اگر بایدن فقط یک دلیل حرف خود درباره «منفور» بودن دولت سعودی را پس گرفت و به عربستان رفت، آن یک دلیل، معضل نفت بود. تورم در امریکا با رسیدن به ۹/۱ درصد، سقف چهل‌ساله را شکسته و آن‌طور که جو بایدن و بقیه مقام‌های امریکایی می‌گویند، نصف این تورم، بر اثر گران شدن انرژی و حامل‌های آن است. با این حال، دیروز در حالی که جو بایدن هنوز ریاض را به مقصد امریکا ترک نکرده بود، مشخص شد که چالش نفت بین دو طرف حل نشده است
اگر بایدن فقط به یک دلیل حرف خود درباره «منفور» بودن دولت سعودی را پس گرفت و به عربستان رفت، آن یک دلیل، معضل نفت بود. تورم در امریکا با رسیدن به ۱/۹ درصد، سقف چهل‌ساله را شکسته و آن‌طور که جو بایدن و بقیه مقام‌های امریکایی می‌گویند، نصف این تورم، بر اثر گران شدن انرژی و حامل‌های آن است. با این حال، دیروز در حالی که جو بایدن هنوز ریاض را به مقصد امریکا ترک نکرده بود، مشخص شد که چالش نفت بین دو طرف حل نشده است. «عادل الجبیر» وزیر مشاور در امور خارجه عربستان با صریح‌ترین لهجه ممکن گفت: «هیچ توافقی در مورد نفت صورت نگرفته و کشور‌های عربستان و اوپک بر اساس بازار تصمیم خواهند گرفت نه «هیجان» یا «سیاست».
کاخ سفید مدعی است ریاض پذیرفته تولید نفت خود را در ماه‌های ژوئیه و اوت ۵۰ درصد افزایش دهد؛ چیزی که نه در متن بیانیه مشترک ریاض و واشنگتن نشانه‌ای از آن دیده می‌شود و نه سعودی‌ها توافق بر سر آن را تأیید می‌کنند. در متن بیانیه مشترک ریاض و امریکا صرفاً آمده است: «دو طرف بر اهمیت همکاری استراتژیک اقتصادی و سرمایه‌گذاری به ویژه با توجه به بحران کنونی اوکراین و پیامد‌های آن و همچنین تعهد خود به برقراری ثبات در بازار‌های جهانی انرژی تأکید کردند. بایدن تعهد عربستان به حمایت از برقراری تعادل در بازار‌های جهانی نفت به منظور دستیابی به رشد اقتصادی پایدار را ستود. دو طرف توافق کردند که به طور منظم درباره بازار‌های جهانی انرژی در کوتاه‌مدت و بلندمدت مشورت کنند.»کاخ سفید ساعاتی بعد از صدور این بیانیه مشترک، با صدور یک بیانیه توضیحی اعلام کرد: «عربستان سعودی متعهد به حمایت از تعادل بازار جهانی نفت برای رشد اقتصادی پایدار است. ایالات متحده از افزایش سطح تولید ۵۰ درصد بالاتر از آنچه برای ماه‌های ژوئیه و اوت برنامه‌ریزی شده بود، استقبال کرده است. این گام‌ها و گام‌های بعدی که در هفته‌های آینده پیش‌بینی می‌کنیم، به‌طور قابل‌توجهی به ثبات بازار‌ها کمک کرده و می‌کند.» با این وجود، «عادل الجبیر» گفت: «هیچ توافقی در مورد نفت صورت نگرفته و کشور‌های عربستان و اوپک بر اساس بازار تصمیم خواهند گرفت نه «هیجان» یا «سیاست».
