عرضه محصولات پتروشیمی در بورس با ارز آزاد، آخرین مصوبه شورای رقابت در صنعت پتروشیمی است. این مصوبه که هم اکنون در حال اجرا است رضایت بالادستی پتروشیمی را موجب شده، زیرا این بخش بیش از گذشته سود می برد.
سیدحمید حسینی از فعالان قدیمی صنعت پتروشیمی که هم اکنون عضو هیأت مدیره اتــحـادیـه صادرکنندگان فرآورده های نفتی است، با حمایت از مصوبه شورای رقابت مبنی بر عرضه محصولات پتروشیمی با ارز آزاد به «فرصت امروز» می گوید: بالادستی پتروشیمی تمایل داشت محصولات خود را با ارز آزاد صادر کند، از این رو شورای رقابت برای حل مشکلات حاصل از کمبود خوراک مورد نیاز پایین دستی، تصمیم گرفت تا تمامی محصولات پتروشیمی با ارز آزاد در بورس عرضه شود، اگرچه این تصمیم موجب اعتراض بخش هایی از پایین دستی پتروشیمی شده است.
وی می افزاید: شورای رقابت برای حل مشکلات عرضه محصولات پتروشیمی در بورس جلسات متعددی با تشکل های خصوصی این صنعت برگزار کرد، اما این نشست ها خروجی نداشت. با توجه به شرایط موجود این شورا ناچار شد تصمیم برای حل بحران های موجود اتخاذ کند که خروجی آن عرضه محصولات با ارز آزاد در بورس بود تا پتروشیمی ها برای تأمین نیاز داخل بهانه ای نداشته باشند، زیرا در صورت صادرات علاوه بر معافیت از مالیات، سود بیشتری نیز عاید آنها می شد.
حسینی بر این باور است که مصوبه اخیر شورای رقابت موجب خواهد شد سود بالادستی پتروشیمی بیش از گذشته باشد و در این میان برخی از واحدهای پایین دستی متضرر شوند، اما این تصمیم نیاز صنعت پایین دستی را تأمین خواهد کرد و می تواند رانتی را که در کشور از محل عرضه محصولات با ارز مبادله ای ایجاد شده بود از بین ببرد و منجر به شفافیت بورس شود.
اما شورای رقابت برای حل مشکلات باقی مانده در صنعت پتروشیمی برنامه دیگری نیز دارد. بر این اساس قرار است در کمیته چهار نفره ای قیمت پایه محصولات پتروشیمی براساس قانون و بازار تعیین شود و بورس نیز وظیفه کنترلی خودرا به خوبی ایفا کند. در این کمیته نماینده بالادستی و پایین دستی پتروشیمی حضور دارند. حسینی درباره تأثیر تعیین قیمت محصولات پتروشیمی در کمیته چهار نفره در شورای رقابت نیز می گوید: این امکان وجود دارد که پس از تعیین قیمت پایه محصولات برای عرضه در بورس بالادستی پتروشیمی نسبت به خروجی کار رضایتی نداشته باشد، اما در فضای موجود این بخش سود بیشتری نسبت به پایین دستی می برد و فعالان پایین دستی ادعا می کنند که سودشان کمتر شده است.
بورس کالا به منظور عرضه محصولات پتروشیمی از سال 86 ایجاد و در این مدت به خصوص در دو سال گذشته عرضه یا عدم عرضه محصولات در بورس با اما و اگرهای متعددی مواجه شده است. خداداد غریب پور، مدیرعامل پتروشیمی شازند اراک در این باره به «فرصت امروز» می گوید: بورس بهترین مکان برای عرضه محصولات است. هم اکنون تمامی محصولات شازند اراک در بورس با ارز آزاد عرضه می شود. این تصمیم شورای رقابت موجب می شود که پتروشیمی های مایع نیز مانند پتروشیمی های با خوراک گاز از سود برخوردار شوند.
وی با بیان اینکه باید یکسان سازی ارز در صنعت پتروشیمی هرچه سریع تر اجرایی شود، می افزاید: قانون باید اصلاح شود تا صنایعی که از عدم یکسان سازی ارز متضرر می شوند، آسیب کمتری ببینند. یکسان سازی نرخ ارز پیچیده است و جزو سیاست کلان اقتصادی دولت محسوب می شود، اما باید اجرایی شود، زیرا در این سیاست فواید زیادی وجود دارد.
از دید این فعال پتروشیمی، تصمیم شورای رقابت شاید بر برخی از واحدها تأثیر منفی داشته باشد، اما باید بررسی های لازم صورت گیرد تا راهکار مناسبی استخراج شود و تمامی صنایع از تصمیمات حاصله کمترین ضرر را ببرند.
اما غلامرضا جوکار، مدیرعامل پتروشیمی مروارید نیز درباره تصمیم شورای رقابت به «فرصت امروز» می گوید: نه تنها ارز آزاد برای عرضه محصولات پتروشیمی در بورس باشد، بلکه بایدتمامی فعالیت های پتروشیمی در تمامی بخش ها با این نرخ محاسبه شود.
وی با بیان اینکه عده ای از ارز مبادله ای سودهای کلان به جیب می زنند، می افزاید: یک مدیر موفق زمانی می تواند توانمندی خود را به اثبات برساند که شرایط برای فعالیت یکسان باشد. وجود ارز مبادله ای در کنار ارز آزاد، شرایط را برای رانت خواری عده ای فراهم می سازد. با تصمیم گرفته شده پایین دستی پتروشیمی خوراک مورد نیاز را به راحتی تأمین خواهد کرد. مهم تر اینکه بازار سیاهی که وجود دارد از بین خواهد رفت و محصول مورد نیاز بدون واسطه در اختیار این بخش قرار خواهد گرفت.