رشد ٢٢ درصدی تولید میعانات گازی کشور

پیمانکاران ایرانی توانستند در طول ١٨ ماه، آن هم در شرایطی که تحریمها علیه صنعت نفت همچنان پابرجا و صنعت نفت هم با محدودیت منابع مالی روبرو بود؛ عظیم ترین پروژه تاریخ صنعت ایران را به سرانجام برساندند.

نهایی شدن قرارداد در تیرماه ١٣٨٤

اعمال تغییرات قابل توجه در شرح کار پروژه (تاسیسات خشکی و دریا) در سالهای ابتدایی اجرای کار که مورد درخواست کارفرما بود‌ه‌اند، اثرهای منفی ناشی از اعمال تحریمها به لحاظ تحویل کالای سفارش شده، تشدید محدودیتهای مالی و مشکلات نقل و انتقال بانکی از دلایل اصلی طولانی شدن زمان‌بندی پروژه نسبت به موعد قراردادی ٨٦ ماهه است.

استخراج روزانه ٣ میلیارد فوت مکعب گاز 

میعانات گازی جدا شده در پالایشگاه پس از تثبیت بوسیله خط لوله زیر دریایی ٣٠ اینچ به طول پنج کیلومتر به گوی شناور مخصوص بارگیری کشتیهای بزرگ (SPM) منتقل و از آنجا صادر می‌شوند.

فعالیتهای انجام شده در ١٨ ماه اخیر

با توجه به اهمیت برداشت هرچه سریعتر از میدان مشترک گازی پارس جنوبی، بیژن زنگنه، وزیر نفت از همان ابتدای آغاز کار دولت یازدهم با بازدید از منطقه پارس جنوبی، فاز ١٢ را از جمله طرحهای دارای اولویت وزارت نفت که باید تا سال ١٣٩٣ به بهره‌برداری برسد تعیین کرد؛ بر همین اساس جلسه‌های فراوانی میان تیم کارفرما و پیمانکار برای بررسی مشکلات این پروژه عظیم که قرارداد آن در سال ١٣٨٤ امضا شده بود؛ برگزار شد.

با توجه به این‌که بخشی از کار در هشت سال اخیر انجام شده بود، با این حال پروژه در وضعی نبود که بتوان بر روی تولید آن حساب کرد. با این حال با تزریق منابع و اعمال مدیریت پروژه از سوی کارفرما، پیمانکار و سازندگان؛ پیمانکاران ایرانی توانستند به رکوردهای بزرگی در این مدت دست یابند به نحوی که به گفته برخی ناظران این اقدام آنها با توجه به تحریمها؛ معجزه بود. مدت زمان بازگشت سرمایه نیز ٦ ساله از آغاز تولید اولیه در نظر گرفته شده است. 

پیشرفت فیزیکی فاز ١٢ تا دهم مردادماه ٩٢ برابر با ٩٠,٦ درصد بود، در حالی که میزان تعهدهای مالی پروژه براساس صورت وضعهای پیشرفت کار دریافت شده از پیمانکاران تا آن تاریخ حدود ٨٠ درصد بود.

مهمترین اقدامهایی که از مردادماه ٩٢ تاکنون انجام شده است؛ شامل حفاری و تکمیل ١٢ حلقه چاه در محل سکوهای A، B و C، تکمیل عملیات پیش راه‌اندازی و راه‌اندازی سکوی SPD١٢A، آغاز بهره‌برداری و آغاز انتقال گاز ترش از سکوی SPD١٢A به پالایشگاه خشکی، تکمیل ساخت و نصب عرشه‌های SPD١٢B و SPD١٢C در سایت خرمشهر، حمل و نصب عرشه‌ها، پیش راه‌اندازی و راه‌اندازی آنها، آغاز بهره‌برداری و آغاز انتقال گاز ترش از سکوهای SPD١٢B و SPD١٢C به پالایشگاه خشکی و انجام فعالیتهای تکمیلی خطوط لوله دریایی نظیر تخلیه آب، خشک سازی و تزریق گاز بی اثر، است. 

نخستین واحد تولید گوگرد دانه بندی شده در همین ایام راه ادازی شد، در مدت یاد شده عملیات پیش راه‌اندازی و راه‌اندازی چهار مخزن بزرگ ذخیره میعانات گازی، عملیات پیش راه‌اندازی و راه‌اندازی سه ردیف واحدهای دریافت گاز، عملیات ساخت، نصب و پیش راه‌اندازی و راه‌اندازی ٦ ردیف دیگ بخار پالایشگاه تکمیل شده است.

تولید اولیه از پروژه (٥٠٠ میلیون فوت مکعب گاز شیرین در روز) در ٢٠ فروردین ١٣٩٣ محقق شد. 

محصولات فاز ١٢ 

- میعانات گازی به میزان ١٢٠,٠٠٠ بشکه در روز برای صادرات

- گوگرد به میزان ٧٥٠ تن در روز برای صادرات

تولید ١٠ درصد از گاز مصرفی کشور در فاز ١٢

در پالایشگاه خشکی نیز ٦ ردیف شیرین سازی پردازش گاز در حال تولید هستند. همچنین هم اینک واحد بازیابی گوگرد در حال فعالیت است. 

