وزیر خارجه بریتانیا، گفته است که اگر ایران نفتکش توقیف شده ای که با پرچم بریتانیا حرکت می کند را آزاد نکند، با «عواقب جدی» روبرو خواهد شد.
پیشتر سپاه پاسداران اعلام کرد که یک نفتکش بریتانیایی به نام «استینا ایمپرو» را «به‌علت رعایت نکردن قوانین و مقررات بین‌المللی دریایی» در تنگه هرمز توقیف کرده است.
جرمی هانت گفت که این کشتی تحت محاصره چهار قایق و یک هلی کوپتر درآمد.
کمیته اضطراری دولت بریتانیا، کبرا، برای دومین بار در روز جمعه برای بحث درباره این تحولات تشکیل جلسه داده است. وزارتخانه‌های خارجه و دفاع بریتانیا اعلام کرده‌اند که در پی «اطلاعات فوری» درباره نفتکش توقیف‌شده هستند.
هانت گفت: «ما کاملا واضح می گوییم که اگر این وضعیت فورا حل نشود، پیامدهای جدی خواهد داشت».
«ما به گزینه های نظامی نگاه نمی کنیم، بلکه در حال بررسی راهی دیپلماتیک برای حل این موضوع هستیم هرچند خیلی روشن می گوییم که باید حل شود.»
همزمان برخی گزارش‌ها حاکی از آن بود که یک نفتکش دوم هم در خلیج فارس به سوی بندر لنگه ایران تغییر مسیر داد اما تصور می شود اکنون درحال ادامه دادن به مسیر از پیش تعیین شده باشد. کشتی «مصدر» تحت مالکیت بریتانیا است اما با پرچم لیبریا حرکت می کند.
شرکتی که مصدر را مدیریت می کند گفت که این کشتی اکنون آزاد است به راهش ادامه دهد که بعد از ورود گاردهای مسلح در حدود ساعت ۱۷:۳۰ گرینویچ به کشتی در روز جمعه است.
«شرکت کشتیرانی نوربالک یو کی» در گلاسکو که مصدر تحت مدیریت آن است گفت که ارتباط با این کشتی دوباره برقرار شده و خدمه آن «ایمن و سالم هستند.»
هانت گفت: «خدمه این نفتکش ها متشکل از طیفی از ملیت های مختلف هستند، اما درک ما این است که هیچ شهروند بریتانیایی سرنشین این کشتی ها نیست.»
«سفیر ما در تهران برای حل مشکل با وزارت امور خارجه ایران در تماس است و ما در همکاری نزدیک با شرکای بین المللی خود هستیم.»
او اضافه کرد: «این توقیف غیرقابل قبول است. حفظ آزادی کشتیرانی و تردد ایمن و آزاد کشتی ها در منطقه اهمیت اساسی دارد.»
توقیف نفتکش بریتانیایی حدود دو هفته پس از آن انجام می‌شود که نیروی دریایی بریتانیا یک نفتکش ایرانی را در تنگه جبل‌الطارق توقیف کرد. ایران توقیف «گریس ١» را «راهزنی دریایی» خواند و گفت این اقدام بی پاسخ نخواهد ماند.
روز جمعه دادگاهی حکم داد که توقیف این نفتکش ایرانی یک ماه دیگر تمدید شود.
استینا ایمپرو دومین نفتکشی است که سپاه در روزهای اخیر توقیف آن را اعلام کرده است.
آمریکا توقیف نفتکش بریتانیایی را به عنوان خشونت و تشدید تنش محکوم کرده و گفته برای «دفاع در برابر اقدامات خصمانه ایران» با متحدان آمریکا همکاری می‌کند.
دونالد ترامپ گفته با رهبران بریتانیایی در این باره صحبت می‌کند و افزود ایران «چیزی جز دردسر نیست.»
ترامپ در عین حال گفته آمریکا از نظر انرژی خودکفا شده و نفتکش‌های معدودی در منطقه دارد.
نفتکش استینا ایمپرو تحت پرچم بریتانیا است و از بندر فجیره امارات متحده عربی به مقصد الجبیل در عربستان سعودی می‌رفته است.
تجهیزات ردیابی این نفتکش از عصر جمعه خاموش شده است.
اطلاعات کشتیرانی جهانی حاکی از آن است که این نفتکش آخرین بار در نزدیکی جزیره‌های قشم و لارک ردیابی شده است.
شرکتهای استینا بالک و نورترن مارین، صاحب و مدیر کشتی استینا ایمپرو هم در بیانیه‌ای توقیف این نفتکش از سوی ایران را تایید کرده‌اند.