پیش از این، هم بایدن و هم جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی او، در اظهاراتی سعی کرده بودند انتظارات از توافق نفتی را کاهش دهند. بایدن روز جمعه پس از دیدار با ملک سلمان، پادشاه عربستان و پسرش، محمد بن‌سلمان، در جمع خبرنگاران اذعان کرد که پیشرفت کمی برای دستیابی به توافق نفتی حاصل شده و گفت: «من تمام تلاشم را برای افزایش عرضه نفت برای امریکا انجام می‌دهم که انتظار دارم این اتفاق هم بیفتد، از سوی دیگر سعودی‌ها نیز در این فوریت شریک هستند و بر اساس بحث‌های امروز ما، انتظار دارم در هفته‌های آینده شاهد گام‌های بیشتری باشیم.» «جیک سالیوان» هم گفته بود: «انتظار افزایش تولید نفت بعد از سفر جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا به عربستان سعودی را ندارد.»اختلاف نظر در مورد افزایش تولید نفت عربستان در حالی ادامه یافته که اکثر رسانه‌ها، توافق برای افزایش عرضه انرژی را، مهم‌ترین دستور کار بایدن در سفر به عربستان خوانده‌اند. تلویزیون ماهواره‌ای شن‌ژن سفر بایدن به عربستان سعودی را «گدایی نفت» توصیف کرده و روزنامه نظامی «نشنال دیفنس ژورنال» بایدن را به دلیل «پا گذاشتن بر غرور خود و رفتن به خاورمیانه برای درخواست نفت» در بحبوحه افزایش قیمت‌های انرژی مورد تمسخر قرار داد.
تداوم مناقشه خاشقجی
علاوه بر نفت، چالش دو طرف در مورد قتل جمال خاشقجی هم ادامه یافت. جو بایدن بعد از ملاقات با محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی به خبرنگاران گفت که در ابتدای دیدارش با ولیعهد عربستان قتل «جمال خاشقجی»، روزنامه نگار سعودی را مطرح کرده است. بایدن گفت: «آنچه برای خاشقجی رخ داد وحشتناک بود. من به صراحت اعلام کردم که اگر چنین اتفاقی دوباره رخ دهد، آن‌ها با واکنش و موارد دیگر مواجه خواهند شد.»
بایدن یک روز پیش از ورود به عربستان هم در جمع خبرنگاران گفته بود که نظرش درباره قتل جمال خاشقجی هیچ تغییری نکرده و از طرح مسئله نقض حقوق بشر در عربستان ابایی ندارد. سایت «العربیه»، که دیدگاه‌های حکومت سعودی را منعکس می‌کند، تأیید کرده که جو بایدن در دیدار با محمد بن‌سلمان به «موضوع جمال خاشقجی» هم اشاره کرده که البته ولیعهد عربستان در پاسخ گفته است: «در دیگر نقاط جهان هم چنین حوادث تأسف‌باری رخ می‌دهد و همزمان با آن حادثه، متأسفانه روزنامه‌نگاران دیگری در جهان کشته شدند.» به گزارش العربیه، بن‌سلمان اشتباهات امریکا را به رخ بایدن کشیده و گفته است: «ایالات متحده هم اشتباهاتی، چون حادثه زندان ابوغریب در عراق داشته، اما مهم آن است که کشور‌ها اقداماتی برای ممانعت از تکرار این اشتباهات انجام دهند.»دیگر رسانه‌ها به استقبال نه چندان گرم عربستان از بایدن اشاره و این استقبال را با استقبال از ترامپ مقایسه کردند. سال ۲۰۱۷، زمانی که ترامپ در نخستین سفر خارجی خود به عربستان سفر کرد، ملک سلمان، پادشاه عربستان در فرودگاه به استقبال او رفت، ولی روز جمعه هنگامی که بایدن وارد فرودگاه جده شد، ریما بنت بندر آل سعود، سفیر عربستان سعودی در واشنگتن و شاهزاده خالد الفیصل، امیر مکه، در فرودگاه جده، برای استقبال از بایدن حاضر بودند. دست ندادن شاهزاده محمد بن‌سلمان و جو بایدن در کاخ السلام جده نیز مورد توجه کاربران در شبکه‌های اجتماعی قرار گرفت. نیویورک‌تایمز نوشته است: «حتی شمار افسرانی که با لباس‌های رسمی در کنار فرش یاسی‌رنگ فرودگاه ایستاده بودند، در مقایسه با مراسم رسمی استقبال از ترامپ یا حتی باراک اوباما، رئیس‌جمهور اسبق امریکا، کمتر بود.»
