جغرافیای در آستانه تغییری عظیم

جغرافیای در آستانه تغییری عظیم
ماه‌ها، تیترهای خبری اعلام می‌کردند که تولید انرژی ایالات متحده بالا رفته است: تولید نفت خام در مارس 2012 نزدیک 20 درصد بالاتر از میزان متوسط آن در سال 2008 بود و از 95/4 میلیون به 93/5 میلیون بشکه در روز افزایش یافت و پیش‌بینی می‌شود که سطوح تولید به میزانی برسد که از دهه‌ 1990 تا کنون دیده نشده است.‌
 

اکنون تولید گاز از سنگ‌های رسی ظرف ده سال گذشته از 2 درصد کل عرضه‌ گاز ایالات متحده به 37 درصد آن افزایش یافته است. در حالی که هنوز ایالات متحده بیش از 40 درصد نفت مورد نیاز خود را وارد می‌کند، باز هم برای نخستین بار پس از 1949 به صادرکننده‌ خالص محصولات نفتی در سال 2011 بدل شد و سازمان مدیریت اطلاعات انرژی این کشور اعلام کرده است که تا سال 2021 به صادرکننده‌ گاز طبیعی بدل خواهد شد. این پیشرفت ایالات متحده در تولید انرژی چه تاثیری بر ژئوپولیتیک انرژی خواهد گذاشت؟ مجله فارن پالیسی از برخی متخصصان رده ‌اول جهان سوال‌‌هایی درباره‌ عواقب تقاضای رو به افزایش چین و تنش‌های فزاینده با ایران و نیز رکورد تازه‌ انرژی در دستگاه مدیریتی اوباما و نیز قیمت‌های نفت پرسیده‌اند. حاصل این نظرسنجی علمی را در داده‌های گرافیکی این صفحه مشاهده می‌کنید. نظرات در برخی از سوال‌ها متفاوت است، اما همه بر سر یک چیز متفق القول هستند: جهان در آستانه‌ تغییری عظیم در نسبت‌های عمده‌ تولید انرژی در جهان است.


اهمیت این مساله برای مجله آمریکایی فارن‌ پالیسی مشخص است. آمریکا نه تنها بزر‌گ‌ترین مصرف‌کننده انرژی است که امیدوار است روزی بزرگ‌ترین تولیدکننده نیز بشود. این مساله نه تنها از آن جهت که تغییری اثرگذار در ژئوپولیتیک انرژی جهان است، بلکه از جهاتی دیگر نیز برای ما عبرت‌آموز است. آمریکا سعی می‌کند مصرف انرژی خود را کاهش دهد؛ با استفاده از انواع فناوری‌هایی که منجر به مصرف کمتر می‌شوند و همچنین پیش رفتن به سوی صرفه‌جویی در بخش‌هایی که ضرورتی برای مصرف بیشتر وجود ندارد. همچنین این کشور تمام تلاش خود را می‌کند تا به جهت منابع انرژی مستقل شود. باز هم این رشد فناوری است که موجب می‌شود، تولید نفت و گاز از مناطقی که تا به امروز نمی‌ارزید، چنان ارزان شود که پس از این به صرفه باشد.


ما در این میانه چه می‌توانیم بیاموزیم؟ ایران نقشی اساسی در جغرافیای سیاسی انرژی جهان دارد. متخصصان آمریکایی معترفند که تحریم‌ ایران بر اوضاع انرژی جهان اثری جدی داشته است. ما باید این واقعیت را پاس بداریم و به دنبال اثرگذاری فعال‌تری در این حوزه باشیم و البته با افزایش توان تولید، سطح اثرگذاریمان را گسترش دهیم. همچنین پیش از آنکه فرصت از کف برود، باید فکری به حال منابع گازی و تولید بهینه از آنها کنیم. برای مصرف داخلی نیز علاوه بر سیاست درست تنظیم قیمت‌ها، فکری به حال توسعه فناوری‌های با مصرف کمتر انرژی کنیم. جهان در حال تغییر است؛ در زمانه تغییر باید چشم‌ها را تیز کرد و اسب‌ها را تازاند.


۲۲ مرداد ۱۳۹۱ ۰۱:۱۷
تعداد بازدید : ۹۸۳