این بیانیه می‌گوید حدود ساعت چهار بعد از ظهر ۱۹ ژوئیه به وقت بریتانیا، چند شناور کوچک و یک هلیکوپتر، به کشتی استینا ایمپرو نزدیک شدند که در حال عبور از تنگه هرمز و در آبهای بین‌المللی بود.
این شرکتها می‌گویند که در حال حاضر قادر به تماس با کشتی که آخرین بار در حال حرکت به سمت شمال به سوی ایران بوده، نیستند.
بنا بر این بیانیه کشتی استینا ایمپرو ۲۳ خدمه دارد.
سپاه می‌گوید نفتکش بریتانیایی را «برای سیر مراحل قانونی و بررسی‌های لازم» به سازمان بنادر و کشتیرانی تحویل داده است. گفته شده سازمان بنادر و کشتیرانی استان هرمزگان درخواست توقیف نفتکش را داده بود.
سپاه روشن نکرده که از نظرش این نفتکش چه قوانین و مقرراتی را نقض کرده است.
خبرگزاری‌های فارس و مهر به نقل از یک «مقام مطلع» نوشته‌اند که نفتکش توقیف‌شده دستگاه موقعیت‌یاب خود را خاموش کرده بوده و «به جای حرکت در مسیر ورودی خلیج فارس در تنگه هرمز، از مسیر خروجی در جنوب در حال ورود بود که احتمال ایجاد حادثه و تصادف با کشتی‌ها را بالا می‌برد.»
روز پنجشنبه و هنگام اعلام توقیف نفتکش ریاح، سپاه گفت این نفتکش را به دلیل «قاچاق سوخت» و با حکم قضایی توقیف کرده است.
واکنش ها
تام واتسون نائب رهبر حزب کارگر در توییتی تحولات امروز را «یک نگرانی واقعی» خواند و افزود که «هر حرکتی برای توقیف یک کشتی بریتانیایی باعث تشدید جدی و زیانبار تنش در شرایطی است که نیازمند رفع تنش است.»
سر ریچارد دالتون، سفیر سابق بریتانیا در تهران، به بی بی سی گفت که ایران «سعی دارد در دل صاحبان و کارگزاران نفتکش ها وحشت بیاندازد».
یک سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید گفت این دومین بار ظرف کمی بیش از یک هفته است که بریتانیا «هدف خشونت تنش زای» ایران قرار می گیرد.
او افزود: «آمریکا به همکاری با متحدان و شرکایش برای دفاع از امنیت و منافع علیه رفتار بدخواهانه ایران ادامه خواهد داد.»
آمریکا قبلا ایران را مسئول حمله به شش نفتکش در ماه های مه و ژوئن در نزدیکی تنگه هرمز شناخته است، اتهامی که ایران رد می کند.
بیانیه سنتکام
همزمان فرماندهی مرکزی آمریکا می گوید در قالب تلاشی چندملیتی قصد افزایش عملیات تجسسی و امنیتی در آبراه های حساس خلیج فارس را دارد تا در پرتو رویدادهای اخیر از آزادی کشتیرانی اطمینان حاصل کند.
این مرکز فرماندهی پیشتر در بیانیه ای نوشته بود که وزیر دفاع آمریکا به دعوت و در همکاری با عربستان سعودی، دستور جابجایی نیرو و منابع به عربستان را داده است.
در بیانیه تازه سنتکام آمده است: «هدف عملیات سنتینل تشویق ثبات دریایی، اطمینان از تردد امن، و کاهش تنش در آب های خلیج عربی، تنگه هرمز، تنگه باب المندب و خلیج عمان است».
براساس این بیانیه سنتینل چارچوبی است که به کشورها امکان می دهد کشتی های خود را اسکورت کنند و همزمان از همکاری سایر کشورهای مشارکت کننده در زمینه هوشیاری دریانوردی و بهبود تجسس بهره ببرند.
در این بیانیه آمده است: «درحالی که ایالات متحده به حمایت از این ابتکار عمل متعهد شده، موفقیت آن نیازمند خدمات و هدایت شرکای منطقه ای و بین المللی است.»
روز چهارشنبه گزارش شده بود که آمریکا درحال اعزام حدودا ۵۰۰ سرباز به عربستان سعودی است.
این تازه ترین بخش از اعزام گسترده تر نیروهای آمریکایی به منطقه طی دو ماه اخیر همزمان با بالا گرفتن تنش با ایران است.