ریاض: صلح با اسرائیل گزینه‌ای راهبردی است
با وجود اختلافات جدی، دوطرف در برخی حوزه‌های دیگر، اشتراک نظر داشتند. در بیانیه نسبتاً مفصلی که دو طرف در این سفر منتشر کردند، روابط «تاریخی» و مشارکت عربستان و امریکا مورد تأکید قرار گرفته و رهبران دو کشور همچنین بر اهمیت ادامه تقویت این مشارکت «راهبردی» توافق و تأکید کردند که «مشارکت عربستان و امریکا سنگ بنای امنیت منطقه در دهه‌های گذشته بوده است.»جو بایدن گفته که امریکا و عربستان بعد از سال‌ها تلاش توافق کرده‌اند که خطوط برق عراق را از طریق کویت و عربستان به کشور‌های شورای همکاری خلیج فارس وصل کنند. رئیس‌جمهور امریکا همچنین به گشوده شدن حریم هوایی عربستان به روی پرواز‌های همه شرکت‌های هوایی از جمله هواپیما‌های اسرائیلی اشاره کرد و گفت: «امیدواریم گشایش حریم هوایی عربستان گامی در جهت عادی‌سازی روابط با اسرائیل باشد.» عادل الجبیر، وزیر مشاور در امور خارجه عربستان تأیید کرده که «صلح با اسرائیل گزینه‌ای راهبردی است»، ولی تأکید کرده که عربستان «مطالبات مشخصی» دارد که به گفته او «باید قبل از آن به آن‌ها رسیدگی شود.» الجبیر تأکید کرد: «گفتیم که عربستان از تلاش‌های عربی برای صلح حمایت می‌کند. در واقع ما آن را مطرح کرده و توضیح دادیم که صلح در پایان این روند ایجاد خواهد شد، نه در ابتدای آن.»
بایدن: از منطقه نمی‌رویم
بایدن دیروز بعد از پایان سفر به عربستان، در شهر بندری جده در دریای سرخ با شش عضو «شورای همکاری خلیج فارس» یعنی عربستان، عمان، کویت، بحرین، قطر و امارات به همراه مصر، اردن و عراق در یک نشست منطقه‌ای دیدار کرد. جیک سالیوان مشاور امنیت ملی بایدن از رونمایی از استراتژی خاورمیانه‌ای امریکا در این دیدار صحبت کرده است: «این یک استراتژی مناسب برای سال ۲۰۲۲ است، یعنی برخلاف دو دهه جنگ‌های زمینی بزرگی که ایالات متحده در طول دهه اول سال ۲۰۰۰ در این منطقه انجام داد.» در حالی که امریکا و عربستان سعودی در بیانیه مشترکی بر اهمیت چیزی که آن را جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی می‌خوانند، تأکید کردند، بایدن در نشست جده مدعی شد که ایران باعث ایجاد بی‌ثباتی در منطقه خاورمیانه می‌شود. بایدن همچنین گفت: امریکا به تلاش‌های دیپلماتیک خود برای فشار آوردن بر برنامه هسته‌ای ایران ادامه می‌دهد و تلاش می‌کنیم که تهران به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند. بایدن در این نشست به متحدان عرب ایالات متحده گفت که قاطعانه به متحدان خود در خاورمیانه متعهد خواهد ماند و «هیچ جا نخواهد رفت». یکی از مقامات ارشد امریکایی به خبرنگاران گفت: «ما معتقدیم ادغام هر چه بیشتر ظرفیت‌ها در این منطقه ارزش زیادی دارد و مطمئناً اسرائیل از قابلیت‌های دفاع هوایی و موشکی قابل‌توجهی برخوردار است که به آن‌ها نیاز هم دارد. او درباره ادغام قابلیت‌های امنیتی بین تل‌آویو و عرب‌های منطقه گفت: «اما ما این گفتگو‌ها را به صورت دوجانبه با این کشور‌ها انجام می‌دهیم.»