فاز ١٢ پارس جنوبی با تولید و تزریق روزانه حدود ٧٣ میلیون متر مکعب گازشیرین به شبکه سراسری سهم بسزایی در تامین سوخت زمستانی کشور و چیره شدن بر بحرانهای ناشی از افزایش مصرف در فصل سرما داشته است. به این ترتیب فاز ١٢ پارس جنوبی به تنهایی ١٠ درصد تولید گاز مصرفی کشور را به عهده دارد.

ارزش محصولهای تولید شده در  این فاز ماهانه بالغ بر ٣٢٧ میلیون دلار است. همچنین تولید گاز شیرین فاز ١٢ حدود ٦ میلیون تن و میزان میعانات گازی تولیدی نیز بیش از هشت میلیون و ٨٠٠ هزار بشکه است که تاکنون ١١,٣ میلیون بشکه از این میعانات گازی صادرشده است.

سهم ٦٦ درصدی ساخت داخل در فاز ١٢

فعالیتهای انجام شده در بخش خشکی عبارت است از ایجاد و راه‌اندازی مجتمع فرآوری گاز، تأسیسات فرآورش میعانات گازی، واحدهای یوتیلیتی و واحدهای غیرصنعتی که از طریق چهار قرارداد اصلی EPC اجرا شده‌اند.

در این پروژه که در زمان اوج فعالیتها بیش از ١٦ هزار نفر در آن مشغول به کار بوده اند، بیش از ١٤٣ میلیون نفر/ساعت کار انجام شده و پتروپارس توانسته با کار بدون حادثه منجر به فوت تا میزان ٦٤ میلیون نفر/ساعت رکوردی را به نام خود ثبت کند. آمار پروژه‌های مشابه قبلی اجرا شده در پارس جنوبی کمتر از ٣٢ میلیون نفر/ساعت بوده است.

بیش از ٢٠ تجهیز اصلی پروژه که بواسطه تحریمها توسط سازندگان اروپایی تحویل نشد، مجددا با حفظ کیفیت سفارش و تحویل شد. پتروپارس به پشتوانه توان متخصصین داخلی و در غیاب یا تعلل برخی سازندگان خارجی برای ارائه خدمات دوران راه‌اندازی به بهانه تحریمها، راه‌اندازی پالایشگاه را بصورت ایمن و کارآمد به انجام رساند.

مشخصات پروژه: 

- نصب بیش از ٦١,٥ تن سازه فلزی در پالایشگاه خشکی.

- انجام بیش از ٧ میلیون متر  (بیش از ٧ هزار کیلومتر) کابل کشی درون پالایشگاه.

- بیش از ٤٥٠ کیلومتر لوله‌گذاری زیردریایی (٤٥٠ کیلومتر لوله گذاری ٣٢ اینچ و ٤٥٠ کیلومتر لوله گذاری ٤,٥ اینچ).

- بهره‌گیری از بیش از ٥٦٠ سازنده داخلی و خارجی در ساخت تجهیزات پروژه.

- اشتغال نزدیک به ١٧,٠٠٠ نفر بصورت مستقیم در نقطه اوج فعالیتها (ژانویه ٢٠١٣).

- دستیابی به نرخ ٦٦ درصد  ساخت داخل در پروژه.

- استخراج و شیرین سازی ٣٠٠٠ میلیون فوت مکعب گاز ترش در روز. 

- تولید و تزریق بیش از ٢٨٥٠ میلیون فوت مکعب (٨١ میلیون متر مکعب) گاز شیرین به خط لوله سراسری. 

 - تولید ١٢٠ هزار بشکه میعانات گازی در روز.

- تولید بیش از ٣٤ میلیون بشکه میعانات گازی در سال.

- بیش از ٢٢ درصد افزایش در میزان تولید میعانات گازی کشور (به نسبت ارقام سال ١٣٩١).

مشخصات مالی

- صرف بیش از ٩ میلیارد دلار برای اجرای پروژه.

- بیش از ١٧,٥ میلیون دلار  درآمد روزانه (با فرض قیمت ٦٠ دلار برای هر بشکه میعانات گازی).

- بیش از ٦ میلیارد دلار درآمد سالانه (با فرض قیمت ٦٠ دلار برای هر بشکه میعانات گازی).

- افزایش ١,٨ درصد  تولید ناخالص داخلی (براساس سال ١٣٩٢ و نفت ٦٠ دلار). 

رکوردها

- ساخت کمپهای مسکونی کارگری و مدیریتی با ظرفیت بیش از ١٨,٠٠٠ نفر.

- ثبت رکورد بی نظیر ٦٤,٧ میلیون نفر ساعت کار بدون حادثه.

- ثبت رکورد زمانی ٥,٢ روز برای حفاری مقطع ٢٤ اینچ در چاه SPD١٢C-٠١.

- ثبت رکورد طولانی ترین لوله‌گذاری در مقطع ١٢⅟٤ اینچ به طول ٤,١٤٦ و با زاویه ٦٠ درجه.

پالایشگاه خشکی این فاز نیز در زمینی به مساحت ٢٢٠ هکتار در منطقه تمبک (٦٥ کیلومتری غرب عسلویه) و تأسیسات فراساحل آن در فاصله حدود ١٤٥ کیلومتری نوار ساحل قرار دارد.