📝 محسن دلاویز/مشاور وزیر نفت و مدیرعامل پیشین شرکت نفت خزر و شرکت بهینه سازی مصرف سوخت
🔻 سالها پیش عبارتی با مضمون "خام فروشی نکنیم" به منظور هشدار درباره خام فروشی نفت مطرح می شد که اگرچه هشداری دلسوزانه از طرف کسانی بوده که قطعا دلشان به عشق این کشور می تپد و خواستار رشد و توسعه اقتصادی همه جانبه کشور هستند، اما با توجه به تحولات جدید، شاید بهتر باشد مضمون این سخن را به "خام فروشی کنیم" تغییر دهیم!
🔻 تحولات دنیا منتظر هیچکس نمی ماند و تا چشم بر هم بزنیم انرژی های تجدیدپذیر بیش از هر زمان دیگری، دنیا را به تسخیر خود در خواهند آورد. در سالهای آینده، به مرور زمان انرژی های نو جایگزین انرژی های فسیلی می شوند و کشورهایی که از این منابع انرژی برخوردارند شاهد کم ارزش شدن منابع خود خواهند بود. به همین دلیل ضروری است ما به عنوان یکی از کشورهای برخوردار از منابع غنی انرژی و دارای دومین ذخایر غنی گاز و سومین ذخایر غنی نفت جهان، با برنامه ریزی دقیق و مدون، حداکثر بهره مندی را از منابع غنی زیرزمینی و فسیلی خود به عمل آوریم. چراکه باقی ماندن ذخایر در زیر زمین، موجب افزایش ارزش آن نمی شود بلکه گذر زمان، ارزش آن را کاهش خواهد داد و لازم است با سرعت بخشیدن به استخراج آن و تبدیل این منابع خدادادی به ثروت و ارزش افزوده، صاحبان واقعی این ثروت یعنی مردم را از آن بهره مند سازیم.
🔻 تحولات اخیر در جهان بویژه بحران اوکراین، نشان داد زیر پوست دنیا، همچنان موضوع انرژی، موضوعی مهم و تاثیرگذار در شکل دهی به معادلات سیاسی و اقتصادی جهان است. این بحران با ابعاد گسترده خود، مجال مساعدی برای بازگشت نفت و گاز به اوج قیمتی ایجاد کرد و کشورهای برخوردار از منابع نفت و گاز می توانند از این فرصت بهره مند شوند. کشور ما نیز به عنوان کشوری غنی از ذخایر نفت و گاز می تواند در صورت لغو تحریمها، با بازگشت به بازار جهانی نفت، از این موقعیت مساعد استفاده کند.
🔻بهره‌گیری از فرصت طلایی کنونی برای بازگشت به بازار نفت و افزایش درامدهای ارزی کشور، منوط به بهره گیری از دیپلماسی انرژی خردگرا و استفاده از تمام پتانسیل ها برای ایجاد وحدت و همکاری ثمربخش به منظور استفاده از این موقعیت مناسب برای توسعه سرمایه گذاری در حوزه بالادست و افزایش تولید نفت و گاز از یک سو و افزایش صادرات نفت و گاز از سوی دیگر است. البته در حوزه گاز، بهینه سازی مصرف و فرهنگ سازی در این حوزه با یک عزم کلان و فراسازمانی، یک اصل ضروری است که عدم توجه ساختاری به این موضوع، کشور را در حوزه مصرف با چالش مواجه ساخته است. درحالیکه بهینه سازی مصرف انرژی، نیازمند عزم همگانی کلیه سازمانهای دخیل است، بنابراین به موازات توسعه سرمایه گذاری و افزایش تولید، باید برای بهینه سازی مصرف نیز تلاش کرد.
🔻رهاورد این دو، افزایش تولید و صادرات و به تبع آن افزایش درآمدزایی با هدف تبدیل کردن منابع زیرزمینی به ثروت ماندگار روی زمین برای نسلهای آینده است چراکه ماندن این ثروت در زیرِ زمین، عملا به معنای کاهش ارزش ذاتی آن در جهانی است که با سرعت به سمت استفاده از انرژی های تجدیدپذیر حرکت میکند. فرصتها در گذرند؛ فرصتها را برای تبدیل منابع غنی انرژی کشور به سرمایه ماندگار و دارای ارزش افزوده، زودتر دریابیم، پیش از آنکه دیر شود.