازی ها و نظائر آن، تلاش در جهت ایجاد تعادل در بازار با تامین به موقع عرضه موردنیاز بازار و حذف دخالت در بخش تقاضا و عدم تحمیل مالیات های سنگین بر مصرف کنندگان نهایی هم مورد توجه قرار گیرد.

وی با بیان اینکه ما به عنوان دومین تولیدکننده اوپک معتقدیم موضوع تولید، انتقال و مصرف نفت و گاز با امنیت جهانی گره خورده است؛ تاکید کرد: به همین دلیل بر این باوریم که ادامه امنیت انرژی مستلزم همکاری بیشتر تولیدکنندگان و مصرف کنندگان، عملکرد کارامد بازار، جلوگیری از نوسان شدید قیمت و بالاخره ایجاد رابطه شفاف و باثبات بین طرف های ذینفع است.

قاسمی ادامه داد: تولیدکنندگان همواره به دلیل وقوف به منافع مشترک ملل خویش و نیز به دلیل دانستن ارتباط متقابل منافع اقتصادی تولیدکنندگان و مصرف کنندگان متعهد به تامین عرضه کافی و بموقع و خواهان دستیابی به ثبات بازار بوده و هستند. تولیدکنندگان همواره تعهد استوار خود را به تامین امنیت عرضه اعلام کرده اند. کشور ما در طول بیش از یک قرن سابقه تولید خود هیچگاه آغازکننده استفاده از نفت به عنوان یک ابزار سیاسی نبوده است.

*امنیت انرژی با دخالت در امور داخلی سایر کشورها حاصل نمی شود

وزیر نفت تصریح کرد: معتقدیم که امنیت انرژی با دخالت در امور داخلی سایر کشورها حاصل نمی شود بلکه بالعکس مهمترین اصل در ژئوپلتیک در حال تغییر انرژی جهان، آزادی جریان سرمایه، تکنولوژی و کالا در بازار است. از همین رو معتقدیم که متاسفانه تاکنون رویکرد تولیدکنندگان و مصرف کنندگان برای ایجاد فضای همکاری های سالم، غیرسیاسی کردن صنایع نفت و انرژی و از میان برداشتن تحریم ها، توفیقی در حد انتظارات تولیدکنندگان و مصرف کننندگان نداشته است و امیدواریم در ادامه هرچه بیشتر به اهداف متعالی همکاری ها نزدیک تر شویم.

قاسمی با اشاره به نقش بورس های نفتی در نوسان بازار و بی ثبانی قیمت های نفت تاکید کرد: مقررات حاکم بر بازارهای مالی و بورس های نفتی باید به گونه ای تنظیم شود که شفافیت و کنترل را به همراه داشته باشد که در کاهش نوسان موثر خواهد بود.

وی سرمایه گذاری برای توسعه ظرفیت بخش بالادستی ( اکتشاف و استخراج) و بخش پائین دستی (تولید محصولات نهایی) و حمل و نقل را برای جلوگیری از بی ثباتی بازار و کاهش نوسان، ضروری دانست و گفت: اما پیش شرط های لازم برای تداوم جریان سرمایه گذاری ها ایجاد صلح و ثبات سیاسی در مناطق و کشورهای تولیدکننده است، به علاوه بدون همکاری های مالی و فنی مصرف کنندگان، تولیدکنندگان نفت به تنهایی قادر به تامین نیازهای مربوطه نیستند.

وزیر نفت درخصوص تغییرات آب و هوایی به عنوان یکی از چالش های جدی و بلندمدت جامعه جهانی ادامه داد: انتظار این است که کشورهای صنعتی در مباحث زیست محیطی از برخوردهای تبعیض آمیز پرهیز کنند و انرژی های آلاینده به خصوص ذغال سنگ را مورد حمایت قرار ندهند. تولیدکنندگان به اصل مسئولیت های مشترک اما وظایف متمایز با مصرف کنندگان و همچنین اجرای کنوانسیون های مرتبط اعتقاد دارند مشروط بر اینکه سیاست ها و تدابیر مربوط به تغییرات آب و هوا و موضوع گازهای گلخانه ای متوازن و جامع باشد و تاثیر مقررات جدید بر کشورهای تولیدکننده که اقتصاد آنها وابستگی به درامدهای نفتی دارد، مد نظر قرار گیرد.

قاسمی ادامه داد: سیاست های انرژی به منظور افزایش بهره وری، جایگزینی و کاهش وابستگی به نفت با هدف تامین امنیت انرژی منحصر به کشورهای صنعتی نیست بلکه این سیاست ها حق مشروع تمام کشورها از جمله تولیدکنندگان است.

وی رسالت مهم گفتمان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان را افزایش درک متقابل و شناخت نیازهای طرفین و تلاش در جهت رفع آنها اعلام کرد و افزود: در عمل نیز محورهای اصلی و اساسی همکاری ها باید فراهم آوردن امکان یک پیوند منطقی بین ذخایر، سرمایه، فن آوری و دسترسی بدون موانع سیاسی، بازارهای جهانی، جهت تامین امنیت عرضه و تقاضای انرژی و تضمین توسعه پایدار جهان باشد و در صورت ایجاد چنین فرایندهایی، منافع مشترک هر دو گروه تولیدکننده و مصرف کننده حفظ خواهد شد و راه برای برقراری امنیت انرژی و کاهش نوسان بازار هموار می شود.

این اجلاس هفته گذشته در کویت برگزار شد./